Της Άντζελας Μανώλακα,
Έξαρση στην εγκληματικότητα από συμμορίες έχει παρουσιαστεί στη Σουηδία, ήδη από τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου. Δώδεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν σε περιστατικά πυροβολισμών και εκρήξεων μέσα στον προηγούμενο μήνα, οι τρεις εκ των οποίων μέσα σε 24 ώρες, προκαλώντας σοκ στην κοινή γνώμη, σύμφωνα με αναφορά του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου SVT. Πρόκειται για τον υψηλότερο αριθμό θανάτων που έχει καταγραφεί εντός ενός μήνα, τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Οι αρχές ερευνούν αν το περιστατικό συνδέεται με τη διαμάχη μεταξύ αντίπαλων συμμοριών που διακινούν ναρκωτικά. Παρόμοιες υποθέσεις «ρυθμίσεων λογαριασμών» μεταξύ εγκληματικών ομάδων έχουν εξελιχθεί σε μία πραγματική μάστιγα για τη σκανδιναβική χώρα.
Η βία αυτή έχει εκτοξευτεί τους τελευταίους μήνες λόγω μιας εσωτερικής σύγκρουσης που έχει ξεσπάσει σε μία από τις συμμορίες. Τα περιστατικά με πυροβολισμούς και εκρήξεις έχουν γίνει σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. «Οι εγκληματίες είναι αδυσώπητοι», επισημαίνει ο Anders Thornberg, επικεφαλής της σουηδικής αστυνομίας, περιγράφοντας το σύστημα που οι συμμορίες χρησιμοποιούν όταν θέλουν να εξαλείψουν τους αντιπάλους τους: εκμεταλλεύονται ανθρώπους εκτός των συμμοριών, συχνά ανήλικους. «Τους δίνουν όπλα και τη διεύθυνση» στην οποία πρέπει να πάνε, για την επίθεση. Συχνά, τα θύματα είναι επίσης νέοι. «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση στην οποία παιδιά επικοινωνούν μόνα τους με εγκληματικές οργανώσεις».
Παράλληλα, η αρχηγός της αστυνομίας του Linköping, Ann-Christine Rehnström, δήλωσε: «Τα εγκληματικά δίκτυα δρουν σε εθνικό επίπεδο, όχι μόνο στις μεγάλες πόλεις, αλλά και στο Linköping και σε άλλες περιφερειακές πόλεις της Σουηδίας». Αντίστοιχες δηλώσεις πραγματοποίησε και η Catarina Bowall, αξιωματούχος της αστυνομίας της Uppsala: «Η εγκληματικότητα έχει φτάσει σε ένα επίπεδο που δεν έχουμε δει ποτέ ξανά στο παρελθόν. Η κατάσταση είναι σοβαρή στην Uppsala και σε όλη τη χώρα». Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε σημειωθεί μια έκρηξη που προκάλεσε μεγάλες ζημιές σε πολυκατοικία στο Hässelby, προάστιο της Στοκχόλμης. Τρία άτομα μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, ενώ οι κάτοικοι απομακρύνθηκαν προσωρινά από τα σπίτια τους, μέχρι την ολοκλήρωση των ερευνών.
Μέχρι στιγμής, το 2023 έχουν καταγραφεί 124 εκρήξεις και 36 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, θύματα ενός συνεχούς πολέμου για τον έλεγχο του παράνομου εμπορίου όπλων και ναρκωτικών. Η ανταποκριτής της Guardian για τη Σκανδιναβία, Miranda Bryant, επισημαίνει ότι η αύξηση της βίας έχει εξαναγκάσει σε εθνικό διάλογο για θέματα ενσωμάτωσης και φτώχειας. Σε εθνική του ανακοίνωση, ο Σουηδός Πρωθυπουργός Ulf Kristersson, επικεφαλής των Μετριοπαθών, ο οποίος κατέληξε πέρυσι σε συμφωνία με την αντιμεταναστευτική ακροδεξιά για να ανέλθει στην εξουσία, αναφέρθηκε σε δύσκολους καιρούς, κατηγορώντας την «πολιτική αφέλεια» και τη «μη επιτυχημένη ένταξη» μεταναστών στη σουηδική κοινωνία.
Επιπλέον ανησυχία προκαλεί το γεγονός πως, όπως προαναφέρθηκε, οι δράστες και οι θύτες είναι συχνά νέοι άνθρωποι. «Τα παιδιά θα έπρεπε να έχουν πίστη στο μέλλον, δε θα έπρεπε να θέλουν να γίνουν δολοφόνοι», επισημαίνει ο Thornberg. Συχνά, είναι οι ίδιοι οι νέοι που επιδιώκουν να αναλάβουν αυτά τα «συμβόλαια», όπως επιβεβαίωσε ο Mats Lindström, αστυνομικός στην περιοχή της Στοκχόλμης, ο οποίος έχει εξετάσει πολλά μηνύματα, μέσω των οποίων δίνονται οδηγίες για τους φόνους. «Βλέπουμε ότι γράφουν: ‘Υπάρχουν συμβόλαια; Εγώ και ο φίλος μου είμαστε διαθέσιμοι για 200.000 κορώνες (kronor)’» Βασικό κίνητρο αποτελεί η επιθυμία «για να αποκτήσουν status, να γίνουν κάποιοι», όπως αποκάλυψε ένας νέος, κατά τη διάρκεια έρευνας. Τον Αύγουστο του 2023, 69 ανήλικοι ήταν προφυλακισμένοι στη Σουηδία, έναντι 14, τον ίδιο μήνα του 2021.
Στις 26 Σεπτεμβρίου, ο Πρωθυπουργός Kristersson είχε ανακοινώσει πως θα ζητούσε τη συνδρομή του στρατού, προκειμένου να υποστηριχθεί η αστυνομία και να επιβληθεί η τάξη, σε αυτή την προσπάθεια καταπολέμησης της βίας. «Βρίσκομαι στο πλευρό σας, θα αντιμετωπίσουμε τις συμμορίες και θα τις νικήσουμε. Θα λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη», είχε τονίσει ο Kristersson, κατά τη διάρκεια σχετικού τηλεοπτικού διαγγέλματός του. Ο Πρωθυπουργός επισήμανε, επίσης, ότι το σουηδικό δίκαιο δεν έχει προβλέψεις για τον πόλεμο συμμοριών με συμμετέχοντες παιδιά-στρατιώτες, αλλά αναφέρθηκε στην έναρξη της διαδικασίας για την τροποποίησή του. Οι Σοσιαλοδημοκράτες (αριστερά) και οι Σουηδοί Δημοκράτες (άκρα δεξιά) υποστήριξαν επίσης την κινητοποίηση του στρατού. Ας σημειωθεί, τέλος, ότι, στο κοινοβούλιο, το κυβερνών κόμμα έχει συμμαχήσει με τους τελευταίους, αν και οι ίδιοι, ωστόσο, δε συμμετέχουν απευθείας στην Κυβέρνηση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σουηδία: Τι συμβαίνει με τις συμμορίες – Γιατί κινητοποιήθηκε ο στρατός;, Το Βήμα, διαθέσιμο εδώ
- Έφηβοι «όπλα» στα χέρια εγκληματικών οργανώσεων στη Σουηδία – Η «Κουρδική Αλεπού» και το βίαιο έργο της, in.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κατακόρυφη αύξηση της εγκληματικότητας και της βίας στη Σουηδία, η κυβέρνηση κατεβάζει τον στρατό στον δρόμο, Defence Review, διαθέσιμο εδώ
- Gangs of Stockholm: the rise of gun crime in Sweden, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
