Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
Η «νύμφη του Βορρά», η αιώνια «συμπρωτεύουσα», η πιο κοσμοπολίτικη πόλη που γνώρισε –κάποτε– ο ελληνικός χώρος· ο λόγος για τη Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς, η αναφορά στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας σε αυτό το άρθρο δεν γίνεται για καλό λόγο, αφού τις τελευταίες δεκαετίες η παρακμή στην οποία έχει περιέλθει η πόλη είναι δεδομένη. Μια παρακμή που αφορμάται από τις πολιτικές αποφάσεις που είτε πάρθηκαν με λάθος τρόπο, επιδεινώνοντας μια ήδη προβληματική κατάσταση, είτε από τις τοπικές διοικήσεις, οι οποίες κρίθηκαν εκ του αποτελέσματος ανίκανες να προσφέρουν το οτιδήποτε θα έκανε τη ζωή των κατοίκων της λίγο καλύτερη. Η κατάσταση, ωστόσο, σήμερα βρίσκεται στο μη περαιτέρω, ενώ λίγοι είναι αυτοί που ελπίζουν ότι αυτή θα αναστραφεί, αν και η περάτωση του μετρό δίνει ένα δικαίωμα στο όνειρο. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθούν τα προβλήματα της πόλης αναφορικά με τις συγκοινωνίες και τις μεταφορές, τα οποία αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την ευημερία τόσο της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης όσο και της ευρύτερης περιοχής.
Το πολύπαθο μετρό
Σήμερα, όποιον και να ρωτήσεις να σου πει δύο πράγματα για την πόλη, το σίγουρο είναι πως το ένα από αυτά θα είναι η γνωστή ιστορία για το μετρό, η οποία αγγίζει τα όρια του αστικού μύθου. Πρόκειται για ένα έργο που ξεκίνησε την πρώτη του εκσκαφή ήδη από το 1988, έπειτα πάγωσε μέχρι το 2006, ενώ πολύ πριν τελειώσουν οι εργασίες για τη γραμμή 1 δημοπρατήθηκε και η επέκταση προς Καλαμαριά, το 2013. Το πλάνο ήταν πως το μεγαλόπνοο αυτό σχέδιο, με τις τόσες αναβολές, θα τελείωνε το αίσιο έτος του 2020, ωστόσο η τωρινή κυβέρνηση δια στόματος Κώστα Αχ. Καραμανλή ορίζει πως το μετρό θα ανοίξει τις πύλες του για το κοινό –καλώς εχόντων των πραγμάτων– στα τέλη του 2023, δηλαδή σε περίπου έναν χρόνο από σήμερα.
Οι εκάστοτε πολιτικές ευθύνες είναι πολλές και γνωστές. Από τον πρώην δήμαρχο Σωτήρη Κούβελα στα μακρινά ‘80s και την περίφημη «τρύπα» του έως σήμερα, αλλά και όσους τον διαδέχθηκαν, και έπειτα από τόσους Υπουργούς Δημοσίων Έργων, οι οποίοι δεν έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο στο να βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος. Δυστυχώς ή ευτυχώς, το θέμα δείχνει να παίρνει τον δρόμο του και σε λίγο καιρό οι Θεσσαλονικείς θα μπορούν όντως να χρησιμοποιούν το μετρό. Είναι, όμως, τόσο ιδανικά όσο φαίνονται τα πράγματα; Κι αν ναι, μπορεί όντως να βοηθήσει το κυκλοφοριακό πρόβλημα που μαστίζει την πόλη;
Αν δεν υπάρξει άλλη καθυστέρηση, στα τέλη του 2023 ένας Θεσσαλονικιός θα μπορεί να ξεκινάει από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό της πόλης και να φτάνει στην περιοχή της Νέας Ελβετίας ή τη Μίκρα σε περίπου 20 λεπτά. Για όποιον δε γνωρίζει, αρκεί να αναφερθεί πως με αυτή τη σύνδεση θα εξυπηρετούνται σε μεγάλο βαθμό οι κάτοικοι της Ανατολικής Θεσσαλονίκης και της Καλαμαριάς. Ωστόσο, είναι γνωστό πως μεγάλος όγκος του πληθυσμού της πόλης ζει στη Δυτική Θεσσαλονίκη, οι πολίτες αυτοί πότε προβλέπεται να εξυπηρετηθούν από το ανάλογο έργο στην περιοχή τους; Η απάντηση είναι αμφίβολη, αφού ακόμη βρίσκεται σε φάση μελετών, με τον Κώστα Καραμανλή να επισημαίνει την ανάγκη δρομολόγησής της σε ημερίδα της Νέας Δημοκρατίας τον Σεπτέμβριο.
Παράλληλα, στο μυαλό των εχόντων την εξουσία δε θα πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός πως χιλιάδες κάτοικοι των περιοχών της Άνω Πόλης, των Συκεών, των Σαράντα Εκκλησιών, της Τριανδρίας και της Τούμπας δεν έχουν άμεση ωφέλεια από το έργο. Τέλος, δεν πρέπει να λησμονείται πως ακόμη και σήμερα, το Αεροδρόμιο Μακεδονία παραμένει αποκομμένο από το έργο, αφού η σύνδεση με τη μητροπολιτική Θεσσαλονίκη αναμένεται να ξεκινήσει αργότερα.
Ο χρόνιος ασθενής ΟΑΣΘ
Κι αφού ειπώθηκαν τα πάντα για τα θέματα σχεδιασμού του μετρό, ας γίνει μια αναφορά και σε ένα άλλο αγαπημένο θέμα των Θεσσαλονικιών, τον ΟΑΣΘ. Από το 1957 αποτελεί το μονοπώλιο των συγκοινωνιών της συμπρωτεύουσας, ενώ από το 2017 έχει κρατικοποιηθεί, έπειτα από την εισαγωγή του σε καθεστώς εκκαθάρισης. Πρόκειται για έναν οργανισμό που μέχρι τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας λειτουργούσε σε μια σχετικά καλή κατάσταση. Η οικονομική κρίση, όμως, τον οδήγησε σε τεράστια προβλήματα, τα οποία αν δε λυθούν από τη βάση τους, δε θα λυθούν ποτέ. Αρχικά, είναι πολύ σημαντικό να καθοριστεί το είδος της εταιρείας, αφού δε γίνεται να συνεχίζει να υφίσταται ως συνονθύλευμα δημόσιας, δημοτικής και, ταυτόχρονα, ιδιωτικής εταιρείας. Δε γίνεται να έχουν περιπλεχθεί τόσο πολύ τα πράγματα με τη λειτουργία του, έτσι ώστε στους δρόμους να κυκλοφορεί μόνο το 1/3 των διαθέσιμων λεωφορείων.
Η ανάγκη για ένα ουσιαστικό συγκοινωνιακό σχέδιο είναι μεγαλύτερη από ποτέ, αφού το μετρό ναι μεν θα αποσυμφορήσει κάπως το πρόβλημα, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, η αστική συγκοινωνία θα συνεχίσει να εξυπηρετεί ένα αρκετό μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της πόλης. Βέβαια, πρέπει να τονιστεί πως σημαντικό ρόλο στην κακή υφιστάμενη λειτουργία του οργανισμού παίζει και η έλλειψη οδηγών, αφού λόγω του καθεστώτος αρκετοί οδηγοί μετατάχθηκαν σε άλλους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Τα παραπάνω προβλήματα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως η κορυφή του παγόβουνου, με την παρούσα κυβέρνηση να πρέπει να επιλύσει μέχρι τις ερχόμενες εκλογές και άλλα πολλά. Επιγραμματικά, αυτά είναι: το καθεστώς λειτουργίας του οργανισμού, αν, δηλαδή, θα μείνει κρατικός ή αν θα επανιδιωτικοποιηθεί, ο στόλος, η έκθεση με θέμα «Αποτίμηση της αξίας του ΟΑΣΘ», τα χρέη από ενοίκια προς τον συνεταιρισμό «Ηρακλής» και φυσικά, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του.
Ο περιφερειακός-καρμανιόλα
Και φτάνουμε σε ένα ακόμη καυτό θέμα, το οποίο καθημερινά απασχολεί την τοπική ειδησεογραφία για όλους τους λάθος λόγους· την εσωτερική περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για άλλο ένα έργο, το οποίο θα βοηθούσε το κέντρο της πόλης να αναπνεύσει, αλλά ο κακός σχεδιασμός –σε συνδυασμό πάντοτε με την κακή οδηγική συμπεριφορά μεγάλου ποσοστού των Ελλήνων οδηγών– τον καθιστά επικίνδυνο, αφού συνεχώς λαμβάνουν χώρα ατυχήματα που οδηγούν στην ακινητοποίηση των περισσότερων διερχόμενων αυτοκινήτων. Αποτέλεσμα αυτού είναι η μεγάλη ταλαιπωρία των πολιτών που τον χρησιμοποιούν, ενώ συχνά για να αποφευχθεί η συμφόρηση του περιφερειακού, συμφορείται το κέντρο.
Φυσικά, τα καθημερινά προβλήματα φαίνεται ότι δεν έχουν περάσει απαρατήρητα από τον αρμόδιο Υπουργό, ο οποίος σε κάθε επίσκεψή του δεν ξεχνάει να αναφερθεί στην περιβόητη fly over οδό, της οποίας η σύμβαση υπεγράφη τον προηγούμενο μήνα και αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. Η fly over οδός αφορά το ανατολικό τμήμα της ήδη υπάρχουσας περιφερειακής οδού της πόλης και αποτελεί ένα υπερυψωμένο τμήμα οδού, το οποίο θα φέρει επιπρόσθετες λωρίδες κυκλοφορίας, μειώνοντας την κίνηση και κυρίως τα ατυχήματα, ενώ κρίνεται ως ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο η Θεσσαλονίκη θα σταματήσει να μαστίζεται από το έντονο κυκλοφοριακό.
Είναι πασιφανές πως η Θεσσαλονίκη βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρά προβλήματα, τα οποία αφορούν κατά κύριο λόγο τις συγκοινωνίες και τις μεταφορές. Πιθανότατα, στο παρόν άρθρο ίσως έπρεπε να γίνει αναφορά και στην κατάσταση του ΟΛΘ ή στα προβλήματα του Αεροδρομίου «Μακεδονία», αλλά θα χρειαζόμασταν άλλες τόσες λέξεις. Το σίγουρο είναι ότι το 2023 αποτελεί για την πόλη ένα έτος τομή, αφού εκτός από τη λειτουργία του μετρό, η οποία θα δείξει στην πράξη το κατά πόσο θα λύσει προβλήματα –χωρίς να αποκλείεται ότι θα δημιουργήσει και κάποια καινούρια–, υπάρχουν και οι διπλές κάλπες.
Δύο κάλπες εξαιρετικά σημαντικές για την επανεκκίνηση της πόλης. Οι πρώτες, οι βουλευτικές, θα δείξουν πώς θα κινηθεί η κεντρική διοίκηση αναφορικά με την πόλη μέσω των μεγάλων έργων που είτε βρίσκονται υπό κατασκευή είτε υπό μελέτη, ενώ οι δεύτερες, οι εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης, είναι ίσως οι σημαντικότερες των τελευταίων ετών. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης χρειάζονται μια κραταιά τοπική πολιτική σκηνή, μια τοπική αυτοδιοίκηση με ουσιαστική θέληση για λύσεις, χωρίς να αναλώνεται σε φτηνές κινήσεις εντυπωσιασμού και χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- ΟΑΣΘ: Το παράδειγμα προς αποφυγή, makthes.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Επιστροφή στις παλιές κακές εποχές για τον ΟΑΣΘ, makthes.gr, Διαθέσιμο εδώ
- ΟΑΣΘ: Ποιοι, γιατί και πώς οδήγησαν τον Οργανισμό στην κατάρρευση, makthes.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Πού θα φθάσει το Μετρό της Θεσσαλονίκης – Η νέα επέκταση που έρχεται, carandmotor.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Τα αυτοκίνητα «πνίγουν» τη Θεσσαλονίκη, makthes.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Υπογράφεται η σύμβαση για το Flyover στη Θεσσαλονίκη, capital.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Μετρό Θεσσαλονίκης, el.wikipedia.org, Διαθέσιμο εδώ
