Του Βάιου Πολύζου,
Μέσα στην πορεία των αιώνων, η γνώση του παρελθόντος ήταν ιδιαίτερα επιθυμητή από τους ανθρώπους. Η ιστορία κάθε λαού ήταν ο χώρος όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένες οι αναμνήσεις και οι γνώσεις του. Οι πράξεις των παλαιότερων ανθρώπων χρησίμευαν ως παραδειγματικά μαθήματα συμπεριφοράς και ηθικής για τους νεότερους, οι οποίοι προσπαθούσαν να μάθουν από τις εμπειρίες και τα λάθη όσων είχαν ζήσει πριν από αυτούς. Για πολλές χιλιετίες, ωστόσο, οι άνθρωποι δεν κατέγραφαν τις ιστορίες τους, αλλά βασίζονταν στην προφορική διάδοσή τους. Έτσι, εάν μελετήσουμε τις προφορικές παραδόσεις κάθε πολιτισμού θα δούμε πως η κάθε μία καταλήγει σε ένα μακρινό μυθικό παρελθόν, σε μία ηρωική εποχή όπου η πραγματικότητα και ο μύθος συγχέονται. Στο χαμένο αυτό παρελθόν δραστηριοποιούνται ήρωες και θεοί, οι οποίοι ζουν ανάμεσα στους κοινούς θνητούς και επηρεάζουν ενεργά τις ζωές τους. Πολλοί από τους ήρωες αυτούς έπαιξαν σημαντικότατο ρόλο στην ιστορία διάφορων λαών, καθώς εξελίχθηκαν, μεταγενέστερα, σε ενοποιητικά σύμβολα για τους ανθρώπους του εκάστοτε πολιτισμού. Έτσι, για παράδειγμα, η ελληνική μυθολογία είχε τον Ηρακλή, η ιρανική μυθολογία είχε τον ήρωα Ροστάμ, ενώ οι βρετανικοί πληθυσμοί ανέδειξαν σε πανβρετανικό σύμβολο τον θρυλικό βασιλιά Αρθούρο. Αντίστοιχα, κανένας άλλος ήρωας δεν επηρέασε τόσο τον Βόρειο Κόσμο και τον γερμανικό πολιτισμό όσο ο Σίγκουρντ, γιος του Σίγκμουντ, του γένους των Βόλσουνγκς.
Το γένος των Βόλσουνγκς πήρε το όνομά του από τον βασιλιά Βόλσουνγκ, ένα από τα σημαντικότερα μέλη της οικογένειας. Παππούς του Βόλσουνγκ ήταν ο Σίγκι, ένας θνητός γιος του μονόφθαλμου θεού Όντιν, βασιλιά θεών και ανθρώπων. Ο Σίγκι είχε κηρυχθεί καταζητούμενος μετά την δολοφονία ενός δούλου. Με την βοήθεια του θεού πατέρα του, ωστόσο, ο Σίγκι κατάφερε να ξεφύγει από τους διώκτες του και να αποκτήσει, σταδιακά, άνδρες και πλοία. Για πολλά χρόνια επιδόθηκε σε λεηλασίες και καταστροφές, μέχρι που κατέκτησε την περιοχή του Χούναλαντ, όπου εγκαταστάθηκε και ανακηρύχθηκε βασιλιάς. Στο συγκεκριμένο έπος η περιοχή του Χούναλαντ αναφέρεται πιθανότατα σε κάποια περιοχή της ευρύτερης Ουγγαρίας ή της Βόρειας Γαλλίας, ενώ σε άλλους μύθους το Χούναλαντ τοποθετείται σε διάφορες περιοχές όπως το βόρειο τμήμα της Σκανδιναβικής Χερσονήσου, τη νότια Σουηδία, σε περιοχές της Γερμανίας ή ακόμα και τις Κάτω Χώρες.
Μετά από πολλά χρόνια ο Σίγκι δολοφονήθηκε από τους κουνιάδους του, οι οποίοι φθονούσαν την δύναμη και τον πλούτο του. Στον θρόνο ανήλθε ο Ρέριρ, γιος του Σίγκι, ο οποίος γρήγορα συγκέντρωσε τις δυνάμεις του και πήρε εκδίκηση για τον φόνο του πατέρα του, σκοτώνοντας τους θείους του. Ο Ρέριρ κατάφερε να ξεπεράσει τον πατέρα του σε φήμη και σε πλούτο. Μέχρι τα βαθιά του γεράματα, όμως, δεν είχε καταφέρει να αποκτήσει διάδοχο. Για δεκαετίες παρακαλούσε τους θεούς να του δώσουν έναν γιο. Τελικά, ο Όντιν εισάκουσε τις προσευχές του εγγονού του και έστειλε μία από τις βαλκυρίες του, τις πιστές πολεμίστριες – υπηρέτριές του, να μεταφέρουν ένα μαγεμένο μήλο στον Ρέριρ. Η σύζυγος του Ρέριρ, αφού κατανάλωσε τον ευλογημένο καρπό, κατάφερε να μείνει έγκυος.
Για έξι χρόνια κυοφορούσε η βασίλισσα του Χούναλαντ, ενώ στο μεταξύ ο βασιλιάς Ρέριρ είχε πεθάνει. Όταν αισθανόταν πως είχε έρθει και η δική της ώρα να πεθάνει, η βασίλισσα αποφάσισε να γεννήσει με καισαρική τομή. Έτσι γεννήθηκε ο Βόλσουνγκ, από τον οποίο πήρε το όνομά της ολόκληρη η δυναστεία που ακολούθησε. Ο Βόλσουνγκ παντρεύτηκε την βαλκυρία Χλιόδ, την ίδια βαλκυρία που είχε βοηθήσει τους γονείς του στη σύλληψή του, και απέκτησε μαζί της δέκα γιους και μία κόρη. Ο πρωτότοκος γιος του, που έμελλε να τον διαδεχθεί, ήταν ο Σίγκμουντ, δίδυμος αδερφός της μοναχοκόρης του, της Σίγκνι. Μετά από πολλά χρόνια δίκαιης και αποτελεσματικής διακυβέρνησης ο Βόλσουνγκ αποφάσισε να παντρέψει την κόρη του με τον βασιλιά Σίγκεϊρ από την Σουηδία, εξασφαλίζοντας έτσι μία ισχυρή συμμαχία για το βασίλειό του. Παρά τις αντιρρήσεις της Σίγκνι το συνοικέσιο κανονίστηκε και ο γάμος αποφασίστηκε να λάβει μέρος στο πατρικό της νύφης. Εκατοντάδες προσκεκλημένοι άρχισαν να φτάνουν στο παλάτι του Βόλσουνγκ, το οποίο είχε στολιστεί κατάλληλα για τις εορταστικές εκδηλώσεις. Στο κέντρο της μεγάλης σάλας έστεκε μια τεράστια βελανιδιά, με παχύ κορμό και πυκνό, πράσινο φύλλωμα. Την ημέρα του γάμου εμφανίστηκε ένας άγνωστος, μονόφθαλμος γέρος με μακριά γενειάδα και με μια κουκούλα να καλύπτει το πρόσωπό του. Στα χέρια του κρατούσε ένα σπαθί το οποίο κάρφωσε βαθιά στον κορμό της βελανιδιάς, ανακοινώνοντας πως όποιος κατόρθωνε να το βγάλει από εκεί θα μπορούσε να το κρατήσει. Έτσι, αφού αποχώρησε ο γέρος, όλοι έτρεξαν στη βελανιδιά για να βγάλουν τη λεπίδα από τον κορμό. Κανείς, όμως, δεν μπορούσε να ολοκληρώσει αυτή την απλή, φαινομενικά, δοκιμασία. Τελευταίος στη σειρά βρίσκονταν ο Σίγκμουντ, ο οποίος τελικά κατόρθωσε να βγάλει το σπαθί από το δέντρο. Παρά τις γενναιόδωρες προσφορές του Σίγκεϊρ, ο Σίγκμουντ αρνήθηκε να πουλήσει το νέο του όπλο, γελοιοποιώντας έτσι τον ζηλόφθονο γαμπρό του μπροστά σε όλους τους παρευρισκόμενους. Ο Σουηδός βασιλιάς αποχώρησε οργισμένος από το Χούναλαντ μαζί με την σύζυγό του, σχεδιάζοντας την εκδίκησή του.
Ύστερα από μερικούς μήνες, ο Σίγκεϊρ προσκάλεσε τους Βόλσουνγκς στο δικό του ανάκτορο για να δειπνίσουν και να γιορτάσουν. Η Σίγκνι, ωστόσο, γνώριζε τις πραγματικές προθέσεις του συζύγου της και προσπάθησε να προειδοποιήσει τον πατέρα της. Ο Βόλσουνγκ, τυφλωμένος από την υπερηφάνεια του, αγνόησε την κόρη του, λέγοντας πως δεν θα τρέπονταν σε φυγή ούτε μπροστά σε φωτιά, ούτε μπροστά σε σίδηρο. Λίγες μέρες αργότερα, οι άνδρες του Σίγκεϊρ περικύκλωσαν τον Βόλσουνγκ, ο οποίος έπεσε στη μάχη μαζί με τους δικούς του άνδρες, ενώ οι δέκα γιοι του πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Τα δέκα αδέρφια φυλακίστηκαν σε ένα κοντινό δάσος, όπου ο Σίγκεϊρ έστελνε κάθε βράδυ τη μητέρα του, με τη μορφή λύκαινας, για να κατασπαράσσει έναν-έναν τους γιους του Βόλσουνγκ. Βλέποντας τους αδερφούς της να πεθαίνουν με τόσο φριχτό τρόπο, η Σίγκνι αποφάσισε να αναλάβει δράση. Το δέκατο βράδυ, οπότε και είχε απομείνει μόνο ο δίδυμος αδερφός της ζωντανός, έστειλε έναν από τους υπηρέτες της να καλύψει το πρόσωπο και το στόμα του Σίγκμουντ με μέλι. Όταν η λύκαινα επέστρεψε τη νύχτα, άρχισε πρώτα να γλύφει το πρόσωπο του Σίγκμουντ, και όταν το μέλι τέλειωσε από εκεί, έβαλε τη γλώσσα της μέσα στο στόμα του. Τότε ο Σίγκμουντ δάγκωσε με δύναμη τη γλώσσα του θηρίου και αυτό τινάχτηκε πίσω απότομα, σπάζοντας έτσι τα δεσμά που τον κρατούσαν. Ελεύθερος πλέον, σκότωσε με ευκολία την λύκαινα, προτού δραπετεύσει.
Για πολλά χρόνια ο τελευταίος εναπομείνας γιος του Βόλσουνγκ έμεινε κρυμμένος σε δάση και λαγούμια, ληστεύοντας και προκαλώντας κάθε είδους καταστροφή στα εδάφη του βασιλιά Σίγκεϊρ. Στο μεταξύ απέκτησε και έναν γιο, τον Σίνφιοτλι, με την δίδυμη αδερφή του. Εν καιρώ, πατέρας και γιος θα πάρουν εκδίκηση για τον φόνο του Βόλσουνγκ, καίγοντας τον Σίγκεϊρ και τους άνδρες του μέσα στο ανάκτορό του. Η Σίγκνι, η οποία είχε φονεύσει και τα τέσσερα παιδιά που απέκτησε με τον Σίγκεϊρ για να πετύχει το σχέδιο εκδίκησης του αδερφού της, αποφάσισε να καεί πλάι στον σύζυγό της, μη μπορώντας πια να ζει με τη βαριά συνείδησή της.
Ο Σίγκμουντ επέστρεψε στο Χούναλαντ, όπου παντρεύτηκε και ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας που άφησε πίσω ο πατέρας του. Ενδοοικογενειακές αντιμαχίες οδήγησαν στην δολοφονία του γιου του από την σύζυγό του, την οποία αργότερα εξόρισε. Χρόνια αργότερα, ο γέρος πια Σίγκμουντ ερωτεύτηκε τη νεαρή πριγκίπισσα Χιόρντις. Υπήρχε, όμως, ένας ακόμα υποψήφιος μνηστήρας, ο νεαρός βασιλιάς Λίνγκβι. Η Χιόρντις, παρά την ηλικιακή διαφορά, επέλεξε για σύζυγό της τον Σίγκμουντ εξαιτίας της φήμης, της ανδρείας και της σοφίας του. Ο Λίνγκβι, εξοργισμένος από αυτή την εξέλιξη, συγκέντρωσε τον στρατό του και εισέβαλε στο Χούναλαντ. Οι δύο βασιλιάδες συναντήθηκαν στο πεδίο της μάχης. Ο Σίγκμουντ και οι άνδρες του πολέμησαν γενναία και το αποτέλεσμα της σύγκρουσης φαινόταν αμφίρροπο, παρά την αριθμητική υπεροχή του εχθρού. Τότε, μέσα στον πυρετό της μάχης, εμφανίστηκε ένας μονόφθαλμος γέροντας, πάνοπλος, κρατώντας σφιχτά στα χέρια του ένα δόρυ. Καβάλα στο οκτάποδο άλογό του επιτέθηκε στον Σίγκμουντ, ο οποίος προσπάθησε να αποκρούσει την επίθεση του άγνωστου πολεμιστή. Το μαγικό σπαθί του, όμως, αμέσως διαλύθηκε, όταν συγκρούστηκε με το δόρυ του γέροντα. Οι θεοί είχαν εγκαταλείψει το γένος των Βόλσουνγκς. Ο Σίγκμουντ και ο στρατός του σκοτώθηκαν γενναία, αμυνόμενοι απέναντι στις εχθρικές ορδές.
Ο βασιλιάς Λίνγκβι, ωστόσο, δεν κατάφερε να κλέψει την πριγκίπισσα. Το βράδυ μετά την μάχη, η Χιόρντις, έχοντας διαφύγει από το παλάτι, βρήκε τον μισοπεθαμένο σύζυγό της ανάμεσα στους σκοτωμένους. Εκεί της κληροδότησε το διαλυμένο του ξίφος, ζητώντας να το δώσει στον αγέννητο γιο τους όταν ενηλικιωνόταν, ώστε να το ανακατασκευάσει και να πετύχει σπουδαία πράγματα με αυτό. Παράλληλα, επιδρομείς από τον βορρά είχαν φτάσει στα εδάφη του Χούναλαντ, με αρχηγό τους τον Ολβ, τον γιο του βασιλιά της Δανίας. Σε αυτόν κατέφυγε η Χιόρντις και δραπέτευσε στη Δανία, όπου και θα παντρεύονταν. Έχοντας χάσει την εύνοια των θεών και την οικογένειά του και με ένα διαλυμένο ξίφος ως μοναδική κληρονομιά θα γεννηθεί ο Σίγκουρντ, ο τελευταίος των Βόλσουνγκς. Κι όμως, ολόκληρος ο κόσμος θα μάθει να αισθάνεται δέος και θαυμασμό στο άκουσμα του ονόματός του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Jesse L. Byock (1999), The Saga of the Volsungs: The Norse Epic of Sigurd the Dragon Slayer, London: Penguin Books
- Sigurd’s Origin (Andvari’s Curse, Part IV), thevikingdragon.com, διαθέσιμο εδώ.
