Του Γρηγόρη Χατζή,
680: Θεωρείται ο λόγος που οι Μουσουλμάνοι χωρίστηκαν σε Δόγματα. Αποτέλεσε μία εμφύλια διαμάχη άνευ προηγουμένου μέχρι τότε. Σαν σήμερα, λοιπόν, λαμβάνει χώρα η σύρραξη ανάμεσα στη δυναστεία των Ομεϋάδων και του στρατού της, που είχε ως έδρα της τη Δαμασκό, και στα Μέλη της Κούφα, μίας ομάδας Ιρακινών.
Γύρω στον 7ο αιώνα μ.Χ., στην περιοχή Karbala, (πρόκειται για το σημερινό Βόρειο Ιράκ), τον έλεγχο είχε η δυναστεία των Ομεϋάδων. Πριν από τον θάνατό του, τον Απρίλιο του 680 μ.Χ., ο χαλίφης Mu’awiya I είχε ορίσει τον γιο του Yazid ως διάδοχό του. Ο διορισμός του Yazid, όμως, αμφισβητήθηκε από πολλούς επιφανείς άνδρες της εποχής και, μεταξύ άλλων, από τον Husayn ibn Ali, εγγονό του προφήτη Μωάμεθ. Ο Yazid του ζήτησε να υποχωρήσει, όμως εκείνος αρνήθηκε και το γεγονός αυτό αποτέλεσε την αφορμή μίας ολέθριας σύγκρουσης.
Ο Husayn, μετά τη μη υποχώρησή του, ταξίδεψε στη Μέκκα. Εκεί, οι κάτοικοί της και μέλη της Κούφα, μιας ιρακινής φρουράς, αντιπαθούσαν τους χαλίφηδες Ομεϋάδες. Έτσι, εκμεταλλευόμενοι την αναταραχή που είχε ξεσπάσει για τη διαδοχή του Mu’awiya I, πρότειναν στον Husayn να επιχειρήσει να τους ανατρέψει και εκείνος δέχτηκε. Ξεκινώντας άμεσα την επιχείρηση αυτή, με μία μικρή συνοδεία 150 ανδρών από την Κούφα, είχε σκοπό να φτάσει στη Δαμασκό. Καθώς κατευθυνόταν προς τα εκεί, η αποστολή του ανακόπηκε από στρατό 1.000 ανδρών του χαλίφη Yazid. Έτσι, αναγκάστηκε να αλλάξει πορεία και να στρατοπεδεύσει στην πεδιάδα της Karbala στις 2 Οκτωβρίου.
Ωστόσο, λίγες μέρες αργότερα ένας μεγαλύτερος στρατός Ομεϋάδων, αποτελούμενος από 4.000 στρατιώτες, έφτασε στην περιοχή. Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών, όμως δεν ευδοκίμησαν, αφού ο κυβερνήτης Ziyad αρνήθηκε στον Husayn την ασφαλή διέλευση από την περιοχή της Karbala χωρίς αυτός να υποταχθεί στην εξουσία του, όρο που, φυσικά, δεν δεχόταν ο Husayn. Έτσι, σειρά έλαβε μία άνιση μάχη με διάρκεια μόλις μίας ημέρας, στις 10 Οκτωβρίου, μεταξύ περίπου 5.000 Ομεϋάδων και του Husayn με τους μόλις 150 ακολούθους του. Φυσικά, οι Ομεϋάδες επικράτησαν άνετα και σκότωσαν σχεδόν όλους τους αντιπάλους τους. Ο Husayn έπεσε, επίσης, νεκρός και αργότερα τα μέλη της οικογένειάς του αιχμαλωτίστηκαν.
Οι κατά βάση Ιρακινοί κάτοικοι της περιοχής τα επόμενα χρόνια θέλησαν να πάρουν εκδίκηση από τους Ομεϋάδες για τον θάνατο του Husayn. Οργάνωσαν δύο εκστρατείες και το 686 κατάφεραν να τους κερδίσουν στη μάχη του Khazir, σκοτώνοντας, μάλιστα, τον –μέχρι τότε– χαλίφη Ziyad.
Η μάχη της Karbala έμεινε στην ιστορία όχι τόσο για την ίδια τη σύγκρουση, αλλά για όσα προκάλεσε. Αποτέλεσε, ουσιαστικά, την απαρχή μίας μεγάλης διαφωνίας μεταξύ των μέχρι τότε ενωμένων Μουσουλμάνων, που οδήγησε, τελικά, σε σχίσμα ανάμεσά τους, το οποίο διατηρείται μέχρι και στις μέρες μας. Οι υποστηρικτές του χαλίφη Ziyad, οι Ομεϋάδες δηλαδή, είναι οι σημερινοί Σουνίτες Μουσουλμάνοι, ενώ οι υποστηρικτές του Husayn, εξελίχθηκαν στους σημερινούς Σιίτες Μουσουλμάνους. Η έκβαση της μάχης, με την άνετη επικράτηση των πρώτων λόγω του ότι ήταν σαφώς περισσότεροι την εποχή εκείνη, εδραίωσε την δυναστεία των Ομεϋάδων και σήμερα αποτελεί γι’ αυτούς ημέρα γιορτής. Αντιθέτως, για τους Σιίτες Μουσουλμάνους, η επέτειος της μάχης καθιερώθηκε ως ημέρα δημόσιου πένθους, γεγονός που τηρείται μέχρι και σήμερα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
