Της Μαριάννας Καπατσολίδου,
Τουρισμός! Κάθε χρόνο η χώρα μας προσελκύει το ενδιαφέρον ανά τον κόσμο, με χιλιάδες ανθρώπους να καταφθάνουν κυρίως τις καλοκαιρινές περιόδους, για να απολαύσουν τη μαγεία που προσφέρουν ο ήλιος, η θάλασσα, τα πανέμορφα νησιά μας. Άραγε, μόνο αυτόν τον τουρισμό μπορεί να προσφέρει η Ελλάδα;
Αναμφισβήτητα, ο τουρισμός ως φαινόμενο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ότι παίζει καθοριστικό παράγοντα στην εγχώρια οικονομία, καθώς υπάρχει σύνδεση μεταξύ του τουρισμού και στα χρηματικά διαθέσιμα. Θεωρείται ένα από τα βασικότερα κοινωνικοοικονομικά φαινόμενα, που με τον σωστό τρόπο εκμετάλλευσης μπορεί να αποβεί ολοκληρωτικά κερδοφόρος και λέω ολοκληρωτικά, γιατί σαν χώρα δεν τον αντιμετωπίζουμε σωστά και υπάρχουν ακόμα κάποια διαρθρωτικά και μείζονα προβλήματα. Ο τουρισμός με το πέρασμα του χρόνου εξελίσσεται, αλλάζει μορφή, αλλά, ταυτόχρονα, ασκεί διαφοροποίηση ανάλογα με τις εξελίξεις και τα πρότυπα που υπάρχουν τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνία, καθώς πάνω σε αυτά αναπτύσσεται και εφαρμόζεται. Στην Ελλάδα, ο τουρισμός δεν αλλάζει μορφή… αν και αποτελεί αν όχι τη σημαντικότερη, μία από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα και να είναι απαρχαιωμένος…
Οι εκάστοτε κυβερνήσεις έχουν εφησυχαστεί, λόγω του τεράστιου φυσικού πλούτου που διαθέτει η χώρα και δεν προβαίνουν σε καμία ενέργεια, η οποία θα μπορούσε να προστατέψει αυτόν τον πλούτο, να τον αξιοποιήσει και αν μη τι άλλο να τον αναδείξει, όπως του αρμόζει. Αντί για αυτό, το φυσικό περιβάλλον επιδεινώνεται καθημερινά από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις κυβερνητικές παραλείψεις. Σύμφωνα, μάλιστα, και με τις τελευταίες εξελίξεις, τεράστιες δασικές εκτάσεις μετατρέπονται σε κρανίου τόπο λόγω πυρκαγιών, οικισμοί καίγονται και ο κρατικός μηχανισμός άφαντος. Κάθε χρόνο επαναλαμβάνονται τα ίδια λάθη, κάθε χρόνο καταστρέφεται κι άλλο ο φυσικό μας πλούτος, κάθε χρόνο τα ίδια ψέματα και οι υπαίτιοι δεν αναλαμβάνουν καμία ευθύνη, άφαντοι, κάθε χρόνο βρισκόμαστε αντιμέτωποι με εικόνες μαύρες.
Στη συνέχεια, οι ανεπαρκείς υποδομές σε αεροδρόμια, λιμάνια, οδικά δίκτυα, καθώς και σε μια σειρά από υποστηρικτικές υποδομές. Τα νησιά του Αιγαίου που συγκεντρώνουν το 66% του τουριστικού μας δυναμικού, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υποδομών και υπηρεσιών, όπως ενέργεια, ύδρευση, αποχέτευση, διαχείριση απορριμμάτων, κέντρα υγείας, λιμενικές διευκολύνσεις.
Το θέμα της ανεπάρκειας σε ενέργεια και νερό αποτελούν άμεση προτεραιότητα. Σε πολλούς προορισμούς υπάρχουν μεγάλες διακοπές σε ρεύμα και υδροδότηση. Περιοχές, όπου η υδροδότηση γίνεται επιλεκτικά ανά ώρες, κόβοντας το νερό στους κατοίκους για να εξυπηρετηθούν τα ξενοδοχεία! Τα προβλήματα αφορούν τη συντριπτική πλειονότητα της νησιωτικής Ελλάδας, είτε στα πιο μεγάλα νησιά που δέχονται τον μεγαλύτερο όγκο τουριστών είτε και σε μικρότερους προορισμούς.
Στη συνέχεια, μαζί με το θέμα της ανεπάρκειας σε νερό και ρεύμα, προστίθενται και οι ήδη προβληματικές υποδομές υγείας, καθώς και η διαχείριση απορριμμάτων, τα οποία αποτελούν αγκάθια για τον τουρισμό. Υποδομές υγείας που βρίσκονται σε κατάσταση εξευτελισμού, που οριακά δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τους κατοίκους των προορισμών, υφίστανται ακόμη μεγαλύτερη καταπόνηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό εκείνων που έχουν ανάγκη περίθαλψης. Φυσικά, το πρόβλημα αυτό είναι διαχρονικό, όσες εκκλήσεις και να έχουν κάνει οι κάτοικοι από τα νησιά, για αυτό το θέμα δεν ενδιαφέρεται κανείς! Στην ίδια μοίρα είναι και το θέμα των απορριμμάτων. Η Ελλάδα ανέκαθεν χαρακτηριζόταν ως μια όχι και τόσο καθαρή χώρα. Δημόσιοι χώροι γεμάτοι απορρίμματα, πάρκα και παραλίες γεμάτα με πλαστικά. Εικόνες ντροπής… Οι δημόσιοι χώροι πρέπει να χαρακτηρίζονται από καθαριότητα και καλλωπισμό, ώστε να δημιουργούν καλαισθησία στον επισκέπτη.
Όσον αφορά τις υποδομές, στο κομμάτι των οδικών δικτύων και των λιμενικών υποδομών, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του μεγάλου αριθμού των τουριστών. Οι λιμενικές υποδομές στα νησιά δεν είναι σε καλή κατάσταση και δεν μπορούν να αντέξουν τον μεγάλο αριθμό τουριστών που έρχονται, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συνεχώς αναταραχές. Κάποια από τα νησιά μας δέχονται ημερησίως, αν είναι, μάλιστα, και σε περιόδους αιχμής, περίπου 18.000 επισκέπτες, αριθμός τεράστιος για τα δεδομένα των λιμανιών των νησιών. Επίσης, το οδικό δίκτυο βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η Κρήτη, ο πλέον δημοφιλής προορισμός της Ελλάδας, με τεράστιες τουριστικές εισπράξεις. Κι όμως, το οδικό της δίκτυο βρίσκεται σε τραγική κατάσταση. Απουσία σήμανσης, δρόμοι πολύ δύσκολοι για οδήγηση και γενικότερα ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Τα παραπάνω αποτελούν από τα πρώτα αρνητικά στοιχεία που υποδεικνύουν οι τουρίστες από την ταξιδιωτική τους εμπειρία στο νησί.
Ο εμπλουτισμός του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μπορεί να επέλθει και με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Οι εναλλακτικές μορφές μετατρέπουν το προϊόν σε ποιοτικότερο, απευθύνονται σε καλύτερης ποιότητας επισκέπτες, αλλά και αναβαθμίζουν τον χρόνο παραμονής ποιοτικά. Διαχρονικά, έχει αποδειχθεί ότι είμαστε ανίκανοι να αξιοποιήσουμε τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της κάθε περιοχής μας. Περιπατητικός, γαστρονομικός, καταδυτικός, αναρριχητικός, αγροτουρισμός, αθλητικός, ιατρικός, ιαματικός είναι μόνο κάποια είδη τουρισμού που θα μπορούσαμε να είχαμε θέσει ήδη τις βάσεις για να τα αναδείξουμε. Ελλάδα δεν είναι μόνο η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Κρήτη. Περιοχές στη Βόρεια Ελλάδα, για παράδειγμα, παραμένουν τουριστικά αναξιοποίητες.
Σε όλα αυτά, έρχεται να προστεθεί και το αναξιοποίητο πολιτιστικό προϊόν. Η χώρα μας είναι γεμάτη με διάσπαρτα μνημεία που δημιουργήθηκαν ανά τους αιώνες. Η Ελλάδα θα μπορούσε κάλλιστα να ζει μόνο από τον πολιτισμό της, αλλά αντί αυτού, πολλά από τα μουσεία μας και τους αρχαιολογικούς μας χώρους δεν αξιοποιούνται σωστά. Το φτωχό πληροφοριακό υλικό, οι αναξιοποίητες νέες τεχνολογίες, το δημοσιοϋπαλληλικό ωράριο είναι κάποια από τα αίτια που συντελούν στο παραπάνω ζήτημα.
Αυτά είναι μερικά από τα προβλήματα που πρέπει η Πολιτεία να λάβει υπόψη της σοβαρά και να δράσει συντονισμένα με σχέδιο και συνέπεια. Φτάνουν πια τα λόγια από τα εκάστοτε Υπουργεία Τουρισμού, ας κάνει κάποιος επιτέλους κάτι από όλα αυτά που λέει πράξη, εάν, πράγματι, ενδιαφέρεται για το μέλλον του τουρισμού στη χώρα μας, για έναν βιώσιμο τουρισμό με προοπτική και διαρκή οφέλη. Μόνο έτσι, η ανάμνηση από τη Greece θα μείνει με θετικό πρόσημο για forever…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οι οκτώ πληγές του ελληνικού τουρισμού, epixeiro.gr, διαθέσιμο εδώ
- Το πρόβλημα του τουρισμού δεν είναι ποσοτικό, ecorodos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Δέκα προβλήματα του τουρισμού ζητούν λύση μετά την κάλπη, newmoney.gr, διαθέσιμο εδώ
