18.7 C
Athens
Δευτέρα, 29 Απριλίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Ενβέρ Χότζα

In Memoriam: Ενβέρ Χότζα


Του Ραφαήλ Νικόλαου Μπελενιώτη,

Ο Ενβέρ Χότζα ήταν ηγέτης της Αλβανίας και Γενικός Γραμματέας του Εργατικού Κόμματος Αλβανίας, από το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου μέχρι και τον θάνατο του το 1985. Στο πρόσωπο του, συγκέντρωνε όλη την πολιτική και στρατιωτική εξουσία της Αλβανίας και εδραίωσε τον Χοτζαϊσμό, ένα διαφορετικό ρεβιζιονιστικό ρεύμα του Μαρξισμού – Λενισμού, το οποίο αναπτύχθηκε στα τέλη του 1970 ως μια διάσπαση του κινήματος του Μαοισμού.

Γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1908 στο Αργυρόκαστρο και καταγόταν από μια σχετικά φτωχή οικογένεια εμπόρων και βιοτεχνών. Από πολύ νέος εμφάνισε έντονη ενασχόληση με την πολιτική ζωή, αφού μόλις στα δεκαέξι του χρόνια πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Σπουδαστικής Ένωσης του Αργυρόκαστρου. Αναγκάστηκε να μετεγκατασταθεί στην Κορυτσά και να συνεχίσει τις σπουδές του σε Γαλλικό γυμνάσιο, όπου έμαθε τη Γαλλική γλώσσα και για πρώτη φορά διάβασε το Κομμουνιστικό Μανιφέστο.

Το 1930 βρέθηκε για σπουδές στη Γαλλία, με υποτροφία από τη Βασιλομήτωρ για τις φυσικές επιστήμες, όμως δεν κατάφερε να λάβει κάποιον τίτλο σπουδών ή να περάσει με επιτυχία κάποια ακαδημαϊκή εξέταση. Εκεί ήρθε σε επαφή με άλλες κομμουνιστικές ομάδες αλλά και με το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας.

Ύστερα από την εισβολή των Ιταλών φασιστών του Μουσολίνι, ο Ενβέρ Χότζα ανέλαβε, τον Μάιο του 1944, πρόεδρος της Εθνικής Αντιφασιστικής Επιτροπής Απελευθέρωσης της Αλβανίας. Με το τέλος της Γερμανικής κατοχής εκλέχθηκε στα καθήκοντα του Πρωθυπουργού, αφού η Επιτροπή Απελευθέρωσης αυτοανακηρύχθηκε Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση της Αλβανίας.

Προσηλωμένος στον «σκληρό κομμουνισμό» του Στάλιν, διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις της Αλβανίας με την Γιουγκοσλαβία του Τίτο, όταν επήλθε η ρήξη στις σχέσεις των δύο κρατών. Το 1956 διέκοψε τις σχέσεις του με το ΚΚΣΕ γιατί το δεύτερο αποκαθήλωσε τον Ιωσήφ Στάλιν. Το 1967 απαγορεύθηκε κάθε έκφραση θρησκευτικότητας και η Αλβανία ανακηρύχθηκε ως το πρώτο επίσημο άθεο κράτος.

Το 1968 είναι που το δόγμα του Χότζα θα αρχίσει να αποκλίνει τόσο από τον ορθόδοξο κομμουνισμού του Στάλιν, όσο και από τα διδάγματα του Μάο. Η αιτία ήταν, επειδή ο Ενβέρ διαφώνησε με τη θεωρία των τριών κόσμων του Μάο και με τα ανοίγματα του τελευταίου προς τη δύση και έτσι αυτοαναγόρευσε την Αλβανία ως το μοναδικό κομμουνιστικό καθεστώς στον κόσμο. Οι σχέσεις με την Κίνα δεν αποκαταστάθηκαν ούτε μετά τον θάνατο του Μάο το 1976, λόγω της επικράτησης των αναθεωρητών μέσα στο ΚΚ Κίνας.

Κατά την διάρκεια της κυβέρνησης Χότζα, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Αλβανίας δήμευσε τις ιδιοκτησίες των μεγάλων γαιοκτημόνων και οργάνωσε υποχρεωτικά Κολχόζ στα πρότυπα της Σοβιετικής κολεκτιβοποίησης. Το καθεστώς επιδόθηκε σε μια έντεχνη προπαγάνδα περί αυτάρκειας της κομμουνιστικής πατρίδας στον γεωργικό και βιομηχανικό τομέα. Όταν όμως κατέρρευσε το κομμουνιστικό καθεστώς, το 1990, αποδείχθηκε ακριβώς το αντίθετο: το μόνο που υπήρχε σε αφθονία ήταν τα καλάζνικοφ της πολιτοφυλακής του καθεστώτος και τα γνωστά μικρά οχυρωματικά έργα – πολυβολεία Bunker, τα οποία διάσπαρτα στην αλβανική συνοριακή μεθόριο έφθαναν τα 600.000 συντηρώντας τις εμμονές του καθεστώτος περί μόνιμων «εξωτερικών εχθρών» και «ιμπεριαλιστής εισβολής».

Το 1981 ξεκινάει μια περίοδος πολιτικής αστάθειας στην Αλβανία και κομματικού αναβρασμού στο εσωτερικό του Κόμματος Εργασίας. Ο Χότζα διατάσσει εκκαθαρίσεις σε μεγάλη κλίμακα και λίγο αργότερα καταβεβλημένος παραδίδει την εξουσία στον Ραμίζ Αλία.

Ο Ενβέρ Χότζα πέθανε σαν σήμερα, στις 11 Απριλίου του 1985, στα Τίρανα της Αλβανίας. Το 1992 την εξουσία ανέλαβε το Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα.


Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην Ιστορία. Αρέσκεται στο να αποκωδικοποιεί την τρέχουσα επικαιρότητα μέσω της αρθρογραφίας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.