Του Ναπολέοντα-Σάββα Γρίβα,
Υπάρχουν πληθώρα γεγονότων που απασχολούν αυτήν την περίοδο την ελληνική πραγματικότητα: από τους πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας μέχρι… την προσωπική ζωή του Στέφανου Κασσελάκη. Σίγουρα, όμως, θύελλα αντιδράσεων έχει επιφέρει και η τοποθέτηση του Υπουργού Εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, περί πρότασης της εργασίας και την Κυριακή έναντι σημαντικά αυξημένων ημερησίων αποδοχών σε όσους το επιλέξουν. Πάμε, λοιπόν, να αναλύσουμε το σχέδιο του Υπουργού καθώς και να προβλέψουμε την επίδραση που θα έχει η πιθανή εφαρμογή του τόσο στην εργασιακή καθημερινότητα όσο και στην ελληνική κοινωνία.
Αδιαμφισβήτητα, πρόκειται για έναν νόμο, αν τελικά ψηφιστεί, με έντονο το στοιχείο της καινοτομίας, δεδομένου ότι αναιρεί ό,τι μέχρι σήμερα όλοι μας είχαμε συνηθίσει. Εμπειρικά, γνωρίζουμε πως τις Κυριακές οι περισσότερες επιχειρήσεις, πλην των χώρων εστίασης, παραμένουν κλειστές, κάτι το οποίο τείνουμε να θεωρούμε και δεδομένο. Όταν κινείται καλά η οικονομία μιας χώρας, τόσο η χώρα εξασφαλίζει μεγαλύτερα έσοδα, όσο και οι πολίτες μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Είναι αλήθεια πως η χώρα μας μαστίζεται από σωρεία προβλημάτων οικονομικής φύσεως και μη και η εργασία, μία επιπλέον ημέρα της εβδομάδας, την Κυριακή, ενδεχομένως να μπορούσε να συμβάλλει θετικά στη βελτίωση της κατάστασης. Κάτι τέτοιο φαίνεται, πως μεταξύ πολλών άλλων, έχει κατά νου και ο κ. Γεωργιάδης, ο οποίος προτείνει την Κυριακάτικη εργασία στις επιχειρήσεις, κοινή συναινέσει του εργαζομένου, προσφέροντάς του μάλιστα μισθό κατά 115% αυξημένο από αυτόν που λαμβάνει τις καθημερινές, προσαυξάνοντας κατά 40 μονάδες το 75% που μέχρι και σήμερα ισχύει. Έστω πως κάποιος αμείβεται με 30 ευρώ (ισοδυναμεί πρακτικά με τον κατώτατο μισθό) το οκτάωρο. Αν δουλέψει την Κυριακή, μόνο για αυτή τη μέρα θα λάβει το ποσό των 64.5 ευρώ, ποσό αισθητά προσαυξημένο, αποζημιώνοντας τον κατά κάποιον τρόπο για το γεγονός ότι αφιέρωσε την Κυριακή του για τους σκοπούς και τα συμφέροντα της επιχείρησης.
Είναι ευκόλως εννοούμενο πως από καθαρά οικονομικής απόψεως είναι επικερδής για τον εργαζόμενο και υπό συνθήκες δύναται να αποτελέσει για το δίδυμο εργαζόμενος-εργοδότης μία win-win situation. Τα κέρδη που μπορεί μια μεγάλη επιχείρηση να αποκομίσει σε μια μόλις μέρα είναι ασύγκριτα υψηλότερα από τους αυξημένους μισθούς που θα λαμβάνει το προσωπικό. Από την άλλη, δίνεται η ευκαιρία στους «workaholics» να ασχολούνται ακόμη περισσότερο με αυτό που αγαπούν, αλλά και στους εργαζόμενους όπου έχουν πραγματικά ανάγκη τα χρήματα, το επιπρόσθετο εισόδημα των 258 ευρώ-το ελάχιστο-μηνιαίως θα μπορούσε να αποβεί ζωτικής σημασίας για το νοικοκυριό τους. Σε μια εποχή δε που η ακρίβεια σε προϊόντα πρώτης ανάγκης «χτυπάει κόκκινο», αναμένεται πολλοί εργαζόμενοι να δουν την προοπτική της εξαήμερης εργασίας ως μία χρυσή ευκαιρία για να μπορέσουν να στηρίξουν οικονομικά την οικογένειά τους. Κατά τον Υπουργό δεν θα λείψουν οι εντάσεις και οι διαφωνίες μεταξύ των εργαζομένων για… το ποιος θα «πρωτοδουλέψει» την Κυριακή με δέλεαρ φυσικά τον μισθό, εκφράζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη βεβαιότητά του πως η εφαρμογή του νόμου μόνο θετική επίδραση μπορεί να επιφέρει στο σύνολο των εργαζομένων.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως η εξαήμερη και μάλιστα οκτάωρη εργασία καταπονεί τον εργαζόμενο όχι μόνο σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά. Ο ιδιαιτέρως περιορισμένος ελεύθερος χρόνος, σε συνδυασμό με το μειωμένο χρονικό διάστημα συνύπαρξης με την οικογένειά του ενδεχομένως να επιφέρει ολέθριες συνέπειες στην υγεία του, πόσο μάλλον δε αν το εργασιακό του περιβάλλον είναι τοξικό. Οι άνθρωποι δεν είμαστε μηχανές και η ψυχική μας αναζωογόνηση δεν είναι απλώς κάτι το θεμιτό, αλλά κάτι το πραγματικά αναγκαίο για τη δίχως συναισθηματικής φύσεως προβλήματα επιβίωση μας. Και αυτό, δυστυχώς, φαντάζει με μία κατάσταση στην οποία η εξαήμερη εργασία έχει όλες τις προοπτικές για να σταθεί ανάχωμα. Συνυπολογίζοντας δε το γεγονός ότι η συνταξιοδότηση πραγματοποιείται, κατά κανόνα, μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του ανθρώπου, ενδεχομένως ο εργαζόμενος να νιώθει πως είναι ένα προϊόν αναλώσιμο στη βιομηχανία του κέρδους τον 21ο αιώνα. Τι θα γίνει όμως αν δεχτεί πιέσεις από τον εργοδότη του για να δουλέψει και έκτη μέρα στην εβδομάδα; Δεδομένα, θα υπάρξουν και γονείς, δυστυχώς, που είτε έχοντας διακαώς ανάγκη τα χρήματα είτε υπό τον έντονο φόβο μιας επικείμενης απόλυσης, θα εργάζονται νυχθημερόν, με συνέπεια να μοιράζονται σχεδόν μηδαμινό χρόνο με τα παιδιά τους. Ακούγεται ασήμαντο, αλλά είναι δεσπόζουσας σημασίας όχι μόνο για την ανατροφή και την ψυχολογία αυτών των παιδιών, αλλά κυρίως γιατί απειλεί την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας μακροπρόθεσμα. Παιδιά που μεγαλώνουν… χωρίς γονείς, ως απόρροια της τραυματικής τους αυτής εμπειρίας, συχνά παρουσιάζουν παραβατική συμπεριφορά και γενικότερα αποτελούν τροχοπέδη για την ομαλή λειτουργία της, ήδη δυσλειτουργικής εν έτει 2023, κοινωνίας. Παράλληλα, η «καθιέρωση» της εξαήμερης εργασίας, ενδεχομένως να προβλημάτιζε τα νέα ζευγάρια να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, εξαιτίας του υπερβολικού και διαρκούς φόρτου εργασίας. Εξυπακούεται πως μία τέτοια κατάσταση θα απογειώσει, το ήδη υπάρχων, δημογραφικό πρόβλημα και θα ξαναφέρει στο προσκήνιο ένα θέμα, του οποίου η αποτελεσματική αντιμετώπιση εδώ και χρόνια εκλείπει…
Πρέπει, λοιπόν, να σκεφτούμε, αν αποτελεί λύση να απαιτείται να δουλεύουμε έξι στις εφτά μέρες για να μπορούμε να διάγουμε μια αξιοπρεπή ζωή. Η απάντηση προφανώς και είναι όχι. Ας ελπίσουμε αυτός ο νόμος να έχει προσωρινή ισχύ έως ότου η οικονομία της χώρας ανακάμψει μερικώς, ώστε να μπορεί το κράτος έκτοτε να διασφαλίσει την πενθήμερη εργασία με αξιοπρεπείς μισθούς για όλους. Η εξαήμερη εργασία οφείλει να έχει καθαρά προαιρετικό χαρακτήρα, γι’ αυτό και απαιτούνται συλλογικές συμβάσεις που να υπερασπίζονται τον εργαζόμενο, εξασφαλίζοντάς του τη «θέση» του στην επιχείρηση και όχι υποχρεώνοντάς τον να δουλεύει Κυριακάτικα ενδίδοντας στις πιέσεις και στους ενδεχόμενους ψυχολογικούς εκβιασμούς του εργοδότη!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Εργαζόμενοι: Πόσο αυξάνονται οι αμοιβές για την κυριακάτικη και νυχτερινή εργασία, newmoney.gr. Διαθέσιμο εδώ
