Της Μαριάννας Πλιακοστάμου,
Την περασμένη εβδομάδα η επιτροπή βραβείων Νόμπελ στο Όσλο, μετά από εκατοντάδες υποψηφίους -ανάμεσά τους και ο πρώην Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας-, η δεκαεξάχρονη ακτιβίστρια, Γκρέτα Τούμπεργκ και ο Βραζιλιάνος ιθαγενής αρχηγός, Raomi Metuktire, αποφάσισε ποιος είχε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Το βραβείο δόθηκε στον Αμπί Αχμέντ Άλι, τον Αιθίοπα πρωθυπουργό, τιμώντας τον για τις προσπάθειές του να απονείμει διεθνή ειρήνη μέσω της διεθνούς συνεργασίας και την αποφασιστική πρωτοβουλία του για τη λήξη της συνοριακής διαφοράς μεταξύ της Ερυθραίας και της Αιθιοπίας.
Πρόκειται για τον νεότερο πρωθυπουργό σε ολόκληρη την Αφρική, γεννηθέντα στις 15 Αυγούστου του 1976, μόλις δύο χρόνια μετά την ανατροπή της μοναρχίας και την ανάληψη της εξουσίας από το στρατιωτικό καθεστώς Ντρεγκ. Είναι το πρώτο πρόσωπο που ανεβαίνει στην κορυφαία θέση πολιτικής ηγεσίας και προέρχεται από τους Ορόμο, την πολυπληθέστερη φυλή της χώρας, αλλά δυστυχώς τη λιγότερο εκπροσωπούμενη. Το σύνθημά του στον εκλογικό του αγώνα ήταν: «Γκρεμίστε τα τείχη και χτίστε γέφυρες!», στέλνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα ηχηρό μήνυμα στις εθνοτικές ομάδες του λαού του. Προέρχεται από ένα μικτό πολιτιστικό υπόβαθρο: ο πατέρας του ήταν μουσουλμάνος και η μητέρα του χριστιανή. Μεγαλώνοντας, συνάντησε αρκετές δυσκολίες στην ζωή του λόγω της έλλειψης των απαραίτητων οικονομικών πόρων. Πρόσφατα, σε μία συνέντευξη που παραχώρησε, δήλωσε ότι κοιμόταν στο πάτωμα, έμενε σε ένα σπίτι χωρίς ρεύμα και οι δικοί του και ο ίδιος συνήθιζαν να φέρνουν νερό από το ποτάμι. Μιλά άπταιστα τρεις από τις κύριες γλώσσες της χώρας: τη γλώσσα των Ορόμο, των Αμχάρικ, των Τιγκρίνια αλλά και Αγγλικά. Ακολούθησε μία λαμπρή ακαδημαϊκή πορεία, αποκτώντας δύο μεταπτυχιακά σχετικά με τη μηχανική υπολογιστών και τη διοίκηση επιχειρήσεων, και ένα διδακτορικό από το τμήμα σπουδών για την ειρήνη και την ασφάλεια του Πανεπιστημίου της Αντίς Αμπέμπα.
Αναφορικά με την πολιτική του καριέρα, αναρριχήθηκε γρήγορα στις δομές εξουσίας που είχαν δημιουργηθεί από τον κυβερνώντα συνασπισμό, το Επαναστατικό Λαϊκό Δημοκρατικό Μέτωπο (EPRDF), που βρισκόταν στην εξουσία από το 1991. Ήταν ένα ισχυρό και αυταρχικό κόμμα, που είχε την απόλυτη πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών εδρών, χωρίς να αφήνει περιθώρια για μία ανεξάρτητη κοινωνία πολιτών. Ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία, έγινε βουλευτής και αργότερα Υπουργός Επιστημών και Τεχνολογίας, καταλήγοντας να αναλαμβάνει τον θώκο τον Απρίλιο του 2018, μετά από την παραίτηση του Χαϊλεμαριάμ Ντεσαλέγκν. Σημειώθηκε μια σειρά τριετών διαδηλώσεων από το 2015 και ο Αμπί Αχμέντ ανακοίνωσε ένα σχέδιο μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της υπόσχεσής του για θεμελιώδεις αλλαγές στη χώρα του. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, απελευθέρωσε χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, επανέφερε στο Διαδίκτυο εκατοντάδες ιστοσελίδες που δέχτηκαν λογοκρισία, αλλά και έβαλε τέλος στην εμπόλεμη κατάσταση με την Ερυθραία, υπογράφοντας την ιστορική «κοινή διακήρυξη ειρήνης και φιλίας», με την οποία ήρε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η ενέργειά του αυτή ήταν καθοριστική -ως φαίνεται- για τη βράβευσή του. Από τις πρώτες και σημαντικότερες πράξεις του Αχμέντ, όταν έγινε πρωθυπουργός, ήταν να συναντηθεί στην Ερυθραία με τον Πρόεδρο Ισαΐα Αφεγουέρκι, μία εκπληκτική ένδειξη συμβιβασμού, για να σπάσει το παρατεταμένο πολιτικό αδιέξοδο. Παράλληλα, πρωτοστάτησε στις πρωτοβουλίες για τη διαμεσολάβηση της ειρήνης στο Νότιο Σουδάν και προσπάθησε να συνάψει συμφωνία μεταξύ της Σομαλίας και της Κένυας για την αποφυγή μιας θαλάσσιας διαμάχης.
Όσον αφορά την ένοπλη σύγκρουση μεταξύ της Ερυθραίας και της Αιθιοπίας, ξεκίνησε τον Μάιο του 1998 και έληξε τον Ιούνιο του 2000 στο Κέρας της Αφρικής, και ο λόγος για αυτή την τραγωδία: η ανεξαρτησία του κράτους της Ερυθραίας μετά την προσάρτησή της από την Αιθιοπία το 1947. Μιλάμε για δύο από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου, που ξόδεψαν εκατοντάδες δολάρια για τις εχθροπραξίες και υπέστησαν απώλειες δεκάδων χιλιάδων ανθρώπινων ζωών. Στο τέλος του πολέμου, η Αιθιοπία διατήρησε τα αμφισβητούμενα εδάφη και στις 12 Δεκεμβρίου του 2000 επετεύχθη η ειρηνευτική συμφωνία του Αλγερίου, η οποία προβλέπει τη δημιουργία μιας Κοινής Επιτροπής για τα σύνορα των δύο χωρών (EEBC) υπό την αιγίδα του Διαρκούς Διαιτητικού Δικαστηρίου, με σκοπό την έκδοση οριστικής απόφασης για την οριοθέτηση των συνόρων τους.
Τέλος, ο Αιθίοπας πρωθυπουργός γράφει νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Αφρικής μετά την απονομή του βραβείου Νόμπελ. Αυτός ο λαοφιλής ηγέτης είναι ένας ξεχωριστός άνθρωπος, που μέσα σε ενάμισι χρόνο διακυβέρνησης έχει αλλάξει πλήρως τον πολιτικό πολιτισμό της χώρας του. Ολόκληρη η Αιθιοπία είναι υπερήφανη για αυτή την αναγνώριση και η βράβευση του πρωθυπουργού θεωρείται συλλογική νίκη, καθώς έθεσε τον θεμέλιο λίθο για μία σειρά από πολύ σημαντικές μεταρρυθμίσεις που δίνουν σε πολλούς πολίτες την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή και ένα καλύτερο μέλλον.
Γεννήθηκε το 1999 στην Λιβαδειά και μετακόμισε αργότερα στην Αθήνα για τις σπουδές τις στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Γνωρίζει άπταιστα γαλλικα, αγγλικά και αρκετά καλά κινέζικα και συμμετέχει σε προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών. Ενδιαφέρεται για θέματα διεθνούς φύσεως και ειδικότερα για στρατηγική και διεθνείς σχέσεις, τα οποία ελπίζει σύντομα να αποτελέσουν και το αντικείμενο των μεταπτυχιακών της σπουδών.
