18.1 C
Athens
Παρασκευή, 26 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Γιόσιπ Μπροζ Τίτο

In Memoriam: Γιόσιπ Μπροζ Τίτο


Του Κωνσταντίνου-Ειρηναίου Σταμούλη,

Ο Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, ήταν Γιουγκοσλάβος επαναστάτης και κομμουνιστής πολιτικός ηγέτης. Γεννήθηκε τον Μάιο του 1892 στο χωριό Κούμροβετς της Κροατίας, από Κροάτη πατέρα και Σλοβένα μητέρα. Ήταν ο έβδομος γιος μιας αγροτικής οικογένειας και εκείνος που έμελλε να επηρεάσει καθοριστικά την ιστορία των Βαλκανίων και της Γιουγκοσλαβίας.

Τα γεγονότα τα οποία του έδωσαν μια θέση στην ιστορία, ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1915 όταν κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τραυματίστηκε σοβαρά, συνελήφθη από τους Ρώσους και μεταφέρθηκε αιχμάλωτος στην Αγία Πετρούπολη. Στη Ρωσία όμως γοητεύτηκε ιδιαίτερα από το Κομμουνιστικό Κίνημα κάτι που τον οδήγησε στη στενή ανάμειξή του με τα επαναστατικά γεγονότα του 1917. Τρία χρόνια αργότερα, το 1920, επέστρεψε στη Γιουγκοσλαβία και εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας. Το 1928 συλλαμβάνεται για επαναστατικές δραστηριότητες αλλά με την αποφυλάκισή του, επιστρέφει στη Ρωσία και την βοηθά στην προσπάθειά της να ασκήσει επιρροή στα Βαλκάνια.

Το 1937 έγινε Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας και επεδίωξε την ουδετερότητα στον επερχόμενο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά τον πόλεμο, ανακηρύχθηκε ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας και στόχευσε στην ένωση όλων των Γιουγκοσλάβων ανεξαρτήτως εθνικότητας, καταγωγής και θρησκευτικής πεποίθησης. Οι απόπειρες των Γερμανικών στρατευμάτων να τον θανατώσουν δεν ήταν λίγες, παρόλα αυτά όμως πάντοτε κατάφερνε να σωθεί. Χαρακτηριστικά είναι τα γεγονότα της άνοιξης του 1943 και το 1944, όταν οι Γερμανοί επιχείρησαν να τον αιχμαλωτίσουν αλλά και τις δύο φορές διέφυγε προς τα βουνά. Οι διαφυγές του αυτές αναβάθμισαν το γόητρό του και ενίσχυσαν σημαντικά το κύρος του.

Τον Σεπτέμβριο του 1943, χωρίς συνεννόηση με τους συμμάχους, ανακήρυξε τη Γιουγκοσλαβία «Ομοσπονδιακή Κοινότητα Ισότιμων Εθνοτήτων» και συνεργαζόμενος με την Σοβιετική Ένωση κατάφερε ένα χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 1944 να απελευθερώσει το Βελιγράδι. Μετά το πέρας του πολέμου, ο Τίτο παρέμεινε στην εξουσία και λίγο αργότερα επεδίωξε την ανεξαρτητοποίηση από τους Σοβιετικούς. Έτσι, το 1948, η Γιουγκοσλαβία έγινε η πρώτη δύναμη που αψήφησε τη Σοβιετική ηγεμονία και ο Τίτο, ο πρώτος ηγέτης που κατάφερε επί Στάλιν να ανεξαρτητοποιηθεί και να χαράξει τον δικό του δρόμο. Αυτός ο δρόμος χαράχτηκε στο πλαίσιο ενός Σοσιαλιστικού Προγράμματος διακυβέρνησης το οποίο συνδύαζε το Σοβιετικό μοντέλο οικονομίας με ένα Σοσιαλιστικό σχήμα αυτοδιοίκησης. Η ρήξη με τον Στάλιν οδήγησε στη διαγραφή της Γιουγκοσλαβίας από τη Κόμινφορμ με την δικαιολογία ότι ο Τίτο παρέκκλινε από βασικές αρχές του Μαρξισμού.

Σε Διεθνές επίπεδο ο Τίτο κατάφερε να ισορροπήσει ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή και να διευρύνει την επιρροή του. Το επίπεδο ζωής στη Γιουγκοσλαβία μολονότι ήταν υψηλότερο από εκείνο των Ανατολικών χωρών δύσκολα άγγιζε εκείνο της Δύσης. Ο Τίτο κατάφερε ωστόσο μετατρέποντας την Γιουγκοσλαβία από μία καθαρά αγροτική δύναμη σε μια βιομηχανική οικονομική σταθερά να κάνει ανταγωνιστικά τα Γιουγκοσλαβικά προϊόντα ακόμα και στις Δυτικές αγορές κάτι που επέφερε σημαντικό οικονομικό όφελος.

Από τον Ιούνιο του 1953, ο Τίτο καθιερώθηκε ως ισόβιος πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας. Κατά τη διακυβέρνησή του πέτυχε να καθιερώσει ένα σοσιαλιστικό καθεστώς σε ομοσπονδιακό πλαίσιο ενώ πρωτοπόρησε στη δημιουργία ενός οικονομικού συστήματος βασισμένο στην αποκεντρωμένη διαχείριση σε μία σοσιαλιστική βάση. Η προεδρία του χαρακτηρίστηκε αυταρχική ωστόσο αυτό δεν εμπόδισε την δημοφιλία του καθώς από πολλούς θεωρούνταν σύμβολο ενότητας. Πέθανε στις 4 Μαΐου του 1980 στη Λιουμπλιάνα και τάφηκε στο Βελιγράδι, ενώ 10 χρόνια μετά άρχισε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.


Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης
Κωνσταντίνος-Ειρηναίος Σταμούλης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.