Της Νικολίας Καλαμπόκα,
Ο Bernardo Bertolucci, ο Ιταλός σκηνοθέτης γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1941 στην Πάρμα της Ιταλίας. Κατέστη γνωστός στο ευρύ κοινό λόγω της ταινίας του Last Tango in Paris (1972), η οποία πυροδότησε μια σειρά συζητήσεων λόγω του περιεχομένου της.
Ο Bernardo Bertolucci ανατράφηκε σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου κυριαρχούσε η αγάπη και δινόταν προτεραιότητα στην πνευματική εξέλιξη. Ο πατέρας του ήταν ποιητής, ανθολόγος, δάσκαλος Ιστορίας της Τέχνης και κριτικός κινηματογράφου, αλλά και μια ισχυρή πρώιμη επιρροή. Το ενδιαφέρον του Bertolucci για τις ταινίες από την αρχή της παιδικής του ηλικίας προέκυψε μέσω της παρακολούθησης ταινιών με τον πατέρα του.
Το ξεκίνημα της καριέρας του
Οι δύο πρώτες ταινίες του ήταν μικρού μήκους και απευθύνονταν σε παιδιά, γυρίστηκαν όταν ήταν μόλις 15 ετών. Αργότερα, του δόθηκε η ευκαιρία να βοηθήσει τον Pier Paolo Pasolini, στα γυρίσματα της πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του, Accattone (1961) ξεκινώντας την κινηματογραφική του καριέρα ως βοηθός σκηνοθέτη. Λόγω της οικονομικής στενότητας, ο Bertolucci σκηνοθέτησε ντοκιμαντέρ και συνεργάστηκε με τον Julian Beck και το Living Theater στις ταινίες Agonia, Amore e rabbia και άλλες παραγωγές. Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, La commare secca γυρίστηκε στη Ρώμη. Η ταινία αυτή του έφερε την αναγνώριση ως ένας πολλά υποσχόμενος νέος σκηνοθέτης. Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, Prima della rivoluzione (1964), δεν τα πήγε καλά εμπορικά και η πλειοψηφία των Ιταλών κριτικών την αντιμετώπισαν αρνητικά, αλλά κέρδισε τις εντυπώσεις των Γάλλων κριτικών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών.
Το Il conformista του (1970) είναι η ταινία στην οποία o Bertolucci έφτασε σε πλήρη ωριμότητα ως σκηνοθέτης. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ένας νεαρός δημόσιος υπάλληλος που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις δικές του ανεπάρκειες μέσω της συμμόρφωσης με την επικρατούσα κοινωνική τάξη στη φασιστική Ιταλία υπό τον Μπενίτο Μουσολίνι. Το Last Tango in Paris που κυκλοφόρησε δύο χρόνια αργότερα, απεικόνισε ένα επίπεδο ερωτισμού που προηγουμένως θεωρούνταν ταμπού, καθώς αναδείκνυε μια ερωτική σχέση μεταξύ ενός μεσήλικα χήρου και μιας νεαρής ηθοποιού.
Πολλές από τις ταινίες του αγκαλιάστηκαν θερμά από το Χόλιγουντ. Το The Last Emperor (1987), μια πλούσια βιογραφική ταινία του Pu Yi, ο οποίος έγινε αυτοκράτορας της Κίνας σε ηλικία 3 ετών, κέρδισε και τα εννέα βραβεία Όσκαρ για τα οποία ήταν υποψήφια, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης ταινίας και της καλύτερης σκηνοθεσίας.
Τι αντανακλά το έργο του
Το έργο του Bertolucci αντανακλούσε το επαναστατικό πνεύμα των δεκαετιών του 1960 και 1970 κυρίως στα μεταβαλλόμενα κοινωνικά και σεξουαλικά ήθη, κάτι που συχνά δημιουργούσε έντονη αίσθηση στο κοινό του. Ακόμα, εμπνεύστηκε από το γαλλικό Νέο Κύμα και εργάστηκε συστηματικά πέρα από τα σύνορα και με διεθνείς ηθοποιούς.
Ο ίδιος σε συνέντευξη του στο Washington Post χαρακτήρισε κομβική στιγμή για την καριέρα του την ενασχόληση του με τη Φροϋδική ψυχανάλυση, κάτι που μπορεί να διακριθεί μέσα από τις πατρικές φιγούρες, τις οιδιπόδειες συγκρούσεις, τη σύγχυση ταυτότητας και την ονειρική λογική που απεικονίζονταν σε ταινίες του.
Για τον Bertolucci, ο αυξανόμενος νησιωτικός χαρακτήρας του έργου του ήταν μια αντανάκλαση του κόσμου που έβλεπε γύρω του. Απεβίωσε πριν 5 χρόνια, στις 26 Νοεμβρίου 2018 στη Ρώμη, αφήνοντας τη δική του παρακαταθήκη στον Κινηματογράφο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Bernardo Bertolucci-Britannica, britannica.com, διαθέσιμο εδώ
- Bernardo Bertolucci the director of “the last tango in Paris” died at 77, nytimes.com, διαθέσιμο εδώ
