Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Αν για ένα θέμα γίνεται λόγος τα τελευταία χρόνια, αυτό δεν είναι άλλο από τον ρατσισμό στα γήπεδα. Ποιος να περίμενε ότι το 2019, κάποιοι αθλητές θα πέφτουν θύματα ρατσισμού για το χρώμα του δέρματός τους; Καμπάνια “Say no to racism” από τη FIFA το 2017, “Equal Game” από την UEFA το 2018, ωστόσο, και πάλι δεν προλαβαίναμε να διαβάζουμε για περιστατικά ρατσισμού. Οι Μάριο Μπαλοτέλι, Μόισες Κεν, Καλιντού Κουλιμπαλί, Ρομέλου Λουκάκου, αλλά και ο δικός μας Θανάσης Αντετοκούνμπο, έπεσαν θύματα ρατσιστικής συμπεριφοράς πρόσφατα. Τι συμβαίνει στις ευρωπαϊκές εξέδρες, κυρίως στις Ιταλικές, και τα κρούσματα δείχνουν να έχουν πολλαπλασιαστεί επικίνδυνα;
Ο Μάριο Μπαλοτέλι ως ποδοσφαιριστής, αλλά κυρίως ως προσωπικότητα, είναι μια κατηγορία από μόνος του. Εκκεντρικός, με πολλά τρόπαια στην κατοχή του, έχει καταφέρει μέσα σε δέκα μόλις χρόνια που βρίσκεται στο προσκήνιο να ξεπεράσει πολλούς. Ωστόσο, είναι και ένας αθλητής που έχει δεχτεί πολλές ρατσιστικές επιθέσεις στη διάρκεια αυτών των ετών. Είναι ελάχιστα τα Ιταλικά γήπεδα στα οποία δεν ένιωσε ρατσισμό. Αρκετοί συμπατριώτες του δε δέχονται ότι στην Εθνική Ιταλίας μπορεί να αγωνίζεται κάποιος με διαφορετικό χρώμα δέρματος. Έτσι, με σκοπό να τον εκνευρίζουν, έχουν μιμηθεί ήχους πιθήκου, έχουν δείξει επιδεικτικά μπανάνες κι έχουν χειρονομήσει προσβλητικά εναντίον του, με αποτέλεσμα αρκετές φορές ο αθλητής να έχει ξεσπάσει σε δάκρυα. Το τελευταίο περιστατικό σημειώθηκε στις αρχές Νοεμβρίου, σε αγώνα της Μπρέσια απέναντι στην Ελλάς Βερόνα. Στις ρατσιστικές ιαχές, ο Μπαλοτέλι αντέδρασε στέλνοντας την μπάλα στην εξέδρα. Το πράγμα, όμως, δεν τελείωσε εκεί, με τον αρχηγό των οργανωμένων οπαδών της Ελλάς Βερόνα σε συνέντευξη, μετά τον αγώνα, να ισχυρίζεται πως «είναι Ιταλός επειδή έχει ιταλική υπηκοότητα, αλλά δεν μπορεί ποτέ να γίνει κανονικός Ιταλός», ενώ πρόσθεσε πως η ρατσιστική επίθεση είναι «μόνο μέσα στο κεφάλι του», επαναλαμβάνοντας πολλές φορές και τη λέξη «νέγρος».
Ανάλογα περιστατικά συνέβησαν τον τελευταίο καιρό και με τους Κεν, Κουλιμπαλί και Λουκάκου. Το πιο εξοργιστικό από όλα, όμως, είναι η απάντηση των οπαδών της ίδιας της ομάδας του Ρομελού Λουκάκου, Ίντερ. Με σκοπό να υπερασπιστούν τους οπαδούς της Κάλιαρι που έκαναν ρατσιστική επίθεση στον Βέλγο ποδοσφαιριστή.
«Γεια σου Ρομέλου… Λυπούμαστε για ό,τι συνέβη στην Κάλιαρι, αλλά δεν ήταν ρατσιστικό, αν και καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να σου φάνηκε έτσι. Στην Ιταλία χρησιμοποιούμε ορισμένες μεθόδους για να εκνευρίσουμε τους αντίπαλους και όχι για ρατσιστικούς λόγους.
Αντιθέτως, είμαστε πολυεθνικοί οργανισμοί οπαδών και πάντοτε υποδεχόμαστε παίκτες από κάθε γωνιά του κόσμου. Θα σε παρακαλούσαμε να θεωρήσεις αυτού του είδους τους ήχους ως φόβο των αντιπάλων για τα γκολ που θα τους βάλεις και όχι ως ρατσιστική επίθεση εις βάρος σου. Ο αληθινός ρατσισμός είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Σε παρακαλούμε βοήθησέ μας να αναδείξουμε το πραγματικό πρόσωπο του ρατσισμού και ότι οι Ιταλοί οπαδοί δεν είναι ρατσιστές. Αυτή η μάχη πρέπει να ξεκινήσει από τα σχολεία και όχι από τα γήπεδα. Οι οπαδοί είναι απλά οπαδοί και στο γήπεδο συμπεριφέρονται με διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι στη ζωή τους. Σου εγγυόμαστε ότι αυτό που θα πουν σε έναν παίκτη από άλλη φυλή, δεν είναι αυτό που θα του έλεγαν και στην κανονική ζωή. Μπορούμε να κατανοήσουμε την ενόχλησή σου, αλλά πραγματικά οι Ιταλοί οπαδοί δεν είναι ρατσιστές. Και πάλι, Καλώς ήρθες Ρομέλου».
Αποτροπιασμός… Φαίνεται πως στην Ιταλία έχει χαθεί κάθε μέτρο. Πώς να μη χαθεί, όταν την κεντρική πολιτική σκηνή απαρτίζουν πρόσωπα που έχουν ως σημαία τους τη ρατσιστική ρητορική; «Με 20.000 θέσεις εργασίας σε κίνδυνο, ο Μπαλοτέλι είναι η τελευταία μου έγνοια, μα η τελευταία, τελευταία, τελευταία. Ένας εργάτης της (απειλούμενης με κλείσιμο βιομηχανίας) Ilva αξίζει όσο 10 Μπαλοτέλι. Καταδικάζουμε τον ρατσισμό, αλλά δεν έχουμε ανάγκη από τέτοια φαινόμενα», η απάντηση του Σαλβίνι, αναφορικά με το περιστατικό ρατσισμού εναντίον του Μπαλοτέλι. Το ευρωσκεπτικιστικό-λαϊκιστικό συνονθύλευμα της Ιταλικής κυβέρνησης φαίνεται πως ωθεί τα πράγματα στα άκρα, καλλιεργώντας την ξενοφοβία και μισαλλοδοξία στην Ιταλική κοινωνία.
Κι αφού είδαμε τι συμβαίνει στη γείτονα χώρα, ας δούμε και τι γίνεται εδώ. Ένας χρόνος πέρασε από τότε που ο γνωστός οργανωμένος οπαδός του Ολυμπιακού, Τάκης Τσουκαλάς, αποκάλεσε τον τότε παίκτη της Εθνικής και του Παναθηναϊκού, Θανάση Αντετοκούνμπο, «πίθηκο». Οι αντιδράσεις σφοδρές, ο παίκτης έκανε μήνυση και ο «οπαδός» ισχυρίστηκε ότι η αναφορά ήταν ως προς τη συμπεριφορά του παίκτη. Το ΕΣΡ επέβαλε πρόστιμο και το κανάλι διέκοψε την εκπομπή του Τσουκαλά για πάντα. Ωστόσο, κάποια άλλη κύρωση δεν υπήρξε. Σε μια ευρωπαϊκή χώρα, το 2019, κάποιος, εκμεταλλευόμενος το δημόσιο βήμα που του δίνει η τηλεόραση, επιδίδεται σε ένα ρατσιστικό παραλήρημα και η μοναδική του κύρωση είναι ένα πρόστιμο.
Τα πράγματα στη Γηραιά Ήπειρο φαίνονται αρκετά δυσοίωνα. Οι ρατσιστικές αναφορές αντί να εκλείπουν, πολλαπλασιάζονται. Αυτά που συμβαίνουν σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο στα ιταλικά γήπεδα δεν ξαφνιάζουν. Η UEFA και η FIFA φαίνονται να μην είναι σε θέση να το αντιμετωπίσουν τη στη διάσταση αποδεικνύει. Μόνο με διαφημιστικά spots και περιβραχιόνια που αναγράφουν το σύνθημα “Respect”, το τέρας του ρατσισμού δεν μπορεί να καταρριφθεί. Οι Παγκόσμιες, Ευρωπαϊκές και εγχώριες Ομοσπονδίες, που μόνο με τη σύμπραξη και των κυβερνήσεων ίσως μπορεί να επιτύχουν κάτι, είναι σε θέση να επωμιστούν το κόστος; Αυτό που είναι σίγουρο και επιβεβλημένο είναι να υπάρχει συστηματική και καλά σχεδιασμένη αντίδραση απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα.
Γεννήθηκε στη Λήμνο. Είναι μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΠΜΣ «Νεοελληνική Φιλολογία: Ερμηνεία, Κριτική και Κειμενικές Σπουδές», του τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μεταπολεμική ποίηση, τη γενιά του '70 και τη σύγχρονη ποιητική παραγωγή
