Της Δήμητρας Νικολοπούλου,
Η πρόσφατη επίσκεψη του Recep Tayyip Erdoğan στα κατεχόμενα στην Κύπρο ήρθε συνοδευόμενη από νέες δηλώσεις του που χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα προκλητικές από την Αθήνα. Μέσω αυτών, επανέφερε εκ νέου την πρόταση της Τουρκίας για την επίλυση του Κυπριακού με την αναγνώριση δύο ξεχωριστών κρατών στο νησί, ενώ επιβεβαίωσε τη θέση της Άγκυρας για την ανάγκη της «κυριαρχικής ισότητας» των Τουρκοκυπρίων. Αυτή η νέα τοποθέτηση του Τούρκου Προέδρου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Κύπρο. Φαίνεται πως ενισχύει τη συνεχιζόμενη αδιαλλαξία της Τουρκίας και τις απόψεις της για τον διαχωρισμό του νησιού. Παράλληλα, οι δηλώσεις αυτές υπονομεύουν τις υπάρχουσες προσπάθειες για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, οι οποίες αποσκοπούν στην επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό.
Ο Recep Tayyip Erdoğan, κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης επίσκεψής του επανέλαβε τη θέση της Τουρκίας για την αναγνώριση δύο ανεξάρτητων κρατών στην Κύπρο. Ο Erdoğan υποστήριξε ότι η μόνο βιώσιμη λύση για το Κυπριακό είναι αυτή που προβλέπει τη διατήρηση δύο ξεχωριστών κρατών, υποστηρίζοντας πως μόνο με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η «κυριαρχική ισότητα» και η «ισότιμη διεθνή θέση» των Τουρκοκυπρίων. Επίσης, ο Τούρκος Πρόεδρος ανέφερε την ανάγκη να αναγνωριστούν τα «δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων, απορρίπτοντας τις διεθνείς πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην επανένωση του νησιού με μια ομοσπονδιακή λύση.
Αυτές οι δηλώσεις του Recep Tayyip Erdoğan δεν προκαλούν έκπληξη, καθώς η Τουρκία διατηρεί την ίδια αδιάλλακτη στάση για το Κυπριακό εδώ και χρόνια. Ωστόσο, το γεγονός ότι εκφράστηκαν από τον τόπο των κατεχόμενων, σε μια εποχή που οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό βρίσκονται σε αδιέξοδο, εντείνει την ανησυχία για το μέλλον των συνομιλιών και για τη συνολική σταθερότητα στην περιοχή. Η δήλωση αυτή έρχεται σε μία ιδιαίτερα ευαίσθητη στιγμή, όπου οι προσπάθειες για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων φαινόταν να είχαν ξεκινήσει να «ξεθωριάζουν», με την Τουρκία να επιμένει στις ακραίες θέσεις της και να εμποδίζει την πρόοδο της διαδικασίας.
Η ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε άμεσα και με αυστηρότητα στις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας χαρακτήρισε τις τοποθετήσεις του Erdoğan ως «προκλητικές» και επισήμανε ότι είναι «εκτός πλαισίου διεθνούς νομιμότητας». Η ελληνική πλευρά επανέλαβε τη σταθερή της θέση υπέρ μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό, στηριγμένης σε πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, που θα οδηγήσει στην πλήρη επανένωση του νησιού, με σεβασμό στα δικαιώματα όλων των Κυπρίων, τόσο Ελληνοκυπρίων, όσο και Τουρκοκυπρίων.
Αντιδράσεις υπήρξαν και από το σύνολο των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α εξέφρασε την έντονη ανησυχία του, σημειώνοντας ότι οι δηλώσεις του Erdoğan υπονομεύουν τις ήδη περιορισμένες δυνατότητες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Επίσης, τόνισε πως οι τουρκικές προκλήσεις αποτελούν ένα σημαντικό εμπόδιο στην επίτευξη μιας ειρηνικής και βιώσιμης λύσης για το Κυπριακό.
Στην ίδια γραμμή, ο πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ-ΚΙΝ.ΑΛ, Νίκος Ανδρουλάκης, χαρακτήρισε τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου «απαράδεκτες», προσθέτοντας ότι η Τουρκία, με τις θέσεις της, προσπαθεί να νομιμοποιήσει τη διχοτόμηση του νησιού και να καθιερώσει μια μόνιμη κατάσταση de facto. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Δημήτρης Μάντζος, εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ, σημείωσε ότι οι θέσεις του Erdoğan επιβεβαιώνουν την αδιαλλαξία της Τουρκίας, η οποία επιμένει στη διατήρηση του καθεστώτος των κατεχομένων και αρνείται να αναγνωρίσει τα δικαιώματα της ελληνοκυπριακής κοινότητας. Η θέση του ΠΑ.ΣΟ.Κ είναι ξεκάθαρη: η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί τις διεθνείς συμφωνίες και να συμμορφωθεί με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, αν επιθυμεί να φτάσει σε μια βιώσιμη λύση για το Κυπριακό, που να αναγνωρίζει και να προστατεύει τα δικαιώματα όλων των Κυπρίων.
Από την άλλη πλευρά, η διεθνής κοινότητα παραμένει διχασμένη και σε μεγάλο βαθμό αδρανής. Αν και χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνουν την ανάγκη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και υποστηρίζουν την επίλυση του Κυπριακού με βάση το διεθνές δίκαιο, υπάρχουν και άλλες χώρες που προσεγγίζουν το θέμα με πιο επιφυλακτικό τρόπο. Ορισμένα κράτη, λόγω των στρατηγικών συμφερόντων τους στην περιοχή, αποφεύγουν να πάρουν ξεκάθαρη θέση υπέρ ή κατά των τουρκικών θέσεων, ενώ άλλες χώρες συνεχίζουν να αναγνωρίζουν την Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη στην περιοχή.
Στο επίπεδο της Τουρκίας, ο Erdoğan συνεχίζει να αρνείται τις διεθνείς προσκλήσεις για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, προβάλλοντας την ιδέα της λύσης των «δύο κρατών» ως την πιο «ρεαλιστική» και βιώσιμη. Αυτή η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας παραμένει το κύριο εμπόδιο για την επίλυση του Κυπριακού και συνεχίζει να προκαλεί ένταση στην περιοχή, με την Ελλάδα και την Κύπρο να εντείνουν τις διπλωματικές τους προσπάθειες για να επαναφέρουν το ζήτημα στο προσκήνιο των διεθνών διαπραγματεύσεων.
Το μέλλον του Κυπριακού φαίνεται αβέβαιο, καθώς η Τουρκία επιμένει στη διατήρηση του καθεστώτος των κατεχομένων και η διεθνής κοινότητα συνεχώς προσπαθεί να βρει τρόπους για να εξαναγκάσει τις πλευρές σε ένα συμβιβασμό. Παρά τις έντονες αντιδράσεις από την Ελλάδα και την Κύπρο, ο χρόνος θα δείξει αν θα βρεθεί μια κοινή βάση για διαπραγματεύσεις ή αν οι τουρκικές θέσεις θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αδιέξοδο και εντάσεις στην περιοχή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Διπλωματικές πηγές για δηλώσεις Ερντογάν: Εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη κάθε προσπάθεια για τετελεσμένα στα Κατεχόμενα, iefimerida.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ανδρουλάκης από Τρίκαλα: «Προκλητικές κι απαράδεκτες οι δηλώσεις Ερντογάν από τα Κατεχόμενα», parapolitika.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μάντζος: Προκλητικές οι δηλώσεις Ερντογάν για κατεχόμενα — Επιβεβαιώνουν την αδιαλλαξία της Τουρκίας, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
- Δ. Μάντζος: Οι δηλώσεις Ερντογάν από τα Κατεχόμενα επιβεβαιώνουν την αδιαλλαξία της Τουρκίας, emakedonia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Απάντηση της Αθήνας στις προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν από την Κύπρο, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- ΣΥΡΙΖΑ: Προκλητικές οι δηλώσεις Ερντογάν, υπονομεύουν τις προσπάθειες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ερντογάν: Προκλητικές δηλώσεις για «δύο κράτη» στην Κύπρο και «κυριαρχική ισότητα», documentonews.gr, διαθέσιμο εδώ
