15.7 C
Athens
Παρασκευή, 26 Απριλίου, 2024
ΑρχικήΦιλοσοφίαΑπομυθοποίηση ή μια ήπια λύτρωση;

Απομυθοποίηση ή μια ήπια λύτρωση;


Της Πένυς Πανούση,

Είναι κάποιες στιγμές στις οποίες έχουμε αποφασίσει να μη συμμετέχουμε, έστω κι αν εκείνες δίνουν το ρεσιτάλ στη ζωή μας και μας αφορούν άμεσα. Αντιθέτως, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να κάτσουμε λίγο πιο μακριά από το υπόλοιπο κοινό και να αφουγκραστούμε τη γενικότερη ατμόσφαιρα, ερμηνεύοντας διάχυτους συμβολισμούς και σημάδια, τα οποία αυτή τη φορά θα πρέπει να ερμηνευτούν και να αξιολογηθούν με διαύγεια νου και όχι να προσπεραστούν, για να μην οδηγηθούν μελλοντικά στην αιώνια λήθη. Προτιμήσαμε, λοιπόν, να μείνουμε αποστασιοποιημένοι απ’ την πολλή συνάφεια του κόσμου, απ’ τις πολλές κινήσεις και ομιλίες, γνωρίζοντας ότι η σύγχυση που θα μας επιφέρει ο πολύς όχλος θα επιτείνει την ήδη υπάρχουσα προσωπική μας σύγχυση. Οπότε, με δική μας βούληση, αφήνουμε τις παραστάσεις της ζωής να διαδραματίζουν το δικό τους έργο εντός σκηνής -όντας εμείς ήδη καθήμενοι στα παρασκήνια- γνωρίζοντας ότι η σωστή στιγμή για μεγάλες αλλαγές δεν έχει ακόμα φτάσει.

Φαινόμαστε στα μάτια του κόσμου συμβατικοί, άβουλοι, ακόμα και ενοχλητικά υπομονετικοί που δε συμμετέχουμε στα δρώμενα της ζωής μας, αλλά έχουμε αφήσει άλλους τρίτους να παίζουν το δικό τους κουκλοθέατρο στις ζωές μας και εμείς να είμαστε απλώς οι δικιές τους μαριονέτες, οι οποίες είτε κινούνται, είτε χαμογελάνε, είτε κλαίνε, είτε για την ακρίβεια ζουν αφότου εκείνοι πάρουν την απόφαση. Φαίνεται υπερβολικά εξευτελιστικό το να αφήνουμε τρίτους να καθορίζουν την ψυχική μας κατάσταση, καθώς οι εσωτερικές φθορές, χρόνο με το χρόνο, θα πολλαπλασιάζονται και το πλήγμα θα είναι μεγάλο και δύσκολο να επουλωθεί, αλλά εμείς θα αντέξουμε και άλλο ένα ακόμα χτύπημα, μία ακόμα περιφρόνηση και θα υπομείνουμε μέχρι να έρθει εκείνη η μεγάλη ημέρα. Εκείνη την ημέρα, θα πέσει η αυλαία των κομπάρσων και ο πρωταγωνιστής θα έρθει επιτέλους ξανά δριμύτερος στη θέση που του αναλογεί. Κάτω απ’ το φως της σκηνής. Με τα βλέμματα του κοινού στραμμένα όλα επάνω του. Αυτή η παράσταση θα είναι μόνο για έναν απέναντι σε όλους.

Όλη αυτή η ξαφνική μεταβολή θα φανεί άκρως επαναστατική σε πολλούς, όμως, δε θα είναι απ’ αυτές που προκαλούν φασαρία και επικαλούνται την προσοχή των υπολοίπων. Η επανάσταση αυτή θα είναι διόλου θορυβώδης και άκρως μυστική. Μπορεί να πάρει χρόνο έως ότου πραγματοποιηθεί, αλλά το αποτέλεσμα θα είναι ολέθριο. Στην προκειμένη περίπτωση, ο πρωταγωνιστής επιζητά την εκδίκηση μέσα απ’ την προσωπική του λύτρωση, γι’ αυτό αποφασίζει να επαναστατήσει πνευματικά. Καταρρίπτοντας όλους τους μύθους που είχε χτίσει στο μυαλό του. Αυτή, λοιπόν, είναι μία σκληρή επανάσταση, γιατί μπαίνεις στην διαδικασία να κατεδαφίσεις ό,τι είχες ανυψώσει πιο ψηλά και απ’ τη δικιά σου αξία. Αυτή η πνευματική επανάσταση θα δημιουργήσει ένα προσωπικό χάος, αλλά έτσι είναι η μαγεία των μεγάλων εξεγέρσεων. Ξεκινάνε όλες απ’ το μυαλό και καταλήγουν εκεί. Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να μιλήσει ο πρωταγωνιστής.

Αναλυτικότερα, όλοι μας σαν ανθρώπινες υπάρξεις έχουμε εκείνα τα ελαττώματα που ξεχωρίζουν τον καθένα από εμάς, αλλά έχουμε και από εκείνα τ’ άλλα που έρχονται να μας θυμίσουν ότι δε διαφέρουμε και πολύ μεταξύ μας. Είμαστε κάτι μπερδεμένες υπάρξεις με συνονθυλεύματα αντιφάσεων. Οι συναναστροφές μας με την κοινωνία, οι σχέσεις που επισυνάπτουμε, οι αποφάσεις που παίρνουμε, οι επιλογές μας και οτιδήποτε προσπαθεί να εισέλθει στην αόρατη φούσκα προστασίας που μας περιβάλλει, με στόχο να καταλήξει σε εμάς, είναι οι λόγοι που ενισχύουν την περιπλοκότητα που νιώθουμε.

Ως απόρροια αυτού, προσπαθούμε να βρούμε κάπου κάποιες απαντήσεις για να μας διαλευκάνουν το πεδίο από τα πολλά ερωτηματικά. Αναζητήσαμε, λοιπόν, εκείνες τις απαντήσεις ή έστω δείγματα αυτών, μέσα απ’ τον φιλικό μας περίγυρο, από αγνώστους, από βιβλία, ακόμα και από βλέμματα, όταν περιμέναμε εκείνα να μας δώσουν αυτή τη μία και μοναδική απάντηση που χρειαζόμασταν, μήπως και λύσουμε τον γόρδιο δεσμό που έχει μπλεχθεί στο μυαλό μας, αλλά αντ’ αυτού μας μπέρδευαν όλο και περισσότερο. Αυτός ο μίτος των βλεμμάτων δεν είχε ούτε αρχή, ούτε μέση, ούτε τέλος…

Στην πορεία, απλώς αρχίζεις και συνειδητοποιείς ότι είναι χάσιμο χρόνου να ψάχνεις τις απαντήσεις που επιθυμείς από πρόσωπα που δεν έζησαν αυτό που έζησες εσύ και απορρόφησες μέσα σου, αλλά και ούτε από άτομα που στάθηκαν εξαιρετικά ανειλικρινή, με τάσεις ήπιας ποδηγέτησης. Αυτά τα άτομα μόνο δυσκολότερη θα κάνουν την αναζήτηση προς την προσωπική σου αλήθεια, παρά εύκολη. Ίσως να είναι και η αφορμή, ώστε να αντιληφθούμε πλέον πως το πρόσωπο που έχουμε απέναντί μας δεν ενστερνίζεται όσα ενστερνιζόμαστε εμείς, κι ας δείχνει ότι πράττει αναλόγως. Το σημαντικό, όμως, είναι να μην ξεγελιόμαστε απ’ το καθρέφτισμα του εαυτού μας στα μάτια των άλλων. Διότι, εμείς για παράδειγμα μπορεί να βλέπουμε αυτό το κάτι ως κάτι καλό, δεν είναι απαραίτητο αυτό, όμως, να ισχύει για όλους. Οτιδήποτε παρατηρούμε, μας δίνει και του δίνουμε ένα συναίσθημα. Σαν τον νόμο της φυσικής περί δράσεως-αντιδράσεως. Το συναίσθημα, βέβαια, δε σημαίνει πως πάντα θα βρίσκεται υπό πλήρη ομοφωνία και ταύτιση μεταξύ κάποιων υπάρξεων. Δυστυχώς, πολλές φορές εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε αυτό που θέλουμε να δούμε πάνω σε άλλους ανθρώπους, πράγματα, καταστάσεις και εθελοτυφλούμε. Μάταιο να γίνεται όλο αυτό, αλλά μπορείς εύκολα να βρεις το θάρρος να καταρρίψεις μια ολόκληρη κοσμοθεωρία που έχεις χτίσει στο κεφάλι σου; Η απάντηση είναι σαφώς και όχι. Είναι δύσκολο και απαιτεί ψυχική δύναμη. Τι συμβαίνει, όμως, όταν έχει φτάσει η ώρα να το κάνεις; Όταν οφείλεις, πλέον, να το κάνεις;

Προσπαθείς να κάνεις μία παύση χρόνου. Βρίσκεσαι στο παρασκήνιο της ζωής σου και έχεις αρχίσει να κάνεις ένα ξεκαθάρισμα καταστάσεων. Μια νοητή ζυγαριά καθιερώνεται στο κεφάλι σου. Η κλεψύδρα, όμως, δίπλα, έχει αρχίσει ήδη την αντίστροφη μέτρηση, θέλοντας να σου υπενθυμίσει ότι η ζωή και ο χρόνος προχωράνε ανεξαρτήτως αν έχεις σταματήσει εσύ. Ανοίγεις τον φάκελο, ο οποίος εμπεριέχει όλα όσα έχεις υπομείνει, και τα αραδιάζεις στο τραπέζι. Όσο προσπαθείς να τα βάλεις σε μία σειρά, παρατηρείς ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Όλα σου τα προβλήματα και όλα όσα σε ταλαιπώρησαν, είχαν τη δικιά σου υπογραφή. Ξαφνικά, αναρωτιέσαι είμαι εγώ ο εχθρός του εαυτού μου; Eκείνη τη στιγμή, αρχίζεις και ανακαλείς στη μνήμη σου τις πόσες φορές ανέχτηκες άτομα και περιστάσεις να καθορίζουν τον ψυχισμό σου και να σε αφήνουν με ερωτηματικά, σύγχυση και κενά συναισθήματα. Αναλύοντας τα όλα αυτά, αντιλαμβάνεσαι ότι εσύ τους το επέτρεψες. Εσύ έδωσες το πράσινο φως, θεωρώντας τα υπερπολύτιμα για τον εαυτό σου και πιστεύοντας πως αν τα αντιμετώπιζες διαφορετικά, θα έβγαινες χαμένος από την όλη υπόθεση. Είχες χτίσει κάστρα και φρούρια στο κεφάλι σου για τρίτους, αλλά δέχθηκες να μην τοποθετήσεις τον εαυτό σου ως βασιλιά μέσα σε αυτά. Προτίμησες να φτιάξεις δικά σου σενάρια παρά να ακούσεις τη φωνή του προαισθήματός σου, που είχε κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου επανειλημμένα. Με μεγάλη σου δυσαρέσκεια απέναντι στον εαυτό σου, συνειδητοποιείς ότι γείωσες την προσωπική σου αξία και άφησες σε άλλους το οικόπεδό σου για να χτίσουν τους ουρανοξύστες τους. Φάνταζε η ανάμνησή τους σαν ένα ήσυχο καλοκαιρινό δειλινό και εσύ νόμιζες πως αν το έσβηνες όλο αυτό, θα έσβηνες και ένα κομμάτι του εαυτού σου. Μα αυτό, όμως, είναι λάθος. Αυτά που αξίζουν για εμάς, δε θα μας φέρουν ποτέ στη δυνητική θέση να εξαλείψουμε την προσωπική αξία που έχει αναγνωρίσει ο καθένας από εμάς για τον εαυτό του.

Εκείνα, τα οποία πρέπει να χωρούν στα συναισθήματά μας και τη συνείδησή μας, δε θα μας προξενήσουν ποτέ αισθήματα αμφιβολίας και μειονεξίας. Αντιθέτως, η αντίληψη με την ενσυναίσθησή μας, θα βρίσκονται υπό πλήρη αρμονία και η πηγή χαράς που θα αναπηδάει απ’ αυτά, θα είναι αν όχι παντοτινή σίγουρα συχνή.

Ο πρωταγωνιστής, λοιπόν, έχει αρχίσει και θυμώνει. Όχι με τους άλλους. Εκείνοι κατάφεραν και κατάκτησαν αυτό που εύχονταν να μην κατακτήσουν ποτέ. Την απομυθοποίησή του μαζί με την ελεημοσύνη του. Ο πρωταγωνιστής θύμωσε που βρισκόταν σε μάχη επί πόσο καιρό με τον ίδιο του τον εαυτό, χωρίς να το έχει καταλάβει. Αυτό ήταν το χειρότερο που θα μπορούσε να πάθει.

Το παρελθόν είναι παρελθόν. Τουλάχιστον λυτρώθηκε απ’ τα βάσανά του. Με μια δυνατή κίνηση, σκίζει τους φακέλους και όλα τα χαρτιά. Τώρα, είναι η σωστή στιγμή. Η μεγάλη ώρα. Τρέχει προς τη σκηνή και με μια ισχυρή εντολή, η αυλαία πέφτει. Δε θα σταματήσει εδώ το show, δε θα τους κάνει τη χάρη. Ανεβάζει ένα καινούργιο θεατρικό έργο με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Το έργο ονομάζεται, «Τα καλύτερα είμαστε εμείς».


 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Πέννυ Πανούση
Πέννυ Πανούση
Γεννημένη στις 16 Ιουνίου του 2000 στην Αθήνα με καταγωγή απ’ την Αρκαδία. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, στην Κόρινθο. Στα γενικά ενδιαφέροντά της, συγκαταλέγονται οι προσομοιώσεις συνεδρίων διεθνής κλίμακας, η μελέτη κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων, η ανάγνωση βιβλίων και η φιλοσοφία.