15 C
Athens
Σάββατο, 27 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ζωρζ Κλεμανσώ

In Memoriam: Ζωρζ Κλεμανσώ


Του Θεοχάρη Χατζημανώλη,

Σαν σήμερα το 1929 πεθαίνει ο Ζωρζ Κλεμανσώ, διακεκριμένος Γάλλος δημοσιογράφος, εκδότης και πολιτικός. Ηγετική προσωπικότητα της Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας (1870-1940), διετέλεσε πρωθυπουργός της Γαλλίας δύο φορές (1906-1909 και 1917-1920) και θεωρείται ένας από τους αρχιτέκτονες της νίκης των Συμμάχων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Κλεμανσώ γεννήθηκε στο Μουιγιερόν-αν-Παρέντ, στο νομό Βαντέ, στις 28 Σεπτεμβρίου 1841. Μετά τις σπουδές του στο Λύκειο της Νάντης, σπούδασε ιατρική στο Παρίσι, αλλά δεν αποφοίτησε. Στο Παρίσι έγινε πολιτικός ακτιβιστής και δημοσιογράφος. Το Δεκέμβριο του 1861 ήταν συνιδρυτής μιας εβδομαδιαίας εφημερίδας, της Le Travail («Η Εργασία»). Συνελήφθη στις 23 Φεβρουαρίου 1862 για αφισοκόλληση που καλούσε σε διαδηλώσεις και φυλακίστηκε για 77 ημέρες. Τελικώς, ασχολήθηκε πάλι και αποφοίτησε από την ιατρική στις 13 Μαΐου 1865. Πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν άρχισαν να συλλαμβάνουν αντιφρονούντες. Δούλεψε στη Νέα Υόρκη την περίοδο 1865-1869, μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο. Στις 23 Ιουνίου 1869 παντρεύτηκε την Μέρι Πλάμμερ (1848-1923) στη Νέα Υόρκη. Μαζί απέκτησαν τρία παιδιά, μέχρι που πήραν διαζύγιο.

Επέστρεψε στη Γαλλία μετά την ήττα στο Σεντάν και την πτώση της Δεύτερης Αυτοκρατορίας. Το 1870 διορίστηκε δήμαρχος του 18ου διαμερίσματος του Παρισιού, το οποίο περιλαμβάνει τη Μονμάρτρη. Η Παρισινή Κομμούνα τον καθαίρεσε από τα καθήκοντά του ως δημάρχου. Προσπάθησε να εκλεγεί στο συμβούλιο της Κομμούνας αλλά δεν τα κατάφερε. Το 1871 εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο του Παρισιού. Το 1876 εξελέγη στην Κάτω Βουλή και ήταν μέλος της Άκρας Αριστεράς και του Ριζοσπαστικού Κόμματος. Το 1880 άρχισε να εκδίδει την εφημερίδα «Η Δικαιοσύνη». Έγινε γνωστός ως πολιτικός επικριτής. Αντιτάχθηκε στην αποικιακή πολιτική του Ζυλ Φερύ, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνησης του Φερύ το 1885. Ήταν υπεύθυνος για το διορισμό του Ζορζ Μπουλανζέ ως υπουργού Πολέμου, αλλά στράφηκε εναντίον του όταν κατάλαβε ότι ο Μπουλανζέ ήταν ένας φιλόδοξος δημαγωγός εθνικιστής. Όμως, το Ριζοσπαστικό Κόμμα αποδυναμώθηκε λόγω του διχασμού που προκάλεσε ο Μπουλανζέ, και η συκοφαντική ανάμιξη του ονόματός του στο σκάνδαλο του Παναμά είχαν ως αποτέλεσμα να μην επανεκλεγεί βουλευτής το 1893. Στη συνέχεια, ο Κλεμανσώ ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Στην υπόθεση Ντρέιφους υποστήριξε ενεργά τον Εμίλ Ζολά και την αθωότητα του Ντρέιφους, γράφοντας συνολικά 665 άρθρα. Ως εκδότης της «L’Aurore» [Η Αυγή], δημοσίευσε ως πρωτοσέλιδο το «J’ accuse» [κατηγορώ] του Εμίλ Ζολά.

Μετά τις εκλογές του 1906, στις οποίες το Ριζοσπαστικό Κόμμα ήρθε πρώτο, ο Φερντινάρ Σαριέ τον διόρισε Υπουργό Εσωτερικών. Ως υπουργός αντιμετώπισε με σκληρά μέτρα τις απεργίες που ακολούθησαν την καταστροφή (μεταλλευτικό δυστύχημα) του Κουριέρ το 1906, προκαλώντας αντιπαράθεση με τον Ζαν Ζωρές. Μετά την παραίτηση του Σαριέ, ο Κλεμανσώ έγινε πρωθυπουργός της Γαλλίας. Παραιτήθηκε το 1909, ύστερα από μια διαμάχη για την κρίση του Μαρόκου. Τη θέση του ανέλαβε ο Αριστίντ Μπριάν. Ακολούθησε μια περιοδεία στο εξωτερικό. Το 1913 ίδρυσε την εφημερίδα L’Hommelibre («ο Ελεύθερος Άνθρωπος»), μέσα από την οποία καταδίκαζε τον αντιμιλιταρισμό των σοσιαλιστών. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος, η εφημερίδα ήταν από τις πρώτες που λογοκρίθηκαν και έτσι ο Κλεμανσώ άλλαξε το όνομά της σε L’Hommeenchaîné («Ο Αλυσοδεμένος Άνθρωπος»).

Ο Κλεμανσώ ανέλαβε πρωθυπουργός της Γαλλίας το Νοέμβριο του 1917, σε μια κρίσιμη φάση του πολέμου. Η πρώτη του πράξη ήταν ν’ αποπέμψει τον Μωρίς Σαράιγ από το Μακεδονικό Μέτωπο (επειδή συνδεόταν με τους πολιτικούς Ζοζέφ Καγιό και Λουί Μαλβί, οι οποίοι κατηγορούνταν για προδοσία). Το 1918, συμφώνησε ότι η Γαλλία έπρεπε να υιοθετήσει τα Δεκατέσσερα σημεία του Γούντροου Ουίλσον, καθώς ένα από αυτά ήταν η επιστροφή της Αλσατίας-Λωρραίνης στη Γαλλία, αλλά από την άλλη δεν συμφωνούσε με κάποια άλλα, όπως την ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών. Μετά τη γερμανική εαρινή επίθεση και την αντεπίθεση των συμμάχων, ήταν πλέον φανερό ότι η Γερμανία δεν μπορούσε να νικήσει. Στις 11 Νοεμβρίου 1918 υπογράφηκε ανακωχή. Στις 19 Φεβρουαρίου 1919, κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού, ο αναρχικός Εμίλ Κοτάν επιχείρησε να δολοφονήσει τον Κλεμανσώ ανεπιτυχώς. Στις 28 Ιουνίου 1919 υπογράφηκε η Συνθήκη των Βερσαλλιών.

Ο Ζωρζ Κλεμανσώ, ύστερα από έκκληση του φίλου του Ζωρζ Μαντέλ, ήταν υποψήφιος για πρόεδρος της Γαλλίας το 1920. Όμως, η ρεπουμπλικανική κομματική διοίκηση επέλεξε τον Πωλ Ντεσανέλ. Στη συνέχεια αποσύρθηκε από την πολιτική.


Θεοχάρης Χατζημανώλης

Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1999. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Στα ενδιαφέροντα και τις δράσεις που αναπτύσσει συμπεριλαμβάνονται θεματικές ενότητες πολιτικής, ιστορίας, φιλοσοφίας, κοινωνιολογίας, οικονομίας και κριτικής της τέχνης. Συμμετέχει σε πολιτικές προσομοιώσεις, επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και ασχολείται από την παιδική του ηλικία με το θέατρο. Γνωρίζει αγγλικά και ιταλικά. Στο OffLine Post γράφει ιστορικά θέματα.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.