Tου Νικόλα Χρηστίδη,
Παγκόσμια κλιματική κρίση, πληθώρα περιβαλλοντικών προκλήσεων, χιλιάδες επηρεαζόμενες κοινότητες και μια συμφωνία. Tι κοινό έχουν όλα αυτά; Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη συνάντηση κορυφής για το κλίμα, COP28.
Για άλλη μία φορά, το σύνολο των χωρών του κόσμου μαζεύτηκε σε μια δια ζώσης πολυήμερη συνάντηση, στην οποία ηγέτες 200 χωρών και πληθώρα εκπροσώπων του παγκόσμιου επιχειρείν «κάθισαν» σε ένα τραπέζι και αναρωτήθηκαν τι θα αλλάξει, τελικά, σε αυτόν τον κόσμο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω συνάντηση αποτελεί την πρώτη απόπειρα της παγκόσμιας κοινότητας να αξιολογηθεί, μετά το «μακρινό» 2015 και την υπογραφή της συμφωνίας του Παρισιού. Σε όσους τυχόν διαφεύγει, η συμφωνία του Παρισιού περιλαμβάνει σχέδιο δράσης για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και αντιστοιχεί στην ουσιαστικότερη προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη οικονομία και κοινωνία, έως το 2050.
Το οξύμωρο σε αυτήν την κατάσταση είναι ότι, ενώ η Ευρώπη έχει θέσει στόχους και συμμετέχει ενεργά σε πληθώρα δράσεων που την κατευθύνουν προς τις μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ταυτόχρονα η διεθνής συνάντηση για το κλίμα έχει ως άτυπο «ηγέτη» τον διευθύνοντα σύμβουλο της κρατικής πετρελαϊκής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Προκειμένου να γίνει κατανοητό σε όλους το μέγεθος του προβλήματος, αρκεί να αναφερθούμε σε βασικά στοιχεία (στατιστικά) τα οποία μας επιτρέπουν να πλαισιώσουμε και να οριοθετήσουμε το σύνολο των περιβαλλοντικών ζητημάτων:
- Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα έχει θέσει ως ανώτατο όριο αύξησης της μέσης θερμοκρασίας τους 1,5 βαθμούς Κελσίου, χωρίς να μπορεί να πει με σιγουριά ποιες θα είναι οι επιπτώσεις και το τι θα συμβεί αν ξεπεραστούν.
- Οικονομικές ζημίες συνολικού κόστους τρισεκατομμυρίων.
- 43%: Κατά πόσο πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μέχρι το 2030, για να επιτευχθεί ο στόχος της θερμοκρασίας.
Έχοντας διαθέσιμα αυτά τα στοιχεία, είναι άραγε αυτή η σύνοδος μέρος της λύσης ή, τελικά, αποτελεί μέρος του προβλήματος;
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σχολίασε, στην πλατφόρμα του Χ (πρώην Twitter), ότι η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων είναι πράγμα αναπόφευκτο και το μόνο δίλλημα είναι να αποφασιστεί το πότε θα γίνει. Αυτή η δήλωση έρχεται σε αντιδιαστολή, πάντως, με το γεγονός ότι το 80% της παγκόσμιας παραγωγής ενέργειας προέρχεται από μη ανανεώσιμες πηγές.
Τι μας έμαθε, λοιπόν, το COP28; Μας έμαθε ότι 200 χώρες (σχεδόν) αποφάσισαν σε μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία. Ακούγοντας αυτήν την είδηση, ενθουσιάζεσαι και γεμίζεις ελπίδα. Πίσω από αυτήν τη συμφωνία και τις λαμπερές εκδηλώσεις όμως, υπάρχει το κενό της παγκόσμιας αδράνειας. Στο COP28 αποφασίστηκε κάτι που θα έπρεπε να είχε αποφασιστεί πολλά έτη πριν. Η κατάργηση των ορυκτών καυσίμων φαντάζει κάτι μακρινό όταν, εν έτει 2023, αποφασίστηκε η μείωση απλώς στην κατανάλωσή τους.
Σε μια συνάντηση… «πολλών καρατιών», με απίστευτο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο, η απόφαση που πάρθηκε δεν έχει καν δεσμευτικό χαρακτήρα και βασίζεται στην οικονομική ευρωστία του δυτικού κόσμου. Κανένας δεν απάντησε για το τι θα γίνει με τις αναπτυσσόμενες χώρες, κανένας δεν προσπάθησε να δείξει μια πιο ουσιαστική λύση για τα νησιωτικά κράτη που βρίσκονται υπό κατάρρευση από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και κανένας δεν αναρωτήθηκε πώς γίνεται να μιλάμε για μείωση των ορυκτών καυσίμων από τις αίθουσες ενός αμιγώς πετρελαϊκού κράτους. Σε κάθε περίπτωση, το COP28 έθεσε τις βάσεις (ξανά) για μια αλλαγή στον τομέα της κλιματικής κρίσης και η υφήλιος βρίσκεται σε αναμονή του COP29, που θα γίνει στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν (επίσης πετρελαϊκού κράτος).
Η ερώτηση του εκατομμυρίου παραμένει: άξιζε, τελικά, να ταξιδέψουν όλοι αυτοί στο Ντουμπάι, για να αποφασίσουν να χρησιμοποιούν λιγότερους ορυκτούς πόρους; Η απάντηση άγνωστη…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαθέσιμο εδώ
- COP28: Η κατάσταση του πλανήτη σε 10 αριθμού, Οικονομικός Ταχυδρόμος, διαθέσιμο εδώ
- COP28: Ιστορική στιγμή ή υποχώρηση; Τι προβλέπει η συμφωνία για το κλίμα, in.gr, διαθέσιμο εδώ
