Της Κυριακής Θεοδοσάκη,
Στην ετήσια συνάντηση των G7 στην Biarritz της Γαλλίας ο Donald Trump συγκέντρωσε για δεύτερη συνεχόμενη χρόνια τη διεθνή προσοχή. Σε συνέχεια της περσινής συνόδου στον Καναδά, κατά την οποία αποχώρησε πριν ολοκληρωθεί, χωρίς να υποστηρίξει το τελικό έγγραφο, o συγκρουσιακός και απρόβλεπτος χαρακτήρας του Αμερικανού Προέδρου αναδείχθηκε και φέτος κυρίως στα ζητήματα του εμπορικού πολέμου με την Κίνα, του Ιράν, της Ρωσίας και της κλιματικής αλλαγής. Μικτά μηνύματα και αισθήματα αβεβαιότητας στη διεθνή σκηνή είναι κυρίως οι συνέπειες των αξιοπερίεργων κινήσεων κατευνασμού από τον Donald Trump και της εμφανούς διπλωματικής απομόνωσης, στην οποία έχει περιέλθει η κάποτε κινητήρια δύναμη του φόρουμ.
Αρχικά, αρκετά περίπλοκο αποδείχθηκε το ζήτημα του εμπορικού πολέμου με την Κίνα, με το Αμερικανικό μέτωπο να μην επιδεικνύει την απαραίτητη συνοχή και συνέπεια. Eν όψει της συνόδου οι εμπορικοί διαξιφισμοί είχαν κορυφωθεί μετά τη δήλωση της Κίνας να επιβάλει δασμούς αξίας 75$ δισεκατομμυρίων σε αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο, μετά τις απειλές που εξαπέλυσε ο Donald Trump φάνηκε να υιοθετεί έναν ηπιότερο τόνο με την παραδοχή του πως είχε δεύτερες σκέψεις για τους δασμούς που απείλησε να επιβάλει. Μία δήλωση η οποία καταρρίφθηκε ένα 24ωρο αργότερα από την Stephanie Grisham, Γραμματέα Τύπου του Λευκού Οίκου, η οποία υποστήριξε πως ο δισταγμός του Αμερικανού Προέδρου προέρχεται από το γεγονός πως δεν ήταν αρκετά σκληρός απέναντι στην Κίνα, ενώ την τελευταία μέρα της συνόδου ακολουθούν οι δηλώσεις από τον ίδιο πως μια συμφωνία με την Κίνα είναι αρκετά κοντά, όπως και η επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μετά το «παραγωγικό», όπως το χαρακτήρισε, τηλεφώνημα της Κίνας το προηγούμενο βράδυ.
Η μεταβλητότητα είναι κάτι που τακτικά χαρακτηρίζει τον Αμερικανό Πρόεδρο. Αυτή τη φορά, όμως, φαίνεται να αφορά το σύνολο της αμερικανικής πλευράς. Η αναίρεση των δηλώσεων του Προέδρου και της πιθανολογούμενης προσπάθειάς του να εκφράσει μια κατευναστική στάση από εκπροσώπους της αμερικανικής γραφειοκρατίας επιφέρει αβεβαιότητα και μεταφέρει μικτά και δυσανάγνωστα μηνύματα στους διεθνείς δρώντες, που δε διευκολύνουν την ανάγνωση των αμερικάνικων κινήσεων. Συγχρόνως, οι δηλώσεις του πως ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα είναι δημοφιλής μεταξύ των υπολοίπων ηγετών, τη στιγμή που ακόμα και o Boris Johnson υποστηρίζει την ειρήνη σε εμπορικό επίπεδο, μάλλον φανερώνουν ευκολότερα την αποστασιοποίηση από τις θέσεις των ΗΠΑ.
Το δεύτερο ζήτημα, για το οποίο εξίσου τα τελικά μηνύματα από τον Αμερικανό πρόεδρο δεν είναι πλήρως ξεκάθαρα, είναι το ζήτημα του Ιράν. Ένα ζήτημα, επί του οποίου η διπλωματική απομόνωση των ΗΠΑ είναι φυσικό συνεπακόλουθο της εκ διαμέτρου αντίθετης στάσης που έχει υιοθετήσει ο Αμερικανός Πρόεδρος από πέρυσι, μετά την απόφασή του να αποσυρθεί από τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Εντούτοις, η έκπληξη που προέκυψε κατά τη διάρκεια της συνόδου με την επίσκεψη του Ιρανού Υπουργού Εξωτερικών Mohammad Javad Zarif μετά από πρόσκληση του Γάλλου Προέδρου και τη γνώση του Donald Trump ανατρέπει τις αναμενόμενες εξελίξεις. O ίδιος δε συναντήθηκε με κανέναν Αμερικανό αξιωματούχο κατά την παρουσία του στην Γαλλία και η αμερικανική στάση, παρά το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις με το Ιράν, φάνηκε αρκετά συγκρατημένη, διπλωματική και εν μέρει αισιόδοξη. Ο τελευταίος χαρακτηρισμός έγκειται στη δήλωση του Αμερικανού Προέδρου να συναντηθεί στο μέλλον για ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις χωρίς όρους με τον Ιρανό ομόλογό του. Η δήλωση αυτή σε συνδυασμό με την εκ των προτέρων γνώση της επίσκεψης του Ιρανού Υπουργού μη συνοδευόμενη από κάποια ιδιαίτερα προκλητική κίνηση, ίσως να προσδίδουν μια νότα αισιοδοξίας για τις μελλοντικές εξελίξεις.
Τέλος, τα ζητήματα της Ρωσίας και της κλιματικής αλλαγής αναδείχθηκαν για ακόμη μια φορά ακανθώδη και χαρακτηριστικά της αμερικανικής περιθωριοποίησης. Οι ηγέτες συμφώνησαν να εκταμιεύσουν 20 εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτήσουν αεροσκάφη για την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου, αναγνωρίζοντας τον παγκόσμιο χαρακτήρα της περιβαλλοντικής καταστροφής. Αναφορικά με τη Ρωσία, ο Αμερικανός Πρόεδρος υποστήριξε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά την επιστροφή της στο φόρουμ μετά την αποβολή της το 2014, λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας. Μάλιστα, δήλωσε πως ευχαρίστως θα την προσκαλούσε στην επόμενη σύνοδο, εάν ο ίδιος αναλάμβανε την διοργάνωση το 2020. Η θέση αυτή βρίσκει σταθερά αντίθετους τους υπόλοιπους ηγέτες με εξαίρεση τον Ιταλό πρωθυπουργό Giuseppe Conte. Από την άλλη πλευρά, στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής ο Αμερικάνος Πρόεδρος δεν παρουσιάστηκε καν στην αντίστοιχη σύνοδο για το περιβάλλον με το αμερικανικό επιχείρημα να υποστηρίζει πως στο πλαίσιο της συνόδου επικεντρώνονται περισσότερο σε θέματα, τα οποία τονίζουν την αμερικανική αντίθεση και περιορίζουν την ενασχόληση με σοβαρά ζητήματα, όπως η παγκόσμια οικονομία.
Καταληκτικά, στη φετινή σύνοδο ο Αμερικανός Πρόεδρος δε φάνηκε να αποκλίνει σημαντικά από τις συνηθισμένες θέσεις και πρακτικές του. Αξίζει, όμως, να σημειωθεί ότι σε κάποια ζητήματα μείζονος σημασίας για το διεθνές «γίγνεσθαι» επέδειξε κάποια θετικά σημάδια, ελπιδοφόρα για τις αντίστοιχες ενέργειες στο μέλλον. Παρόλα αυτά, δεν παύουν να είναι απλώς δηλώσεις σε μια εποχή κατά την οποία ο αμερικανικός απομονωτισμός κορυφώνεται επικίνδυνα και μαζικά και του οποίου ο έλεγχος δε βρίσκεται αποκλειστικά στον Donald Trump.
Σπουδάζει στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά και συμμετέχει ενεργά σε προσομοιώσεις (Εuropa.S, RhodesMRC). Συμμετείχε στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ευρωπαϊκές εκλογές «This time I’m voting» ως εθελόντρια. Ενδιαφέρεται για τα ευρωπαϊκά θέματα καθώς και για τα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
