Της Ευρυδίκης Παπαβαρνάβα,
Η Europol είναι ο οργανισμός επιβολής του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από το 1998, που τέθηκε σε πλήρη λειτουργία, συμβάλλει στην ενίσχυση της ασφάλειας στην Ευρώπη, αφού βοηθά τα κράτη μέλη της ΕΕ να καταπολεμήσουν τη διεθνή εγκληματικότητα (π.χ. την οργανωμένη απάτη, τη διεθνή διακίνηση ναρκωτικών, την παράνομη διακίνηση ανθρώπων) και την τρομοκρατία. Ωστόσο, οι εγκληματίες επωφελούνται από τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη κι εξέλιξη, με αποτέλεσμα να αυξάνονται εγκλήματα, όπως η διαδικτυακή σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών. Με την Europol να έχει προσωπικό 1000 ατόμων, περίπου 100 αναλυτές εγκληματικών δραστηριοτήτων, και συνεργασίες με τα κράτη μέλη της ΕΕ, πολλά κράτη εκτός ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς, προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση της διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών. Στον πολυετή κύκλο πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση σοβαρής διεθνούς εγκληματικότητας εν έτει 2018-2021, η καταπολέμησή της διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών κατοχυρώνεται μέσα στις προτεραιότητες της Europol. Αυτό υποδηλώνει πως το συγκεκριμένο έγκλημα είναι από τις πιο σοβαρές απειλές που αντιμετωπίζει η ΕΕ, μιας και η Europol ανέλυσε τις τάσεις στα τρέχοντα δεδομένα εγκλήματος, για να προσδιορίσει τις μελλοντικές απειλές στην ασφάλεια της ΕΕ και των πολιτών της ΕΕ.
Με βάση την Αξιολόγηση της Europol, σχετικά με τις απειλές, όσον αφορά το Οργανωμένο Έγκλημα για το 2019, το υλικό με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών που εντοπίζεται διαδικτυακά συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία, ασκώντας σημαντική πίεση στο ήδη ανεπαρκές προσωπικό της Europol. Συγκεκριμένα, η Europol χειρίστηκε περίπου 44.000 παραπομπές μόνο από τις ΗΠΑ, για υλικό που προήλθε από τα κράτη μέλη της ΕΕ, οι οποίες αυξήθηκαν σε 190.000 το 2018 και περίπου 170.000 μέχρι τον Ιούνη του 2019. Η Αξιολόγηση υπέδειξε πως το 2019 υπήρχαν στα αρχεία της Europol πάνω από 46 εκατομμύρια εικόνες ή βίντεο, που να σχετίζονται με τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών. Το θέμα περιπλέκεται περισσότερο, λόγω του τρόπου διανομής του υλικού, αφού οι περισσότεροι εγκληματίες χρησιμοποιούν peer-to-peer ανταλλαγή αρχείων ή το Darknet, όπου χρησιμοποιείται κρυπτογράφηση και εγκατάσταση λογισμικού για κάλυψη του IP address τους. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media applications), όπου είναι εφικτή η λειτουργία του self-destruct function και των ψεύτικων λογαριασμών, καθιστούν το έργο της Europol στον συγκεκριμένο τομέα ακόμη δυσκολότερο. Επιπλέον, η Αξιολόγηση αναφέρει πως η διαδικτυακή προσέλκυση παιδιών παραμένει μια σοβαρή απειλή. Η αυτο-παραγωγή πορνογραφικού υλικού γίνεται ακόμη πιο εύκολη, λόγω της πρόσβασης των ανηλίκων σε smartphones, που έχουν πλήρη άγνοια των κινδύνων. Κάθε χρόνο, ο αριθμός των ανήλικων που χρησιμοποιούν τα social media αυξάνεται δραματικά. Οι δράστες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, γνωρίζοντας τα παραπάνω, χρησιμοποιούν διάφορες πλατφόρμες, όπως Facebook, Instagram και διαδικτυακές πλατφόρμες παιχνιδιού, παριστάνοντας παιδιά της ηλικίας τους, προκειμένου να κερδίσουν την εμπιστοσύνη τους. Η δυσκολία στην εξεύρεση αυτών των δραστών δεν είναι μόνο οι ψεύτικοι λογαριασμοί, αλλά και η χρήση των κρυπτογραφημένων διαδικτυακών εφαρμογών επικοινωνίας μεταξύ του δράστη και του ανήλικου.
Ωστόσο, με όλες τις δυσκολίες και την πολυπλοκότητα του θέματος, ο ρόλος της Europol αποδεικνύεται πολύ σημαντικός. Οι εθνικές αστυνομίες χρειάζονται τη συνεργασία της για την ανίχνευση των δραστών. Πρώτα απ’ όλα, η Europol ως διοργανώτρια του ετήσιου Victim Identification Taskforce, σε συνεργασία με την Interpol και διάφορους εμπειρογνώμονες από 21 χώρες, προσπαθούν μέσα από χιλιάδες φωτογραφίες και βίντεο να αναγνωρίσουν κάποια από τα θύματα παιδικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Μέσω αυτής της συνεργασίας, αναγνωρίστηκαν διάφορα θύματα και μετά από τις αναγκαίες έρευνες προστατεύθηκαν 241 θύματα και διώχτηκαν 94 παραβάτες από 28 χώρες. Επιπλέον, η Europol στηρίζει διάφορες επιχειρήσεις, μέσω ανταλλαγής πληροφοριών και ανάλυσής τους, παρέχοντάς τους την αναγκαία τεχνική εμπειρογνωμοσύνη. Για παράδειγμα, το 2020, η Europol σε συνεργασία με την ολλανδική αστυνομία και τις αρχές των ΗΠΑ, απέσυραν την ιστοσελίδα DarkScandals, που περιείχε περισσότερα από 2.000 βίντεο και εικόνες κακοποίησης παιδιών –σεξουαλικής και μη– και συνέλαβαν τον διαχειριστή της ιστοσελίδας. Με παρόμοιο τρόπο, με την υποστήριξη της Europol και άλλων οργανώσεων, όπως το FBI και το US Department of Justice, με την επιχείρηση «Pacifier», συνελήφθηκαν ή καταδικάστηκαν 870 δράστες παγκοσμίως και ταυτοποιήθηκαν ή διασώθηκαν 259 σεξουαλικά κακοποιημένα παιδιά.
Με βάση τα προαναφερθέντα παραδείγματα, αναδεικνύεται η πολύτιμη βοήθεια της Europol στον τομέα της διαδικτυακής σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών. Παρ’ όλα αυτά, μέσω της Αξιολόγησης, βλέπουμε τις δυσκολίες με τις οποίες η ίδια έρχεται αντιμέτωπη. Λόγω της ραγδαίας αύξησης του διαδικτυακού υλικού με σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, η Europol χρειάζεται περισσότερο προσωπικό για να μπορέσει να αντεπεξέλθει, που σημαίνει ότι θα πρέπει να δοθούν αυξημένα ποσά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την πρόσληψη εξειδικευμένων ατόμων στον συγκεκριμένο τομέα. Επίσης, χρειάζεται καλύτερος συντονισμός με τον ιδιωτικό τομέα και με τις χώρες εκτός της ΕΕ, ειδικά τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ας μην ξεχνάμε, πως η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι που βοηθά τους δράστες να παραμένουν ανώνυμοι και να ξεφεύγουν. Επομένως, υπάρχει η ανάγκη περισσότερων εμπειρογνωμόνων και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προκειμένου να μειωθεί η διανομή του συγκεκριμένου διαδικτυακού υλικού και να διευκολυνθούν οι έρευνες και η επεξεργασία αυτού του υλικού.
Γεννήθηκε το 1996 στην Λευκωσία, Κύπρο. Έχει σπουδάσει στο University of Nottingham στην Νομική και είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο University of Bath στην Διεθνή Ασφάλεια. Μιλάει την αγγλική και τη ισπανική γλώσσα. Ενδιαφέρεται για τα διεθνή θέματα και λατρεύει τον εθελοντισμό και τον χορό. Αυτή την στιγμή βρίσκεται στο Βέλγιο.
