12.7 C
Athens
Τρίτη, 19 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΔιεθνήΣενεγάλη: Μία από τις μακροβιότερες δημοκρατίες της Αφρικής σε κρίση

Σενεγάλη: Μία από τις μακροβιότερες δημοκρατίες της Αφρικής σε κρίση


Της Φένιας Γιαννακοπούλου,

Την 31η Ιουλίου, περίπου 7.000.000 Σενεγαλέζοι πολίτες κλήθηκαν να καθορίσουν τους 165 βουλευτές που θα απαρτίσουν το Εθνικό Συμβούλιο μέχρι τη διεξαγωγή των, προγραμματισμένων για τον Φεβρουάριο του 2024, προεδρικών εκλογών. Η εν λόγω εκλογική διαδικασία αποτελεί την ύστατη προσπάθεια περιορισμού της επιρροής της κυβερνώσας παράταξης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, υπό τον φόβο μίας τρίτης ανανέωσης της θητείας του νυν Προέδρου, Macky Sall.

Το εκλογικό σύστημα της Σενεγάλης παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με αυτό της Γαλλικής Δημοκρατίας και χαρακτηρίζεται ως «παράλληλο» από τους πολιτικούς αναλυτές. Οι 112 από τις 165 κοινοβουλευτικές έδρες κατανέμονται βάσει συστήματος απόλυτης πλειοψηφίας. Με άλλα λόγια, η παράταξη με τον μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψήφων εξασφαλίζει και την πλειοψηφία στη Βουλή. Ο καταμερισμός των υπόλοιπων 53 εδρών γίνεται με πιστή εφαρμογή του αναλογικού συστήματος. Οι εκλογείς επιλέγουν συγκεκριμένους υποψηφίους από ψηφοδέλτια εθνικής εμβέλειας και οι ψήφοι καταμερίζονται στα κόμματα ανάλογα με το ποσοστό που συγκέντρωσαν οι υποψήφιοί τους.

Το ομολογουμένως περίπλοκο εκλογικό σύστημα δεν αποτέλεσε τροχοπέδη, καθώς, επί δεκαετίες η Σενεγάλη διακρίνεται για την υποδειγματική λειτουργία του δημοκρατικού της πολιτεύματος, σε μία περιοχή όπου αρκετά από τα όμορα κράτη μαστίζονται από αλλεπάλληλα πραξικοπήματα και οι ηγέτες των οποίων προβαίνουν συχνότατα σε σπασμωδικές νομοθετικές τροποποιήσεις προκειμένου να παρατείνουν την παραμονή τους στην εξουσία.

Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Ousmane Sonko. Πηγή Εικόνας: AFP

Παρά τη μακροχρόνια δημοκρατική παράδοση, το πολιτικό κλίμα που επικρατεί την τελευταία διετία στη χώρα είναι εκρηκτικό. Σφοδρές λαϊκές διαμαρτυρίες ξεκινούν το 2021, όταν ο βασικός ανταγωνιστής του Sall, Ousmane Sonko, συλλαμβάνεται με την κατηγορία του βιασμού. Στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2022 για την τοπική αυτοδιοίκηση, ο συνασπισμός των κομμάτων της αντιπολίτευσης, γνωστός ως Yewwi Askan Wi (Ελευθερία στον Λαό), αναδεικνύεται νικητής σε όλες σχεδόν τις καίριας σημασίας περιοχές, αφήνοντας την παράταξη Benno Bokk Yakaar (Ενωμένοι με Ελπίδα), με επικεφαλής τον Πρόεδρο Sall, να μετρά τις πληγές της.

Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, το Συνταγματικό Συμβούλιο δεν παρέχει την αναγκαία επικύρωση του αρχικού καταλόγου υποψηφίων του συνασπισμού του YAW, υπό το πρόσχημα ότι ένας εκ των υποψηφίων εμφανίζεται τόσο στις κύριες, όσο και στις αναπληρωματικές λίστες. Η απορριπτική αυτή απόφαση αποτέλεσε τη σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει, καθώς επί της ουσίας απέκλεισε τον Sonko και άλλους αντιπάλους του Sall από την εκλογική κούρσα. Η ένσταση κατά της απόφασης, όπως ήταν φυσικό, απορρίφθηκε, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα ο συνασπισμός να κατέλθει στις εκλογές μόνο με τους αναπληρωματικούς υποψηφίους, οι οποίοι δεν χαίρουν ευρείας αναγνώρισης στους κόλπους του εκλογέων.

Πηγή Εικόνας: John Wessels/AFP

Παρά την άρνηση του Προέδρου να αντικρίσει την πραγματικότητα, ο λαός δείχνει να έχει χάσει την εμπιστοσύνη του και να επιθυμεί να βγει από αυτήν την ατραπό διαφθοράς και περιορισμού των ελευθεριών που έχει δημιουργήσει. Αρχικά, με νόμο που εκδόθηκε το 2017 και κυρώθηκε το 2021, η Προεδρία καθιέρωσε υποχρέωση αυτολογοκρισίας για τους δημοσιογράφους. Εν συνεχεία, καταλύοντας τη θεμελιωδέστατη αρχή του χωρισμού των εξουσιών, ο Sall παρενέβη κατ’ επανάληψη στη δικαστική εξουσία, καθαιρώντας λειτουργούς, υπό τον φόβο της εκ μέρους τους θέσης υποψηφιότητας για τη θέση του Προέδρου. Συνεργοί στην ανεξέλεγκτη δράση του, είναι ο αδερφός του, Aliou Sall, ο οποίος το 2019, όντας επικεφαλής του Κρατικού Ταμείου Αποταμίευσης, φέρεται, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του BBC, να έλαβε υπέρογκα ποσά προκειμένου να κλείσει μία εξέχουσας σημασίας συμφωνία προμήθειας αερίου. Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου, ο Aliou αναγκάστηκε να υποβάλει την παραίτησή του. Ωστόσο, οι σενεγαλέζικες αρχές δεν προέβησαν σε περαιτέρω διερεύνηση του ζητήματος και το κόμμα του τον προώθησε ως υποψήφιο για τις δημοτικές εκλογές του Ιανουαρίου του ’22. Ο κουνιάδος του Sall και Υπουργός Μεταφορών, Mansour Faye, κατηγορήθηκε επίσης για διαφθορά κατά τη διάρκεια της θητείας του ως δημάρχου, αντιμετωπίζοντας εξίσου ελάχιστες συνέπειες.

Ο Aliou Sall αντιμετωπίζει την χειρότερη κρίση της πολιτικής του καριέρας, με πολλά σκάνδαλα στο εσωτερικό της Σενεγάλης να βαραίνουν την αξιοπιστία του Πηγή Εικόνας: Reuters/Francis Kokoroko/File Photo

Η εικόνα του Sall είναι κηλιδωμένη μόνο στο εσωτερικό της χώρας, καθώς η θέση του ως Προέδρου της Αφρικανικής Ένωσης τον καθιστά ευυπόληπτο εταίρο στο διεθνές στερέωμα. Εν μέσω της αύξησης της συχνότητας των εντάσεων στις λοιπές χώρες της Δυτικής Αφρικής, ο Sall εξακολουθεί να θεωρείται ικανός από τις Η.Π.Α. και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να διατηρήσει μία σχετική ηρεμία στη χώρα. Μετά την Μπουρκίνα Φάσο, τη Γουινέα και το Μάλι, αντι-γαλλικά κινήματα έκαναν την εμφάνισή τους και στη Σενεγάλη. Αυτή η επιστροφή σε μία ρητορική που θέλει τη συνεργασία μεταξύ των Αφρικανών ηγετών και των νεοαποικιοκρατικών δυνάμεων να είναι υπαίτια για τη φτώχεια και την ανισότητα υποδαυλίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εγχώρια αντιπολίτευση, αλλά και από τη Ρωσία.

Δεδομένης της στάσης της τελευταίας απέναντι στο εσωτερικό ζήτημα της Σενεγάλης, ο Sall καταδίκασε, αρχικά, τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εντούτοις, κατόπιν ωριμότερης σκέψης, αποφάσισε να απόσχει από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, διατηρώντας ένα καθεστώς ουδετερότητας και ίσων αποστάσεων. Παρά την αρχική δυσαρέσκεια που προκάλεσε, η εν λόγω απόφαση της σενεγαλέζικης κυβέρνησης κατέληξε να αποτελεί δείγμα σύνεσης και προνοητικότητας, καθώς συνέβαλε στη μετέπειτα διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων και στην επίτευξη συμφωνίας για την αποστολή σιτηρών και λιπασμάτων από τη Ρωσία στις χώρες της Αφρικής.

Διαδηλωτές υπέρ της αντιπολίτευσης του Aliou Sall. Πηγή Εικόνας: Seyllou/AFP/Getty Images

Όπως όλα δείχνουν, η Δύση είναι πρόθυμη να κάνει τα στραβά μάτια στις όποιες αυθαιρεσίες του Προέδρου, καθώς το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο. Το ενδιαφέρον για τα φυσικά αποθέματα αερίου της Σενεγάλης είναι έντονο, ο προβληματισμός αναφορικά με το ενδεχόμενο επέκτασης των επιθέσεων που σημειώνονται στη ζώνη του Σαχέλ στα παράλια της Γουινέας μεγάλος και ο φόβος περαιτέρω διείσδυσης της Ρωσίας στο γαλλόφωνο τμήμα της Δυτικής Αφρικής, υπαρκτός και άκρως δικαιολογημένος.

Τα αποτελέσματα των εκλογών δείχνουν να βάζουν στον πάγο τα σχέδια της Δύσης, καθώς τόσο η παράταξη του Sall, όσο και ο συνασπισμός των κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν την πολυπόθητη πλειοψηφία, κάτι πραγματικά πρωτόγνωρο για τη Σενεγάλη. Με την αβεβαιότητα να πλανάται πλέον στον αέρα, ο σχηματισμός μίας κυβέρνησης συνεργασίας μοιάζει αναγκαίο κακό, όσο δύσκολος και αν πρόκειται να είναι ο συμβιβασμός και οι εκατέρωθεν υποχωρήσεις.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Senegal’s ruling party, opposition both claim victory after legislative vote, Reuters, Διαθέσιμο εδώ
  • Senegal’s Democratic Backsliding Is a Threat to African Democracy, Foreign Policy, Διαθέσιμο εδώ
  • Senegal: Governing coalition loses legislative majority, Al Jazeera, Διαθέσιμο εδώ
  • Political turmoil ahead of legislative elections in Senegal, Le Monde, Διαθέσιμο εδώ
  • Senegal’s legislative election tests ruling party influence, The Washington Post, Διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Φένια Γιαννακοπούλου
Φένια Γιαννακοπούλου
Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Είναι τεταρτοετής φοιτήτρια στη Νομική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά το πέρας των σπουδών της, φιλοδοξεί να εξειδικευτεί στο Ναυτικό Δίκαιο. Γνωρίζει άριστα αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά. Έχει παρακολουθήσει πλειάδα σεμιναρίων και ημερίδων με νομικό περιεχόμενο. Στον ελεύθερο της χρόνο απολαμβάνει θεατρικές παραστάσεις και μουσικά δρώμενα. Το μεγάλο πάθος της είναι τα ταξίδια, καθώς θεωρεί ότι μόνο αν μάθεις τους άλλους, μπορείς να καταλάβεις καλύτερα τον ίδιο σου τον εαυτό.