Της Μαριάννας Πλιακοστάμου,
Ο 59χρονος πολιτικός Έβο Μοράλες, ο πρώτος αυτόχθων πρόεδρος στην ιστορία της χώρας των Άνδεων και αρχηγός του Κράτους με την πιο μακρά παραμονή στην εξουσία στην ιστορία της Βολιβίας, επιδιώκει να εξασφαλίσει τέταρτη θητεία. Κέρδισε και τις τρεις προηγούμενες αναμετρήσεις στον πρώτο γύρο. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα επικρίνεται από την αντιπολίτευση για τον αυταρχισμό μου, αλλά και για τον τρόπο που χειρίστηκε τις πρόσφατες δασικές πυρκαγιές.
Γεννηθείς στις 26 του Οκτώβρη το 1959, ο Βολιβιανός πολιτικός με αριστερές πεποιθήσεις, άρχισε να ασχολείται με τα κοινά της χώρας του το 2006, όταν εκλέχθηκε για πρώτη φορά Πρόεδρος. Μιλάει για επανίδρυση του κράτους και διεύρυνση του ρόλου του, δίνοντας έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη με ανάδειξη των δικαιωμάτων των ιθαγενών. Ο ίδιος προέρχεται από πολύ χαμηλή κοινωνική τάξη και όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου που είχε παραχωρήσει, μέχρι την ηλικία των 16 δεν είχε ούτε παπούτσια αλλά ούτε και εσώρουχα. Παλαιότερα, απαγορευόταν για τους πολίτες να μαζέψουν ακόμη και το νερό της βροχής, πράγμα που οδήγησε τον ίδιο να θέλει να αλλάξει τις τραγικές συνθήκες που βίωναν άτομα της δικής του τάξης. Ενδεικτικό του μεγέθους της κοινωνικής ανισότητας είναι το γεγονός ότι μέχρι και πριν λίγες δεκαετίες, δεν επιτρεπόταν στους ιθαγενείς να περπατούν στο ίδιο πεζοδρόμιο με τους λευκούς.
Το παιδί, λοιπόν, που ξεκίνησε από το τίποτα, έχει καταφέρει σήμερα να προεδρεύει για τρεις συνεχόμενες θητείες στη χώρα του, έχοντας μειώσει σημαντικά το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας από το 60% στο 34% σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Μάλιστα, οι Ευρωπαίοι αναλυτές κάνουν λόγο για το «Θαύμα της Βολιβίας». Ως Πρόεδρος έθεσε στο επίκεντρο της πολιτικής του τις περιθωριοποιημένες τάξεις, διορίζοντας τους αυτόχθονες σε θέσεις ισχύος, κίνηση που τον μετέτρεψε σε έναν από τους πιο λαοφιλείς ηγέτες σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική. Εν ολίγοις, πρόκειται για τον πρώτο ιθαγενή Πρόεδρο στην ιστορία της Βολιβίας, ο οποίος έσπασε τις «γυάλινες οροφές» της κοινωνικής περιθωριοποίησης και άλλαξε άρδην τις εγχώριες θέσεις ισχύος σε μια κοινωνία βαθιά διαιρεμένη από τον εθνικό διχασμό.
Έπειτα από 14 χρόνια στο αξίωμα, ο μακροβιότερος πρόεδρος, διεκδικεί μια τέταρτη θητεία και η μάχη για την κατάκτησή της θα αποτελέσει δύσκολο στοίχημα. Πάτημα στις επικρίσεις κατά του Μοράλες έδωσε αρχικά η αγανάκτηση πολλών αυτοχθόνων, που τον κατηγόρησαν ότι θυσίασε τη μητέρα Γη για να αυξηθούν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις, συγκρίνοντάς τον με τον Πρόεδρο της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο. Έπειτα, η απόφαση του 59χρονου πολιτικού να αψηφήσει το «όχι» των συμπατριωτών του για αλλαγή του Συντάγματος στο δημοψήφισμα που ο ίδιος κήρυξε το 2016, με στόχο την επέκταση της προεδρικής θητείας πέραν των δύο. Παρ’ όλα αυτά δεν τα κατάφερε. Αντί, όμως, να δεχθεί το αποτέλεσμα, προχώρησε σε έναν νομικά αμφιλεγόμενο ελιγμό, μια αυταρχική στροφή, προσφεύγοντας στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αποφάνθηκε ότι δεν υφίσταται κανένα όριο για πολιτειακό αξίωμα στη χώρα. Αυτό που ζητάει είναι άλλα πέντε χρόνια για να ολοκληρώσει αυτό που ξεκίνησε το 2006. Στην προεκλογική του εκστρατεία υπενθυμίζει ότι διέγραψε το χρέος από τους διεθνείς πιστωτές, έβαλε τη Βολιβία σε τροχιά ανάπτυξης, εξοικονόμησε χρήματα από την εθνικοποίηση των υδρογονανθράκων και των εσόδων από τα ορυχεία που πέρασαν σε κρατικό έλεγχο, έχτισε σχολεία και νοσοκομεία, δίκτυα ηλεκτροδότησης και άρδευσης κ.α.
Την Κυριακή που μας πέρασε διεξήχθησαν προεδρικές εκλογές και ο Μοράλες προηγείται χωρίς, όμως, να έχει συγκεντρώσει αρκετές ψήφους, ώστε να αποφύγει μια αναμέτρηση με τον κεντρώο Κάρλος Μέσα, που διεκδικεί εκείνος τον προεδρικό θώκο, στον δεύτερο γύρο την 15η Δεκεμβρίου. Ο Μοράλες εξασφαλίζει περί τα 45% των ψήφων έναντι του 38% του 66χρονου Μέσα, με το 84% των ψήφων καταμετρημένο, ενημέρωσε η Εκλογική Επιτροπή το Ανώτατο Δικαστήριο. Ειδικότερα, ο ριζοσπάστης της αριστεράς εξήγησε ότι είναι βέβαιος πως οι ψήφοι που απομένουν να καταμετρηθούν σε αγροτικές περιοχές θα του εξασφαλίσουν μία ακόμη «ιστορική» νίκη και την πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών εδρών στην παράταξή του, το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS). Χρειάζεται το 50% συν μια ψήφο ή τουλάχιστον το 40% και διαφορά 10 εκατοστιαίων μονάδων έναντι του πλησιέστερου αντιπάλου του για να κερδίσει από τον πρώτο γύρο. Το ακόμη μη οριστικό αποτέλεσμα φανερώνει ότι ο Μοράλες κέρδισε περίπου το 45% των ψήφων έναντι 38% του Μέσα, ο οποίος ήδη πανηγύρισε την προοπτική της συμμετοχής του στον δεύτερο γύρο.
Εν κατακλείδι, η Βολιβία αποτελούσε πάντοτε μια ειδική περίπτωση στην ευρύτερη περιοχή, αφού εν αντιθέσει με τους «συντρόφους σοσιαλιστές» σε Βενεζουέλα και Νικαράγουα, που κατέστρεψαν το βιοτικό επίπεδο των πολιτών τους, η κυβέρνηση του Μοράλες κατάφερε να επιτύχει κάποια οικονομική σταθερότητα και μερική ανακούφιση της φτώχειας. Οι 7,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι καλούνταν να επιλέξουν την Κυριακή (20/10) -πέραν του προέδρου και του αντιπροέδρου- τα 130 μέλη της Βουλής και τα 36 μέλη της Γερουσίας. Το ερώτημα, όμως, παραμένει. Θα σβήσει το σοσιαλιστικό «άστρο» του Έβο Μοράλες μετά από 13 χρόνια;
Γεννήθηκε το 1999 στην Λιβαδειά και μετακόμισε αργότερα στην Αθήνα για τις σπουδές τις στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γνωρίζει άπταιστα γαλλικα, αγγλικά και αρκετά καλά κινέζικα και συμμετέχει σε προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών. Ενδιαφέρεται για θέματα διεθνούς φύσεως και ειδικότερα για στρατηγική και διεθνείς σχέσεις, τα οποία ελπίζει σύντομα να αποτελέσουν και το αντικείμενο των μεταπτυχιακών της σπουδών.
