Της Βρισηίδας Τζιόρτζιου,
Κατά τη διάρκεια της ιστορίας της, η rock μουσική έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο γνωστά και σημαντικά μουσικά είδη παγκοσμίως. Έχει επηρεάσει τη γλώσσα, την πολιτική, τη μόδα και τον πολιτισμό εκατομμυρίων ανθρώπων σε μελλοντικές γενιές και ηπείρους. Από πού ξεκίνησε, όμως, η περίφημη rock μουσική; Πώς μεταμορφώθηκε στη δυναμική και ποικίλη μορφή που είναι σήμερα;
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ένας disc jockey (DJ) με το όνομα Alan Freed επινόησε τη φράση “rock & roll”. Χρησιμοποιήθηκε, για να χαρακτηρίσει ένα ολοκαίνουργιο μουσικό είδος που συνδύαζε στοιχεία jazz, gospel, country ρυθμού και blues μουσικής. Μεταξύ των πρώτων λευκών DJ που έπαιξαν μαύρη μουσική για ένα μικτό πλήθος ήταν και ο Freed, διαλύοντας τα φυλετικά εμπόδια που υπήρχαν τότε στη μουσική βιομηχανία. Επιπλέον, ήταν ο διοργανωτής μερικών από τις πρώτες rock & roll παραστάσεις από τους Bo Diddley, Little Richard, Chuck Berry και Fats Domino. Αυτοί οι μουσικοί ήταν μερικοί από τους πρωτεργάτες στην ανάπτυξη του rock-n-roll. Για να παράγουν «πιασάρικα» τραγούδια, χρησιμοποίησαν ηλεκτρικές κιθάρες, ντραμς, σαξόφωνα, πιάνα και φωνητικά. Αυτοί οι μουσικοί χρησιμοποιούσαν ένα δυνατό ρυθμό και μια προκλητική νοοτροπία. Τραγούδησαν για πάρτι, αυτοκίνητα, σεξ, χορό και αγάπη. Η νεότερη γενιά, που έψαχνε για φρέσκια ψυχαγωγία και τρόπους έκφρασης, το βρήκε ελκυστικό. Πολλοί λευκοί καλλιτέχνες επηρεάστηκαν, επίσης, από αυτούς και απέκτησαν τον ήχο και το στυλ τους. Ο Carl Perkins, ο Jerry Lee Lewis, ο Bill Haley, ο Buddy Holly και ο Elvis Presley είναι μερικά παραδείγματα. Εκτός από μουσικό φαινόμενο, το rock & roll ήταν ταυτόχρονα κοινωνικό και πολιτιστικό φαινόμενο. Ερχόταν σε αντίθεση με τις αποδεκτές συμβάσεις και αρχές της λευκής μεσοαστικής συντηρητικής κοινωνίας της δεκαετίας του 1950.
Το rock-n-roll ήταν σύμβολο μιας πιο ζωντανής, ποικίλης, επαναστατικής και καλλιτεχνικής νεανικής κουλτούρας. Προκάλεσε, επίσης, ένα κύμα κοινωνικών κινημάτων που υποστήριζαν την ελευθερία, την ειρήνη, τα πολιτικά δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, το rock & roll εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Το κοινό στη Λατινική Αμερική, την Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη προσεγγίστηκε από αυτό. Πολλά υποείδη και στυλ που αντιπροσώπευαν τις διάφορες επιρροές και κλίσεις των ερμηνευτών και του κοινού γεννήθηκαν, επίσης, από αυτό.
Μεταξύ των πιο σημαντικών είναι το “surf rock”. Πρόκειται για μια μόδα που πρωτοεμφανίστηκε στην Καλιφόρνια, στις αρχές της δεκαετίας του ‘60, και επηρεάστηκε από τον τρόπο ζωής του σερφ. Είχε ορχηστρικά κομμάτια, φωνητικές αρμονίες, γρήγορους ρυθμούς και εφέ αντήχησης. Μεταξύ των πιο γνωστών συγκροτημάτων από την εξέλιξη του surf rock ήταν οι Jan & Dean, The Beach Boys, The Ventures, Dick Dale και The Surfaris.
Το “folk rock” θεωρείται μια τάση της μόδας που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Συνδυάζει rock ευαισθησία και ενορχήστρωση με στοιχεία λαϊκής μουσικής. Συχνά, περιλάμβανε κοινωνικά σχόλια, στίχους διαμαρτυρίας, ντέφι, φυσαρμόνικες και ακουστικές κιθάρες. Οι Bob Dylan, The Byrds, The Mamas & The Papas, και άλλοι ήταν από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες της folk rock μουσικής εξέλιξης.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, το ψυχεδελικό ροκ έγινε δημοφιλές στις ΗΠΑ και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν το αποτέλεσμα του κινήματος αντικουλτούρας που αγκαλιάζει τα ψυχεδελικά ναρκωτικά. Το LSD είναι ένα παράδειγμα φαρμάκου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να εξερευνήσει νέες αντιλήψεις και επίπεδα συνείδησης. Είχε πολύπλοκα εφέ και παραμορφωμένες κιθάρες. Εκτός από τις ασυνήθιστες δομές τραγουδιών, τις χρονικές υπογραφές και τις κλίμακες, το ψυχεδελικό ροκ ενσωμάτωσε, επίσης, πειραματικές και αυτοσχεδιαστικές προσεγγίσεις, περίεργους και συχνά ασυνάρτητους στίχους, καθώς και ζωντανές, «παραισθησιογόνες» εικόνες. Οι Beatles, οι Rolling Stones και ο Jimi Hendrix ήταν μερικοί από τους πιο γνωστούς ερμηνευτές της εξέλιξης της ψυχεδελικής ροκ. Στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, το hard rock και το heavy metal κέρδισαν για πρώτη φορά δημοτικότητα στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Είναι μια εξέλιξη ψυχεδελικής και blues rock. Έδωσαν έμφαση στην επιθετικότητα, την ταχύτητα, την ενέργεια και την ένταση με δυνατές και παραμορφωμένες κιθάρες, ντραμς, μπάσο και φωνητικά. Αντίθετα, η εμπορευματοποίηση και η πολυπλοκότητα της mainstream rock μουσικής πυροδότησε την άνοδο του “punk rock”, τη δεκαετία του ‘70. Απλά, γρήγορα, θορυβώδη, ακατέργαστα τραγούδια με ελάχιστη ενορχήστρωση ήταν τα χαρακτηριστικά της punk rock, η οποία ερμηνευόταν, συχνά, από ερασιτέχνες ή αυτοδίδακτους μουσικούς. Περιλάμβανε, επίσης, αναρχικές, επαναστατικές και αντικαθεστωτικές στάσεις και αισθητικές.
Από την αρχή της rock μουσικής, στη δεκαετία του 1950, πολλά έχουν αλλάξει. Έχει εξελιχθεί σε ένα ευρύ και σύνθετο είδος που περιλαμβάνει πολλά υποείδη και στυλ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής της, η rock μουσική έχει επηρεάσει και, αντίστοιχα, έχει επηρεαστεί από άλλα μουσικά είδη. Η hip-hop, η rap, η pop, η ηλεκτρονική, η λαϊκή και η country, η reggae, η παγκόσμια και η κλασική μουσική είναι μερικά παραδείγματα. Τα μέσα ενημέρωσης, η τεχνολογία και οι κοινωνικές αλλαγές είχαν όλα αντίκτυπο στη rock μουσική. Παράγει και διανέμει μελωδίες και τραγούδια, χρησιμοποιώντας νέα όργανα, πλατφόρμες και μορφές.
Καταληκτικά, η εξέλιξη της ροκ έχει, επίσης, αντιμετωπίσει ορισμένες προκλήσεις και επικρίσεις στον 21ο αιώνα. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η rock μουσική έχει χάσει την πρωτοτυπία, τη δημιουργικότητα και τη συνάφειά της μπροστά στην κυριαρχία άλλων ειδών μουσικής, ιδιαίτερα της pop και του hip-hop. Επιπλέον, ορισμένοι υποστηρίζουν, επίσης, ότι η rock έχει γίνει, σε μεγάλο βαθμό, εμπορευματοποιημένη, τυποποιημένη και προβλέψιμη. Λέγεται, μάλιστα, ότι εξυπηρετεί το χαμηλότερο κοινό παρονομαστή της αγοράς, ενώ κάποιοι μπορεί να υποστηρίζουν ότι έχει γίνει πολύ νοσταλγική, ανακυκλώνοντας και αναμοχλεύοντας παλιές ιδέες και ήχους αντί να καινοτομεί και να πειραματίζεται. Παρά τις διαφορετικές απόψεις, όμως, ήταν και παραμένει, ακόμη και σήμερα, ένα από τα σημαντικότερα είδη της μουσικής βιομηχανίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η ιστορία της ροκ μουσικής, rockwave.gr, Διαθέσιμο εδώ.
-
Μουσική Ροκ: Οι ρίζες και η ιστορία της, efferit.com, Διαθέσιμο εδώ.
