Του Φώτη Τεγόπουλου,
Την Τετάρτη 20 Μαρτίου διεξήχθησαν στις Κάτω Χώρες οι εκλογές για τις περιφέρειες, οι οποίες έχουν αντίκτυπο και στις αντίστοιχες για τη γερουσία, μιας και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των 12 περιφερειών θα ψηφίσουν για τα μέλη της στις 27/5, περίοδο κατά την οποία θα γίνουν και οι ευρωεκλογές στη χώρα (23/5). Οι εκλογές που επίκεινται έχουν ιδιαίτερη σημασία και για την κυβέρνηση του Μαρκ Ρούτε, ο συνασπισμός του οποίου έχει πλειοψηφία μόλις μιας έδρας υπό την παρούσα σύνθεση της γερουσίας, με τις ισορροπίες όπως εύλογα αντιλαμβάνεται κάποιος να είναι εξαιρετικά εύθραυστες, ιδίως εάν επαληθευτούν οι προβλέψεις των πρόσφατων δημοσκοπήσεων που δείχνουν πως στις επόμενες κάλπες αναμένεται να την απολέσει. Να τονίσουμε πως η τρέχουσα κυβέρνηση αποτελείται από 4 κόμματα, συστάθηκε τον Οκτώβριο του 2017 και εξαρτάται κυρίως από συντηρητικές παρατάξεις, μαζί φυσικά με τους κεντροδεξιούς φιλελεύθερους του Rutte (VVD) και το σοσιαλφιλελεύθερο κίνημα D66.
Προχωρώντας στο αποτέλεσμά τους, παρατηρεί κανείς πως κερδισμένο βγαίνει το νεοσύστατο κίνημα «Φόρουμ για τη Δημοκρατία» (FvD) με επικεφαλής τον Τιερί Μποντέ, καταλαμβάνοντας 86 έδρες και συγκεντρώνοντας περίπου το 15% των ψήφων, αφήνοντας πίσω του το κόμμα του Ολλανδού πρωθυπουργού, που έχασε 9 έδρες συγκριτικά με το 2015. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα χαρισματικό και φιλόδοξο πολιτικό, που επιθυμεί να βαδίσει στα χνάρια των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας, ενώ είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα ρατσιστικά του σχόλια απέναντι στο γυναικείο φύλο. Η παράταξή του ξεκίνησε ως δεξαμενή σκέψης το 2015 ενώ 2 χρόνια αργότερα μετεξελίχθηκε σε πολιτικό φορέα, έχοντας μεγάλη απήχηση στη νεολαία της Ολλανδίας. Διακατέχεται από ακραία ρητορική, αντιμεταναστευτική στάση και παράλληλα, απηχεί απόψεις ενάντια στους Μουσουλμάνους. Σε ότι αφορά τη θέση του κράτους του στην ΕΕ, θεωρεί πως του έχει προκαλέσει μεγάλη ζημιά, έχει αρνητικό αντίκτυπο σε ότι αφορά την εθνική κυριαρχία, ενώ ταυτόχρονα επηρεάζει και την ταυτότητα των Ολλανδών με τρόπο δυσάρεστο. Εν ολίγοις, η επιχειρηματολογία του θυμίζει τον Χέερτ Βίλντερς, τον ακροδεξιό πολιτικό που έκανε ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του στην πολιτική ζωή της χώρας για χρόνια, με αποκορύφωμα τα ποσοστά που συγκέντρωσε στις βουλευτικές εκλογές του 2017. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ανωτέρω εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο της κατακόρυφης ανόδου των ακραίων κομμάτων σε όλη την Ευρώπη, με το φόβο για το αποτέλεσμα των εφετινών ευρωεκλογών να γίνεται ολοένα και πιο έντονος. Συνεπώς, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα ήταν δύσκολο να μείνει και η Ολλανδία ανεπηρέαστη, ιδίως αν σκεφτούμε ότι και οι γειτονικές της χώρες (βλ. Γερμανία) αντιμετωπίζουν ακριβώς την ίδια πρόκληση και καλούνται να βρουν άμεσα λύσεις.
Επομένως, το ακροατήριό του συνιστούν πολίτες με ευρωσκεπτικιστικά πιστεύω, που θεωρούν εαυτούς δυσαρεστημένους από τη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών» και νιώθουν πως η «Ευρώπη» φαντάζει απομακρυσμένη για εκείνους, δίχως να τους έχει ωφελήσει με τον καλύτερο για εκείνους δυνατό τρόπο. Παράλληλα, η υιοθέτηση ξενοφοβικής ατζέντας θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ, ώστε να αυξηθούν έτι περισσότερο τα ποσοστά του κόμματος και να ενισχυθεί η εκλογική επιρροή του.
Θα αναρωτιέται κάποιος εύλογα, πώς είναι δυνατόν σε μια τόσο πλούσια και καλά οργανωμένη χώρα όπως είναι η Ολλανδία, που βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς ευημερίας και διακρίνεται από χαμηλά ποσοστά ανεργίας να ανθούν μορφώματα σαν το FvD; Σ’ αυτή την κατεύθυνση, είναι χρήσιμο να αναφέρουμε την διαφαινόμενη ως τρομοκρατική ενέργεια που έλαβε χώρα στην Ουτρέχτη στις 18/3, συμβάν κατά το οποίο σκοτώθηκαν 4 άνθρωποι και 6 τραυματίστηκαν σοβαρά. Το περιστατικό διεξήχθη λίγες μέρες μετά την επίθεση με όπλο σε τζαμί στο Christchurch της Ν. Ζηλανδίας, όπου και βρήκαν τραγικό θάνατο 50 άνθρωποι ενώ βρίσκονταν στο χώρο. Ενδεχομένως να υπάρχει σύνδεση μεταξύ αυτών των 2 γεγονότων, μιας και μεσολάβησαν μόλις 72 ώρες ανάμεσα στις εν λόγω επιθέσεις, ωστόσο δεν έχει ακόμη υπάρξη διαλεύκανση της υπόθεσης. Η επίθεση στην Ουτρέχτη έρχεται να προστεθεί σε μία μακρά λίστα παρόμοιων περιστατικών που εκτυλίχθηκαν σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο την τελευταία δεκαετία και αποτελεί εφαλτήριο για τα ακροδεξιά κόμματα ώστε να σκληρύνουν τη στάση τους και να αυξήσουν την κριτική τους έναντι των «συστημικών» παρατάξεων, επικαλούμενοι το επιχείρημα περί «ανεπιθύμητων ξένων» και επενδύοντας στο φόβο και στο μίσος.
Ως προς τις πλέον πρόσφατες μετρήσεις, το κόμμα του Μποντέ προηγείται με 24% έναντι 23% που συγκεντρώνει το αντίστοιχο του Mark Rutte, γεγονός που δείχνει τη δυναμική που αναπτύσσει με την πάροδο του χρόνου, ειδικότερα αν σκεφτούμε το πώς ξεκίνησε πριν από 4 χρόνια και που βρίσκεται σήμερα. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε έναν μεγάλο κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος της χώρας, καθώς άλλα 6 κόμματα συγκεντρώνουν διψήφιο ποσοστό, με χαρακτηριστικό το παράδειγμα του κινήματος των «Πράσινων Αριστερών», που στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές συγκέντρωσε 31 επιπλέον έδρες σε σχέση με το 2015. Πρόκειται για ένα κίνημα με σχεδόν 30 χρόνια ζωής, με οικολογική ατζέντα και αριστερό προσανατολισμό, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως είχε ισχυρά ερείσματα σε αστικά κέντρα που έχουν πανεπιστημιακά ιδρύματα. Με δεδομένο το πολυκομματικό σύστημα που διακρίνει την Ολλανδία, γίνεται κατανοητό πως απαιτούνται μεγάλες και ευρύτατες συγκλίσεις την επομένη μιας εκλογικής αναμέτρησης, με ότι αυτό σημαίνει για το σχηματισμό κυβέρνησης/πλειοψηφίας σε όλα τα επίπεδα. Ας θυμηθούμε πόσο κράτησαν οι διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις εκλογές του Μαρτίου το 2017… κάτι περισσότερο από 7 μήνες!
Συνοψίζοντας, μόνο ο χρόνος θα κρίνει το αν και κατά πόσο θα μπορέσει και η Ολλανδία να αντιμετωπίσει επιτυχώς την πρόκληση της ύπαρξης ενός λαϊκιστικού μορφώματος που έχει ισχυρή επιρροή στο εσωτερικό της, ωστόσο οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα. Το γεγονός ότι στις βουλευτικές εκλογές πρόπερσι οι Κάτω Χώρες έδειξαν αντανακλαστικά είναι πολύ ενθαρρυντικό και γνώμη του γράφοντος είναι ότι θα συμβεί και φέτος… Ίδωμεν λοιπόν!
Μεταπτυχιακός φοιτητής του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, με εξειδίκευση στις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ. Απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Πανεπιστημίου Πειραιώς, με καταγωγή από την Λάρισα. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται των διεθνών σχέσεων, των ευρωπαϊκών θεμάτων, της εσωτερικής και της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας. Συγγράφει άρθρα εδώ και πέντε έτη.
