17.6 C
Athens
Πέμπτη, 2 Μαΐου, 2024

19η Μαΐου


Του Σαράντη Κοιλανίτη,

1881: Γεννιέται στη Θεσσαλονίκη ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός. Αποφασισμένος από μικρή ηλικία να ακολουθήσει καριέρα στρατιωτικού, υπήρξε φοιτητής της Κατώτερης Στρατιωτικής Σχολής Θεσσαλονίκης, της Στρατιωτικής Σχολής Μοναστηρίου, καθώς και της Αυτοκρατορικής Στρατιωτικής Ακαδημίας της Κωνσταντινούπολης, από την οποία εξήλθε το 1902. Επόμενο βήμα της καριέρας του ήταν η Σχολή Ειδικής Εκπαίδευσης του Γενικού Επιτελείου, όπου και εξερχόμενος, έλαβε τον βαθμό του λοχαγού. Στη συνέχεια διώχθηκε από τις οθωμανικές αρχές για τα αντικαθεστωτικά πιστεύω του και εξορίστηκε στη Δαμασκό, όπου και ξεκίνησε την οργάνωση επαναστατικών δράσεων. Θεωρείται πως συμμετείχε ενεργά στο κίνημα των Νεότουρκων. Η στρατιωτική του καριέρα συνεχίστηκε κατά τον Ιταλοτουρκικό Πόλεμο στη Λιβύη (1911-1912) και ο ίδιος προάχθηκε σε ταγματάρχη. Διακρίθηκε, επίσης, κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Καλλίπολη και στον Καύκασο. Οι προαγωγές που έλαβε τον έφτασαν στον βαθμό του υποστράτηγου/Πασά. Η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που ακολούθησε, πυροδότησε τον τουρκικό εθνικισμό, τον οποίο ο Κεμάλ εκμεταλλεύθηκε, γαλούχησε και μορφοποίησε, με αποτέλεσμα τη σύγκληση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, η οποία ήρθε σε ανοιχτή σύγκρουση με τον Σουλτάνο. Ο Κεμάλ οδήγησε τους Τούρκους στη νίκη κατά των δυνάμεων της Αντάντ κατά τον Τουρκικό Πόλεμο Ανεξαρτησίας, που είχε ως αποτέλεσμα τη συγκρότηση του σύγχρονου τουρκικού εθνικού κράτους, του οποίου υπήρξε ο πρώτος Πρόεδρος. Ως ηγέτης της Τουρκίας, ο Κεμάλ υιοθέτησε φιλελεύθερες πολιτικές που αποσκοπούσαν στην εκδυτικοποίηση της χώρας και στην κατάργηση της ισλαμικής νομοθεσίας. Ωστόσο, παρά το σημαντικό μεταρρυθμιστικό έργο του, παραμένει μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα για τα εγκλήματα που διεπράχθησαν από το καθεστώς του κατά των Ελλήνων και των Αρμενίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Απεβίωσε τον Νοέμβριο του 1938 στην Κωνσταντινούπολη.


1919: Ο Μουσταφά Κεμάλ και το επιτελείο του αποβιβάζονται στη Σαμψούντα του Πόντου και ο «Τουρκικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας», δηλαδή η σύγκρουση του Τουρκικού Εθνικού Κινήματος με τις δυνάμεις της Ανταντ που είχαν καταλάβει, ως συνέπεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οθωμανικά εδάφη. Παράλληλα, με την άφιξη του Κεμάλ στην περιοχή, εντείνονται οι συστηματικές διώξεις εναντίον του Ποντιακού Ελληνισμού στην ευρύτερη περιοχή. Πραγματοποιούνται βίαιες εκτοπίσεις πληθυσμών, καθώς και άγριες δολοφονίες οι οποίες θα συνεχιστούν μέχρι και το 1922, όταν και ολοκληρώθηκε η Μικρασιατική Καταστροφή. Οι επιζώντες υπό διωγμό πληθυσμοί κατέφυγαν στη συνέχεια ως πρόσφυγες στην ΕΣΣΔ και την Ελλάδα, ενώ ο συνολικός αριθμός των θυμάτων ξεπέρασε τις 300.000. Η Βουλή των Ελλήνων όρισε την 19η του Μαϊου ως Ημέρα Μνήμης για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, με ψήφισμά της, τον Φεβρουάριο του 1994.


1925: Γεννιέται ο Πολ Ποτ, επίσημο όνομα Σαλόθ Σαρ. Ήταν ο ηγέτης του κομμουνιστικού κινήματος, γνωστού ως κίνημα των «Ερυθρών Χμερ» και πρωθυπουργός της Καμπότζης την περίοδο 1976-1979. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του έθεσε σε εφαρμογή μεθόδους κολεκτιβοποίησης στον αγροτικό τομέα, αναγκάζοντας πολίτες των αστικών περιοχών να μετεγκατασταθούν στην ύπαιθρο. Παράγοντες όπως το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, το ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας, αλλά και οι μαζικοί βασανισμοί και εκτελέσεις υπόπτων συντέλεσαν ώστε να πραγματοποιηθεί γενοκτονία στη χώρα, με νεκρούς περίπου το 20% του πληθυσμού της χώρας (2 εκ. άνθρωποι). Το 1979, η Καμπότζη, υπό τον Πολ Ποτ, προσπάθησε ανεπιτυχώς να εισβάλλει στο γειτονικό Βιετνάμ ενώ ο ίδιος αναγκάστηκε να διαφύγει από τη χώρα, ενώ το καθεστώς που είχε εγκαθιδρύσει κατέρρευσε όταν το Βιετνάμ εισέβαλε στη Καμπότζη. Τα επόμενα έτη με βάση τις ζούγκλες στα σύνορα Καμπότζης-Ταϊλάνδης προσπάθησε να οργανώσει αντάρτικο αγώνα, χωρίς όμως επιτυχία. Πέθανε το 1998 από δηλητηρίαση.


Σαράντης Κοιλανίτης

Γεννημένος το 1997 και μεγαλωμένος στη Θεσσαλονίκη, απόφοιτος Γενικού Λυκείου και φοιτητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Διετέλεσε αρχισυντάκτης της κατηγορίας της Ιστορίας και υποδιευθυντής του OffLine Post. Φέρει ιδιαίτερη ακαδημαϊκή προτίμηση στη στρατιωτική ιστορία.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ