Η 11η Ιανουαρίου στην Ιστορία

Του Γεώργιου Βλαχάκη,

1908: To Grand Canyon ανακηρύσσεται Εθνικό Μνημείο. Το Grand Canyon είναι ένα φαράγγι που βρίσκεται στη Βόρεια Αριζόνα των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι το συναρπαστικό αυτό τοπίο σχηματίστηκε 5 με 6 εκατομμύρια χρόνια πριν. Η διάβρωση του εδάφους από το πέρασμα του ποταμού του Κολοράντο είναι ο λόγος που σχηματίστηκε. Οι Ισπανοί ήταν οι πρώτοι που ανακάλυψαν το Grand Canyon μετά την άφιξή τους στον νέο κόσμο, ωστόσο ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή υπήρχε από την εποχή των παγετώνων. Στα τέλη του 19^ου αιώνα το τεράστιο αυτό φαράγγι έγινε γνωστή τουριστική τοποθεσία. Ο Θίοντορ Ρούσβελτ, Πρόεδρος των ΗΠΑ την περίοδο 1901-1909, ήταν και αυτός ένας από τους τουρίστες που έδειξαν ενδιαφέρον στην περιοχή. Ο Ρούσβελτ, όταν ανέλαβε τη θέση του Προέδρου, έδειξε ενδιαφέρον για την προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι, προκειμένου να προστατέψει το φαράγγι από ανθρώπινη επέμβαση, στις 11 Ιανουαρίου του 1908 χάρισε στην τοποθεσία τον τίτλο του Εθνικού Μνημείου. Ο λόγος που η τοποθεσία έγινε εθνικό μνημείο και όχι εθνικός δρυμός είναι ότι για να γίνει το δεύτερο χρειάζονταν ψήφισμα από το κογκρέσο, αντίθετα για να γίνει εθνικό μνημείο χρειάζονταν μόνο προεδρικό διάταγμα. Το Grand Canyon έγινε εθνικός δρυμός 11 χρόνια αργότερα, το 1919.

1935: H Αμέλια Έρχαρτ γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που πετάει μόνος του από τη Χαβάη στην Καλιφόρνια. H Αμέλια Έρχαρτ αποτέλεσε μία χαρακτηριστική προσωπικότητα στον χώρο της αεροπλοΐας που έσπασε πολλά ρεκόρ κατά την καριέρα της που διήρκησε περίπου 2 δεκαετίες. Η Έρχαρτ γεννήθηκε το 1897 σε μία οικονομικά εύρωστη οικογένεια. Η ενασχόληση με τα αεροπλάνα ξεκίνησε το 1920, αφού παράτησε το πανεπιστήμιο. Το 1928 έγινε η πρώτη γυναίκα που πέταξε πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το ίδιο έτος έσπασε το ρεκόρ για το μεγαλύτερο ύψος πτήσης στα 5.613 μέτρα. Στις 11 Ιανουαρίου του 1935 η 38χρονη πιλότος ξεκίνησε το ταξίδι της από τη Χαβάη και προσγειώθηκε στη δυτική ακτή της Βόρειας Αμερικής, στην Καλιφόρνια, την επόμενη μέρα. Η λαμπρή αυτή καριέρα έφτασε, ωστόσο, στο τέλος της 2 χρόνια αργότερα. Το 1937 επιχείρησε με έναν συνεργάτη της να πετάξει γύρω από όλη τη γη, αλλά στις 2 Ιουλίου το αεροπλάνο της χάθηκε πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Τα αίτια της εξαφάνισης θεωρούνται η έλλειψη καυσίμων .

1964: Ο υπεύθυνος υγειονομικών υποθέσεων των ΗΠΑ, Λούθερ Τέρι, εκδίδει την πρώτη έκθεση για τις βλαπτικές παρενέργειες του καπνίσματος. Το κάπνισμα έγινε μια συνήθεια πολλών ανθρώπων μετά την ανακάλυψη της Αμερικής και του φυτού του καπνού από τους Ευρωπαίους εξερευνητές που συναναστράφηκαν με τους Ινδιάνους ιθαγενείς. Τη δεκαετία του 1940 εμφανίστηκαν οι πρώτες έρευνες που συνέδεαν το κάπνισμα με τον καρκίνο και τον θάνατο. Μία από τις πρώτες χώρες που ξεκίνησε αντικαπνιστική καμπάνια ήταν η ναζιστική Γερμανία, καθώς ο Αδόλφος Χίτλερ απεχθάνονταν το κάπνισμα. Το 1950 το κάπνισμα ήταν εξαιρετικά δημοφιλές και περισσότεροι από τους μισούς κατοίκους των ανεπτυγμένων χωρών κάπνιζαν. Μέχρι τη δεκαετία του 1960 η αντικαπνιστική καμπάνια δεν είχε ιδιαίτερη δυναμική. Στις 11 Ιανουαρίου του 1964, ωστόσο, έρχεται μία ανατροπή στα δεδομένα. Ο υπεύθυνος υγειονομικών υποθέσεων των ΗΠΑ, ο γενικός χειρουργός Λούθερ Τέρι, ανακοινώνει σε ομιλία του τη σύνδεση του καπνίσματος με την επιβάρυνση της υγείας. Η είδηση αυτή τάραξε την κοινωνία της εποχής και αποτέλεσε πρωτοσέλιδο εφημερίδων για αρκετές μέρες μετά την ανακοίνωση. Στις Ηνωμένες Πολιτείες οι πρώτοι αντικαπνιστικοί νόμοι ξεκίνησαν να υπάρχουν από το 1965.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Grand Canyon, History, διαθέσιμο εδώ
• Theodore Roosevelt makes Grand Canyon a national monument, History, διαθέσιμο εδώ
• Amelia Earhart, Britannica, διαθέσιμο εδώ
• Amelia Earhart, History, διαθέσιμο εδώ
• Amelia Earhart flies from Hawaii to California, History, διαθέσιμο εδώ
• Earhart becomes first person to fly solo from Hawaii to California, OUPblog, διαθέσιμο εδώ
• Read the Surgeon General’s 1964 report on smoking and health, PBS, διαθέσιμο εδώ
• History of the Surgeon General’s Reports on Smoking and Health, CDC, διαθέσιμο εδώ
• The Rise of Anti-smoking Movements, Yale University Library, διαθέσιμο εδώ
• Smoking, Britannica, διαθέσιμο εδώ