Του Γιάννη Αρμύρα,
Η φιλική και σταθερή σύμμαχος της χώρας μας, Αρμενία, τα τελευταία 5 χρόνια βρίσκεται σε βαθιά πολιτική κρίση έπειτα από την ήττα στον Δεύτερο Πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (ή Αρτσάχ στα αρμενικά) μεταξύ της προαναφερθείσας χώρας και του Αζερμπαϊτζάν. Όλα ξεκίνησαν στις 10 Νοεμβρίου 2020, όταν ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν δήλωσε στη σελίδα του στο Facebook ότι υπέγραψε μια συμφωνία με το Αζερμπαϊτζάν που τερματίζει τον πόλεμο για την περιοχή του Αρτσάχ με τη προϋπόθεση ότι η συγκεκριμένη ζώνη θα επιστρέψει στους Αζέρους. Από εκείνη τη δήλωση και μετά, χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε διαμαρτυρίες που κλιμακώθηκαν σε επίθεση στο κτίριο της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου στη πρωτεύουσα της χώρας Ερεβάν. Οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν για μήνες στο Ερεβάν και σε άλλες πόλεις της Αρμενίας, απαιτώντας την άμεση παραίτηση του Νικόλ Πασινιάν.
Είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι την ίδια ακριβώς περίοδο δημιουργήθηκε ένας συνασπισμός μεταξύ των μεγαλύτερων προσώπων της αρμενικής πολιτικής, όπως ο νυν Πρόεδρος της χώρας Άρμεν Σαρκισιάν, οι πρώην Πρόεδροι Λεβόν Τερ-Πετροσιάν, Ρόμπερτ Κοτσαριάν και Σερζ Σαρκισιάν, το Γενικό Επιτελείο των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας και οι Καθολικοί της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας Γαρεγκίν Β’ και Αράμ Α’, έχοντας ως απώτερο σκοπό την απομάκρυνση του Πασινιάν από τη θέση του. Οι διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις καθοδηγήθηκαν ως επί το πλείστον από δύο διαφορετικούς πολιτικούς συνασπισμούς: το Κίνημα Σωτηρίας της Πατρίδας, μια φιλορωσική συμμαχία που αποτελείται από πολλά κόμματα της αντιπολίτευσης, και τον Εθνικό Δημοκρατικό Πόλο, μια φιλοδυτική και φιλοευρωπαϊκή συμμαχία που αποτελείται από πολλά σημαντικά πολιτικά πρόσωπα.
Επίσης, στις 14 Νοεμβρίου 2020, τα αρμενικά θεσμικά όργανα ανακοίνωσαν ότι απέτρεψαν απόπειρα δολοφονίας κατά του Νικόλ Πασινιάν και απόπειρα πραξικοπήματος, με αποτέλεσμα τη σύλληψη του πρώην διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας, Άρτουρ Βανέτσιαν, του πρώην κοινοβουλευτικού ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Βαχράμ Μπαγκδασαριάν και του Ασότ Μινασιάν. Μέχρι τον Μάρτιο το 2021 σχεδόν σε καθημερινή βάση γίνονταν διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα μέχρι που στις 18 Μαρτίου 2021, ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν ανακοίνωσε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 20 Ιουνίου 2021. Ο Πασινιάν επιβεβαίωσε ότι θα παραιτηθεί από τη θέση του πρωθυπουργού τον Απρίλιο του 2021, αλλά θα συνεχίσει να υπηρετεί ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι τη διεξαγωγή των πρόωρων εκλογών.
Εν τέλει, το κόμμα του Πολιτικού Συμβολαίου κέρδισε τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές και ο Νικόλ Πασινιάν επανεξελέγη πρωθυπουργός της Αρμενίας. Μετά την επανεκλογή του Πασινιάν, τα «πνεύματα» ηρέμησαν μέχρι τον Απρίλιο της επόμενης χρονιάς που ξεκίνησαν και πάλι διαμαρτυρίες για την παραίτηση του πρωθυπουργού. Οι επόμενες μεγάλες διαδηλώσεις έγιναν μετά την έξοδο των Αρμενίων από το Αρτσάχ, έπειτα από την Αζέρικη επίθεση στο Αρτσάχ στις 19 Σεπτεμβρίου 2023. Μέχρι τα τέλη του μηνός, κάτι παραπάνω από 120.000 Αρμένιοι, αντιμέτωποι με απειλές εθνοκάθαρσης από το Αζερμπαϊτζάν διέφυγαν στην Αρμενία.
Μετά την παράδοση της μη-αναγνωρισμένης Δημοκρατίας του Αρτσάχ στις 20 Σεπτεμβρίου 2023, χιλιάδες άτομα βγήκαν για ακόμη μία φορά στους δρόμους ζητώντας από τον Πασινιάν να παραιτηθεί όπως και την επιστροφή των χαμένων εδαφών στην Αρμενία μαζί με την επιστροφή των πρώτων Αρμένιων προσφύγων στα σπίτια τους. Στις 24 Σεπτεμβρίου, η αρμενική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι απέτρεψε απόπειρα πραξικοπήματος από μια πολιτοφυλακή κατά τη διάρκεια μαζικών διαμαρτυριών στη πρωτεύουσα. Επιπροσθέτως, τις τελευταίες μέρες έχει ξεκινήσει μια διαδικασία συλλήψεων στην Αρμένια κάτι το οποίο ξεκίνησε μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού στη γειτονική Τουρκία. Συγκεκριμένα, δεκαπέντε άτομα συνελήφθησαν με την κατηγορία της απόπειρας κατάληψης της εξουσίας, συμπεριλαμβανομένου του επικριτή της κυβέρνησης Αρχιεπισκόπου Μπαγκράτ της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας.
Ο Πασινιάν δήλωσε ότι το πραξικόπημα προετοιμαζόταν από έναν «εγκληματικό ολιγαρχικό κλήρο». Στις 27 Ιουνίου, έγινε απόπειρα κράτησης του Αρχιεπισκόπου Μιχαήλ Ατζαπαγιάν και το πρωί της επόμενης μέρας, ειδικές δυνάμεις της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας και της αστυνομίας έφτασαν στο πνευματικό κέντρο της εκκλησίας και στην κατοικία του Καθολικού Γκαρεγκίν Β’ στο Ετσμιατζίν. Περισσότερες από 90 έρευνες έχουν διεξαχθεί στο πλαίσιο της απόπειρας πραξικοπήματος στην Αρμενία οι οποίες δείχνουν ότι το Κρεμλίνο, το οποίο ενδιαφέρεται για την αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Αρμενία, κρύβεται πίσω από τις τελευταίες απόπειρες.
Κλείνοντας, η πολιτική κρίση στην οποία βρίσκεται η Αρμενία δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα μιας και ο Πασινιάν έχει χάσει την εμπιστοσύνη του αρμενικού λαού και έχει ανοίξει μέτωπο με την Αρμενική Αποστολική Εκκλησία, κάτι το οποίο έχει εξαγριώσει τους πολίτες της χώρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Поход против церкви”. С кем и почему борется Никол Пашинян, Svoboda.org, διαθέσιμο εδώ
- Попытка госпереворота в Армении, Dw.com, διαθέσιμο εδώ
- Армянский кризис и молчание Запада Экcпертные мнения на, Caliber.Az, διαθέσιμο εδώ
- «Почему в Нагорном Карабахе нет армян?» – ответ международных организаций, Jam News, διαθέσιμο εδώ
- Карабах, послесловие. Исход армян и взгляд назад на историю конфликта, Svoboda.org, διαθέσιμο εδώ
- Ереван: Число беженцев из Карабаха превысило 100 тысяч, Dw.com, διαθέσιμο εδώ
