Της Στέλλας Πετρακάκη,
Αποτελεί απόλυτα αληθές γεγονός πως, πλέον, η καθημερινότητα όλου του πλανήτη έχει μεταβληθεί σε ταινία τρόμου, καθώς καθημερινά αναρωτιέται ο καθένας τι δυσάρεστη είδηση θα προκύψει, τόσο εγχώρια όσο και παγκόσμια. Από τη στιγμή που ανακοινώθηκε επίσημα η διασπορά της πανδημίας του Covid – 19, πιστεύεται πως έχει ξεκινήσει μια αλλεπάλληλη κατρακύλα χωρίς σταματημό. Την πανδημία διαδέχθηκε ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, μία ακόμα οικονομική και κοινωνική κρίση εξαιτίας του πολέμου και ένας πληθωρισμός, ο οποίος ανεβαίνει κάθε μέρα και περισσότερο. Σε αυτή τη δύσκολη πλέον καθημερινότητα, έχει προστεθεί και η πρόσφατη επίθεση στη Γάζα, στο φεστιβάλ που διεξαγόταν το Σάββατο (7 / 10 / 2023), όπου χιλιάδες νεκροί κείτονταν στο έδαφος, με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης να κηρύσσεται επίσημα, για ακόμα μία φορά.
Από το 1948, ύστερα από την ίδρυση του Ισραήλ, ως Γη της Επαγγελίας για τους κατατρεγμένους Εβραίους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Παλαιστίνη ισχυρίζεται έντονα πως η δική της ευκαιρία για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους χάθηκε οριστικά. Με τις συγκρούσεις μεταξύ των δυο πλευρών (Αραβο-ισραηλινός Πόλεμος, Πόλεμος των Έξι Ημερών, Πόλεμος του Yom Kippur, Ιντιφάντα) να οργιάζουν, η έχθρα Ισραηλινών και Παλαιστινίων δεν έχει σβήσει και, απ’ όσο όλα δείχνουν, δεν πρόκειται να σβήσει σύντομα. Με τους Παλαιστίνιους, ήδη από τα τέλη του 1940, να εγκαταλείπουν τις εστίες τους και τους Ισραηλινούς να επιμένουν πως ουδέποτε εξανάγκασαν τους πρώτους να απομακρυνθούν από τα εδάφη τους, είναι πλέον ο λόγος του ενός εναντίον του άλλου, γεγονός που τροφοδοτεί την έχθρα μέχρι και σήμερα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, πολλά σύμφωνα ανακωχής έχουν υπογραφεί, σχεδόν πάντα λόγω της μεσολάβησης δυτικών χωρών, κανένα όμως δεν κράτησε για μεγάλο χρονικό διάστημα, διότι οι αφορμές για πυροδότηση των ήδη άσχημων σχέσεων έβρισκαν καθημερινά έδαφος για να αναπηδούν. Πιο συγκεκριμένα, από τη στιγμή που πλέον τα «φώτα της επικινδυνότητας» βρίσκονται πάνω από την Γάζα, το Ισραήλ ουσιαστικά την εγκατέλειψε κατά τη τελευταία εικοσαετία, κάτι που ώθησε τους Ευρωπαίους να προσφέρουν ανθρωπιστική και οικονομική βοήθεια στην πολυπαθή περιοχή.
Ωστόσο, από το 2014 κι ύστερα, παρά τις κατά καιρούς ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, έχουν ναυαγήσει όλες οι ειρηνευτικές προσπάθειες για την επαναφορά της αρμονίας στις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Οι τελευταίες προτάσεις περί δημιουργίας δύο κρατών αλλά και διατήρησης των υπαρχόντων εδαφών σε κάθε οντότητα, θυμίζουν έντονα το κυπριακό ζήτημα της διχοτόμησης. Ένα ακόμη αγκάθι, που προκύπτει στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι το γεγονός πως το Ισραήλ έχει ανακηρύξει την Ιερουσαλήμ ως επίσημη πρωτεύουσά του (θέση η οποία, βέβαια, δεν αναγνωρίζεται διεθνώς), ενώ και οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν το ανατολικό μέρος της ίδιας πόλης ως δική τους πρωτεύουσα.
Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός πως σε πολλές περιοχές της Ιορδανίας, του Λιβάνου, της Συρίας, της Γάζας και της Δυτικής Όχθης, κατοικούν εκατομμύρια Παλαιστινίων προσφύγων, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί πλέον ως νομάδες. Προσφεύγουν σε καταυλισμούς προκειμένου να επιβιώσουν. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, υποστηρίζει πως οποιαδήποτε επανεγκατάσταση των καταγεγραμμένων, και μη, προσφύγων μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο εκτός ισραηλινών συνόρων. Όλα τα παραπάνω αποτελούν αφορμές και αιτίες των τεταμένων σχέσεων και των διαδοχικών πολέμων ανά καιρούς, όμως το θέμα του επαναπατρισμού σε ένα κράτος που ουσιαστικά (de facto) δεν ανήκει στον κόσμο, είναι πολλές φορές εξ’ίσου επίπονο με τις διαμάχες.
Καθώς ο πόλεμος αναζωπυρώνεται, μέρα με τη μέρα, από το περασμένο Σάββατο, οι Ευρωπαίοι επανήλθαν στη διαδικασία διαχείρισης της κρίσης. Ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται να προσπαθούν να αποσυμφορήσουν κάπως την υφιστάμενη κατάσταση, καθώς κάνουν σαφές πως η ανθρωπιστική βοήθεια πρόκειται να συνεχιστεί απερίσπαστη προς την πληγείσα Παλαιστίνη. Εντούτοις, η χρηματοοικονομική βοήθεια είναι αυτή που τίθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, καθώς η αναστολή των βοηθητικών πληρωμών θα έφερνε τα πάνω κάτω σε όλη την έκταση της Παλαιστίνης, της οποίας σχεδόν ο μισός πληθυσμός (44%) αποτελείται από παιδιά. Πιο συγκεκριμένα, μια οικονομική «ξηρασία» θα έβλαπτε πολλά συμφέροντα, ανάμεσα σε αυτά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και πιθανώς να ενίσχυε, μεταξύ άλλων, την απρόσκοπτη επέκταση των τρομοκρατικών ενεργειών στην περιοχή.
Τις ημέρες που προηγήθηκαν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πως θα προβεί σε αναθεωρήσεις, που χρειάζονται για όλο το φάσμα της κατάστασης, στην Παλαιστίνη, ώστε πρώτη και τελευταία έγνοια να είναι η όσο το δυνατόν συντομότερη (και, φυσικά, όσο γίνεται πιο αναίμακτη) εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Με τον τρόπο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση, για ακόμα μία φορά, τονίζει πως ο ανθρωπιστικός παράγοντας είναι αυτός που στις δύσκολες στιγμές ενώνει ολόκληρο τον πλανήτη, αφήνοντας στην άκρη τις όποιες διαφορές και διαμάχες. Οι ανθρώπινες αξίες και η αμεσότητα της ανάγκης, τη δεδομένη στιγμή, θα κινήσουν τα νήματα προς την ειρήνη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ευρωπαϊκή Επιτροπή: H επανεξέταση της βοήθειας προς την Παλαιστίνη δεν περιλαμβάνει την ανθρωπιστική, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Τι κρύβεται πίσω από τον πόλεμο: Οι απαρχές της διαμάχης Ισραήλ – Παλαιστίνης και τα «αγκάθια», CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- ΕΕ: Επείγουσα αναθεώρηση της οικονομικής βοήθειας προς την Παλαιστίνη, Η Ναυτεμπορική, διαθέσιμο εδώ
