Του Μελέτη Ανανία,
Το 2017, στις βουλευτικές εκλογές στην Τσεχική Δημοκρατία, το κόμμα “Δράση Δυσαρεστημένων Πολιτών”, ή ANO 2011 βγήκε πρώτο. Το εν λόγω κόμμα συμβόλιζε μία αλλαγή στην τσεχική πολιτική σκηνή και βασίστηκε πάνω στη θέληση του τσέχικου λαού να δει κάτι διαφορετικό. Η θητεία του ANO 2011 ως κυβέρνηση εδώ και τρία χρόνια έχει προκαλέσει πληθώρα αντιδράσεων, με πιο σημαντική αντίδραση τις διαδηλώσεις που έγιναν στη χώρα πέρσι. Όμως, τι είναι αυτό που ωθεί ένα μέρος του πληθυσμού της χώρας να σκέφτεται αρνητικά για ένα κόμμα του οποίου το όνομα, ειρωνικά, σημαίνει “ναι” στα Τσεχικά; Το ANO 2011 ιδρύθηκε στις 11 Μαΐου 2012 από τον Andrej Babiš, γενικό διευθυντή του Agrofert Group, μιας εταιρείας που ασχολείται με ζητήματα από την αγροτική μέχρι τη χημική παραγωγή, ακόμα και με μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στις πρώτες εκλογές στις οποίες συμμετείχε το 2013, το “Ναι” απέσπασε το 18,65% της συνολικής ψήφου και τη δεύτερη θέση πίσω από το Τσεχικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (ČSSD), με το οποίο συμμετείχε σε συνασπισμό μαζί με το Τσεχικό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα με επτά υπουργούς στην κυβέρνηση.
Οι βουλευτικές εκλογές του 2017 ήταν μόλις οι δεύτερες που είχε συμμετάσχει, στις οποίες όμως κέρδισε την πρώτη θέση με 29,6%, κάνοντας έτσι τον Babiš τον 12ο πρωθυπουργό της Τσεχικής Δημοκρατίας. Ωστόσο, όσο γρήγορη κι αν ήταν η άνοδος αυτή του κόμματος του Andrej Babiš, τόσο γρήγορα άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια διάφορα αμφιλεγόμενα ζητήματα στα οποία ενεπλάκη. Ανάμεσα σε αυτά περιλαμβάνεται η συνεργασία του Babiš με τη μυστική Τσεχοσλοβακική αστυνομία την περίοδο της κυριαρχίας του Κομμουνιστικού Κόμματος στη χώρα, τον ισχυρισμό του γιου του, Andrej Babiš του νεότερου, πως ένας συνεργάτης του πατέρα του τον είχε απαγάγει για να παρεμποδίσει τη διαδικασία για το σκάνδαλο διαφθοράς στο οποίο είχε εμπλακεί, το οποίο όμως, ο πρεσβύτερος αρνήθηκε με τον ισχυρισμό πως ο γιος του πάσχει από σχιζοφρένεια, καθώς και η διαρροή ιδιωτικών του συζητήσεων που οδήγησε ορισμένους στο συμπέρασμα πως ο Babiš παρενέβη στη συντακτική ανεξαρτησία μιας μεγάλης τσεχικής εφημερίδας.
Ίσως το πιο σημαντικό από όλα αυτά να είναι η κατάχρηση 2 εκατομμυρίων ευρώ που προήλθαν από επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφότου έμεινε, σκόπιμα σύμφωνα με τις κατηγορίες, κρυφό το γεγονός πως ο κάτοχος της φάρμας για την οποία προορίζονταν οι επιδοτήσεις αυτές ήταν ο ίδιος ο Babiš. Τον Απρίλιο του 2019, η Τσεχική Αστυνομία πρότεινε να ασκήσει δίωξη στον πρωθυπουργό για το εν λόγω σκάνδαλο με την κατηγορία της απάτης. Το σκάνδαλο το οποίο θα γινόταν γνωστό ως το σκάνδαλο της «Φωλιάς του Πελαργού» ήταν το έναυσμα για μία σειρά διαδηλώσεων, με αποκορύφωμα εκείνη τον Ιούνιο του 2019, με την Τσεχία να βλέπει τη μεγαλύτερη διαδήλωση μετά τη Βελούδινη Επανάσταση στην ιστορία της, με 250.000 συμμετέχοντες.
Το 2021, οι Τσέχοι θα κληθούν να ψηφίσουν ξανά, για να εκλέξουν μία νέα Βουλή. Παρά το γεγονός πως κανείς θα περίμενε να υπάρξει μία πτώση στη δημοτικότητα του ANO 2011, το κόμμα μένει σταθερά πρώτο στις δημοσκοπήσεις, γεγονός που δείχνει πως η απήχηση που έχουν οι θέσεις του κόμματος είναι πιο σημαντικές για τους ψηφοφόρους, παρά τα όσα συνέβησαν. Το ερώτημα που τίθεται, όμως, είναι το εξής: θα μπορέσει ο Andrej Babiš να διατηρήσει αυτή την πρωτιά ή το μεγάλο “ΝΑΙ” του Τσεχικού λαού θα μετατραπεί σε ένα ακόμα μεγαλύτερο “ΟΧΙ”;
