Της Μαρίας Πολίτου,
Μπορεί πλέον να φαίνεται μειωμένος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ο αριθμός των δολοφονημένων δημοσιογράφων. Ωστόσο, το νούμερο παραμένει σε ανησυχητικά υψηλό ποσοστό, αφού σχεδόν κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερα από 30 περιστατικά συμβολαίων θανάτου μόνο στην Ελλάδα. Δεν είναι, άλλωστε, λίγες οι καταγγελίες οι οποίες καταγράφουν φίμωση της ενημέρωσης και εκφοβισμό των δημοσιογράφων.
Η 3η Μαΐου αποτελεί κάθε χρόνο μία ιδιαιτέρως σημαντική ημέρα, η οποία σηματοδοτεί τη σημασία του δημοσιογραφικού φάσματος και γι’ αυτό έχει καθοριστεί ως η παγκόσμια ημέρα ελευθερίας του τύπου. Κάθε φορά, το ζήτημα το οποίο τίθεται τη συγκεκριμένη ημέρα είναι η εισήγηση ενός νομοσχεδίου, στο οποίο να υπάρχει αυστηρή ποινή για τις εγκληματικές ενέργειες κατά των δημοσιογράφων.
Η ερευνητική δημοσιογραφία έχει αρχίσει να απειλείται όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου σε παγκόσμιο επίπεδο. Δέκτες στοχοποίησης και απειλών γίνονται συνεχώς οι δημοσιογράφοι, καθώς το πραγματικό πρόβλημα είναι το έγκυρο ρεπορτάζ τους. Πολλές φορές, έχει παρατηρηθεί ότι η ελευθεροτυπία είναι ανύπαρκτη, αφού διάφοροι επιδιώκουν να δημαγωγήσουν τις αληθείς ειδήσεις και να τις σταματήσουν από το να δημοσιευθούν. Παγκοσμίως έχουμε παρατηρήσει άπειρα περιστατικά στα οποία οι δημοσιογράφοι έχουν σιγήσει μέσω των δολοφονιών τους και οι δράστες δεν έχουν καταδικαστεί έως και σήμερα. Το γεγονός αυτό αποτελεί μία μάστιγα, αφού στέλνει ένα ενθαρρυντικό μήνυμα σε όσους επιδιώκουν να ελέγξουν τον τύπο και να λογοκρίνουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Αυτή η τακτική αποτελεί ένα καθεστώς φίμωσης και λογοκρισίας, στο οποίο οι περισσότεροι θέλουν να προβάλουν τον αγώνα για ελεύθερη πληροφόρηση και καταλήγουν να χειραγωγούνται, τις περισσότερες φορές, από πληρωμένους δολοφόνους. Αναμφίβολα, οι περισσότεροι δημοσιογράφοι θέτουν ως στόχο της ζωής τους να ανακαλύψουν τα κυκλώματα τα οποία κρύβονται πίσω από ένοχες δουλειές και μυστικά, αλλά στο τέλος το πληρώνουν με τίμημα τη ζωή τους. Κυκλώματα που δεν διστάζουν να θυσιάσουν και ανθρώπινες ζωές για να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους. Όπως είναι αναμενόμενο, οι δολοφόνοι στις περισσότερες περιπτώσεις εξαφανίζονται και στον φάκελο της αστυνομίας αναγράφεται η γνωστή φράση: «ανεξιχνίαστη υπόθεση». Η ίδια ακριβώς φράση αναγράφεται στην πλειονότητα των φακέλων των δολοφονημένων δημοσιογράφων και αυτό υποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα ακόμη συμβόλαιο θανάτου, όπου παραμονεύουν διάφορα άτομα του υποκόσμου από πίσω.
Βεβαίως, μην αγνοούμε ότι υπάρχουν και χώρες στις οποίες επικρατεί μία συχνότερη απόκρυψη πληροφοριών από δημοσιογράφους και αυτές συνήθως είναι χώρες όπου η ελευθερία του τύπου φιμώνεται, τα ανθρώπινα δικαιώματα στοχοποιούνται και οι ύποπτοι ελέγχουν τα μέσα ασκώντας επιρροή και παρακάμπτοντας τη δικαιοσύνη μέσω δωροδοκιών ή εκφοβισμών. Ωστόσο, οι δημοσιογραφικές δολοφονίες παρατηρήθηκε να λαμβάνουν χώρα σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές κοινωνίες. Δεν είναι τυχαίο που όσοι ερευνούν ζητήματα διαφθοράς καταλήγουν είτε δολοφονημένοι είτε εκφοβισμένοι. Σε άλλες χώρες μακριά από τη Δύση, τα πιο αυταρχικά καθεστώτα καταφεύγουν ακόμα και σε συλλήψεις δημοσιογράφων. Πασίδηλο είναι το παράδειγμα της είδησης που έκανε τον γύρο του διαδικτύου ότι η αστυνομία είχε εισβάλει στις κατοικίες των δημοσιογράφων στην ασιατική ήπειρο, πραγματοποιώντας έρευνες με φόντο την αυξανόμενη πίεση που ασκούν οι αρχές στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.
Όπως προκύπτει από πολλά στατιστικά στοιχεία, χιλιάδες δημοσιογράφοι παγκοσμίως έχουν πέσει θύματα διάφορων καθεστώτων, συμμοριών και εξουσιών, οι οποίοι περιφρονούν βαθύτατα τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του τύπου. Δεν είναι όμως μόνο οι δολοφονίες που απασχολούν αλλά και οι επιθέσεις κατά των δημοσιογράφων βρίσκονται στο προσκήνιο, οι οποίες έχουν στόχο τον εκφοβισμό ή τον τραυματισμό τους. Οι περισσότερες δημοκρατικές κοινωνίες θέλουν να διασφαλίσουν ότι ο συγκεκριμένος κλάδος της ελευθερίας θα μπορέσει να παραμένει ασφαλής παντού και να συνεχίζει την ανεκτίμητη συμβολή του στις δημοκρατικές κοινωνίες, υπενθυμίζοντας ότι η ελευθερία του τύπου είναι κάτι ιερό και ύψιστης σημασίας. Η έλλειψη δικαιοσύνης στις συγκεκριμένες δολοφονίες δημιουργεί ένα εδραιωμένο κλίμα λογοκρισίας. Η αυθαιρεσία και η ατιμωρησία συνεχίζουν να ευδοκιμούν, γεγονός που δείχνει ότι το πρόβλημα είναι πολύ βαθιά ριζωμένο. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα και να τα θέτουν ως προτεραιότητα μέσω κατάλληλων μηχανισμών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Δολοφονίες δημοσιογράφων, efsyn.gr, διαθέσιμο εδώ
- SLAPP / Κλιμακώνεται ο εκφοβισμός δημοσιογράφων και ενεργών πολιτών, avgi.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι αγωγές SLAPP ως εκφοβισμός και φίμωση των δημοσιογράφων, ieidiseis.gr, διαθέσιμο εδώ
