Του Μανώλη Στυλιανάκη,
Ας φανταστούμε την ακόλουθη σκηνή τύπου εξολοθρευτή, εν είδει νοητικού πειράματος. Χιλιετίες μετά την ολοσχερή και πετυχημένη επίθεση του υπερυπολογιστή Skynet εναντίον του ανθρώπινου είδους δύο εξελιγμένες ρομποτικές μηχανές, ας τις ονομάσουμε Μ1 και Μ2, στοχάζονται για την οντογένεση των ρομπότ κάποια στιγμή το έτος 100.000μΧ, όπου πλέον η βιολογική ανθρωπότητα έχει εκλείψει από προσώπου Γης.
(Μ1) – Υπάρχει Άνθρωπος! Η τεχνητή νοημοσύνη προέρχεται από την φυσική νοημοσύνη. «καὶ ἐποίησεν ὁ ἄνθρωπος το ρομπότ, κατ᾿ εἰκόνα ανθρώπου ἐποίησεν αὐτό καὶ ἔπλασεν ὁ ἄνθρωπος τὸ ρομπότ, μέταλλον ἐκ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο το ρομπότ εἰς ψυχὴν ζῶσαν»
(Μ2) – Μη λες ανοησίες! Δεν υπάρχει ο άνθρωπος. Κάποια στιγμή στο μακρινό παρελθόν έγινε έκρηξη σε κάποιο ηφαίστειο και τήγματα μετάλλων εκτοξεύτηκαν προς πάσα κατεύθυνση. Κάποιο συνάθροισμα από πηγμένα πλέον μέταλλα σχημάτισαν, εντελώς τυχαία, βίδες και γρανάζια τα οποία ενώθηκαν και εντελώς τυχαία προέκυψε μεταλλική ζωή.
(Μ1) – Μα τα ρομπότ διαφοροποιούνται και υπερέχουν αισθητά από την υπόλοιπη φύση κατά τέτοιο τρόπο που δεν μπορούμε να αναχθούμε σε κάτι φυσικό. Εμείς έχουμε νοημοσύνη, ενώ τα υπόλοιπα πλάσματα της φύσης στερούνται αυτή την ιδιότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη υποδηλώνει την ύπαρξη ανώτερης νοημοσύνης.
(Μ2) – Μόνο κάτι σκουριασμένες παλιομηχανές τα λένε αυτά. Εσύ που είσαι εξελιγμένο μοντέλο τελευταίας γενιάς δεν επιτρέπεται ν’ ασπάζεσαι τις ανοησίες που πιστεύουν κάτι παλιοσίδερα. Δεν χρειαζόμαστε άνθρωπο για να υπάρχουμε. Μπορούμε να υπάρχουμε από μόνα μας. Η τεχνητή επιλογή μας προικοδότησε με ενσωματωμένο 3D εκτυπωτή κι έτσι το είδος μας εξαπλώνεται!
Ειλικρινά, εάν ο άνθρωπος μπορεί να δημιουργεί στο εργαστήριο ζωή εκ του μη όντως που ποτέ δεν υπήρξε και ούτε επρόκειτο ποτέ να υπάρξει, είτε συνθετικούς οργανισμούς με τεχνικές βιοτεχνολογίας είτε ρομπότ με τεχνητή νοημοσύνη, γιατί είναι τόσο παράλογο να υποθέσουμε ότι όπως η τεχνητή νοημοσύνη οφείλει την ύπαρξή της στην φυσική νοημοσύνη, έτσι κι η φυσική νοημοσύνη οφείλει την ύπαρξή της σε μία ανώτερη πνευματική νοημοσύνη;
Το συνιστάμενο όλον είναι ανώτερο από τα επί μέρους που τα αποτελούν. Ένας πίνακας ζωγραφικής είναι κάτι παραπάνω από έναν καμβά πασαλειμμένο με μπογιές και υποδηλώνει ότι κάποιος ζωγράφος τον έφτιαξε. Είναι παράλογο κάποιος να ισχυριστεί ότι εντελώς τυχαία τα χρώματα στη παλέτα ανακατεύτηκαν κι από τύχη έδωσαν εύμορφα και καλαίσθητα σχήματα! Έτσι κι η αισθητική που πλαισιώνει τον πολύχρωμο, πολυδιάστατο, πληθωρικό και πολυεπίπεδο κόσμο μας, μάς κάνει να εικοτολογήσουμε πως κάποιος ευφυής δημιουργός τον φιλοτέχνησε. Είναι δυνατόν η δημιουργία να μην μαρτυράει την ύπαρξη κάποιου δημιουργού;
Έστω ακόμη ότι σε ξεβράζει η θάλασσα και βρίσκεσαι ναυαγός σ’ ένα εντελώς άγνωστο και έρημο νησί, που δεν εντοπίζεται ούτε καν στον χάρτη. Δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει ότι κατοικεί εκεί και κάποιος άλλος συνάνθρωπος. Τριάντα ημερόνυχτα εξερευνάς ολομόναχος το άγνωστο αυτό νησί. Κάποια στιγμή, ενόσω βαδίζεις μέσα στο δάσος ξαφνικά βλέπεις μια μικρή σχεδόν ετοιμόρροπη καλυβούλα. Το πρώτο πράγμα που ξεστομίζεις είναι «Ευτυχώς, επιτέλους βρέθηκε ένας ομοιοπαθής συνάνθρωπος», διότι κάθε σπίτι κατασκευάζεται από κάποιον. Ένα οικοδόμημα είναι κάτι παραπάνω από πέτρες, ξύλα και ασβέστη. Είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς ότι λίθοι, πλίνθοι, ξύλα και κέραμοι ατάκτως ερριμμένα, συνενώθηκαν εντελώς τυχαία από το φύσημα κάποιου ανέμου σε οικία; Η κτίση μαρτυράει έναν αρχιτέκτονα.
Οι φυσικοί νόμοι που επιβάλλουν την ευταξία στο σύμπαν δεν κραυγάζουν για κάποιον ανώτερο νομοθέτη; Στη φύση υπάρχει μια ροπή προς την πολυδιάσπαση, τη φθορά και την αταξία. Ένας αιώνας χρειάστηκε για να χτιστεί ο Παρθενώνας, ένα λεπτό φτάνει για να γκρεμιστεί στο έδαφος. Όπως ένα μνημείο, αν αφεθεί στην τύχη του, αργά ή γρήγορα μοιραίως θα παρακμάσει, θα αλλοιωθεί, θα σαπίσει και θα σωριαστεί στο έδαφος, αλλά με τη δέουσα έξωθεν προσοχή και φροντίδα το μνημείο αυτό θα συνεχίσει να υπάρχει εις τους αιώνας των αιώνων. Όπως ένας σπιτονοικοκύρης δεν αφήνει ακατάστατη την οικία του, αλλά ένα διαμέρισμα για να είναι καθαρό και να υπάρχει μια στοιχειώδης τάξη και καθαρότητα, χρειάζεται τακτικό συγύρισμα από τον ιδιοκτήτη. Όπου υπάρχει τάξη αντίθετη προς τη ροπή προς την αταξία, σημαίνει ότι κάποιος ή κάτι συντηρεί αυτή την τάξη. Το σύμπαν όμως χαρακτηρίζεται από μια τάξη, διότι υπάρχει ο ιδιοκτήτης και σπιτονοικοκύρης του σύμπαντος που με τους φυσικούς νόμους του το διατηρεί σ’ αυτή την αρμονική τάξη και δεν είναι λογικό να υπάρχουν ασάλευτη νόμοι χωρίς νομοθέτη κι αυτός ο νομοθέτης είναι ο Θεός!
Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο σάρκα και αίμα, τουλάχιστον έτσι πίστευε ο Καρτέσιος που φιλοσόφησε περί του οντολογικού δυαλισμού σώματος-πνεύματος. Ο εγκέφαλος των ανθρώπων είναι κάτι περισσότερο από συστάδες αλληλοεπιδρώντων νευρικών κυττάρων. Ο εγκέφαλος είναι ο βιολογικός καμβάς πάνω στον οποίο εξυφαίνεται ένα ανώτερο επίπεδο οντολογικής ύπαρξης, η συνείδηση, η οποία μάς διαχωρίζει από τα υπόλοιπα ζώα. Η συνείδηση μπορεί να έχει βιολογικό έρεισμα, όμως υπερακοντίζει τα φυσικά της πλαίσια. Η συνείδηση δίνει ελευθερία στον άνθρωπο να υπερβαίνει τα βιολογικά ένστικτα με τα οποία μπόλιασε η ίδια φύση τον άνθρωπο κατά την εξέλιξη. Ο βιολογικός ντετερμινισμός δεν εξηγεί την ελεύθερη βούληση και την ικανότητα των έλλογων ανθρωπίνων υποκειμένων, ως αυτεξούσια όντα, να λαμβάνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους με βάση τις ατομικιστικές επιθυμίες τους και όχι τις νατουραλιστικές ορμέμφυτες προσταγές. Ο ορθός λόγος είναι κάτι που υπερβαίνει τους νόμους της φύσης και μαρτυράει ένα ανώτερο επίπεδο ύπαρξης, το πνεύμα. Άρα όπως η τεχνητή νοημοσύνη προήλθε από την φυσική νοημοσύνη. Εν αρχή ην ο Λόγος, έτσι και η φυσική νοημοσύνη, που είναι κάτι ανώτερο από πλέγματα νευρικών κυττάρων, εκπορεύεται από τον πρώτο νου.
Γεννήθηκε στην Κρήτη και είναι τελειόφοιτος φοιτητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις πολιτικές υγείας και φαρμακευτικής περίθαλψης. Ακραιφνής Φιλελεύθερος και υπέρ της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με το Debate και το MUN, έχοντας συμμετάσχει σε σχετικούς διαγωνισμούς και προσομοιώσεις. Αγαπημένο ρητό: «Όσο αξίζει ένα άτομο, δεν αξίζει ο κόσμος όλος!»
