Της Μαριλίνας Μπούμπα,
Το μπουρκίνι είναι ο συνδυασμός της μπούρκας με το μπικίνι, για την ακρίβεια το ολόσωμο μαγιό, δεν καλύπτει το πρόσωπο όπως η μπούρκα και δεν αποκαλύπτει την κοιλιά και τα άκρα όπως το μπικίνι. Είναι μάλλον ένα είδος τζιχάμπ και υπάρχει σε πολλές παραλλαγές, αλλά γενικά καλύπτει το κεφάλι, τον λαιμό και ολόκληρο το σώμα, αφήνοντας ορατά τα χέρα και τα πόδια, όχι τα μπράτσα και τις γάμπες. Επινοήθηκε το 2003 από την Αυστραλο-λιβανέζα Aheda Zanetti, μαζί με το hijood, που συνδυάζει την ισλαμική μαντίλα με την κουκούλα.
Η δημιουργία του συνέπεσε με τις ταραχές στην παραθαλάσσια περιοχή Κρονούλα στο Σίδνεϊ, όπου νεαροί ναυαγοσώστες ενεπλάκησαν με νεαρούς Λιβανέζους. Τότε, βγήκε το προϊόν στην αγορά και πουλήθηκε ευρέως στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Σιγκαπούρη, την Τουρκία, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά και τη Βρετανία, κυρίως μέσα από το πολυκατάστημα Marks&Spencer.
Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις του 2016 και την αύξηση της ισλαμοφοβίας, τη γαλλική κοινότητα την απασχολούσε το θέμα για το εάν έχουν το δικαίωμα οι μουσουλμάνες να λιάζονται ντυμένες. Το ζήτημα έφτασε μέχρι το Γαλλικό Συμβούλιο Επικράτειας με αφορμή τις αποφάσεις των δημάρχων σε Κάννες και Νίκαια, οι οποίοι ανήκουν στη δεξιά των Ρεπουμπλικάνων και απαγόρευσαν το μπουρκίνι, με παρέμβαση της δημοτικής αστυνομίας και πρόστιμα, αφού σύμφωνα με τα λεγόμενά τους δε συνάδει με τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
Ύστερα από αυτό, πολλά τοπικά διατάγματα απαγόρεψαν τη χρήση οποιασδήποτε μορφής μαγιό που είναι αντίθετη με την υγιεινή και την αρχή του κοσμικού κράτους. Μερικά από τα διατάγματα ανέφεραν ότι εν όψει της υφιστάμενης τρομοκρατικής απειλής, που υπήρχε το 2016, κάθε ειδικής μορφής φόρεμα που δηλώνει εμφανώς τις θρησκευτικές πεποιθήσεις θα μπορούσε να παραβιάζει τη δημόσια τάξη.
Οι αντιδράσεις σχετικά με το μπουρκίνι στη Γαλλία είναι σφοδρές από το 2009, όταν απαγορεύτηκε σε μια γυναίκα η είσοδος σε δημοτική πισίνα στην περιοχή Seine-et-Marne, επειδή φορούσε μπουρκίνι. Σύμφωνα με τους κανονισμούς της πισίνας απαγορευόταν η κολύμβηση «με ρούχα», η γυναίκα στη συνέχεια προέβη σε μήνυση και η υπόθεση έφτασε στην Εθνοσυνέλευση, όπου η αριστερά την στήριξε, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ακροδεξιάς επιτέθηκε γενικότερα στην αλυσίδα Marks&Spencer, επικαλούμενη ανευθυνότητα. Το κύριο θέμα τους ήταν πως εμποδίζει την απελευθέρωση των γυναικών και ότι προσπαθεί να επιβάλλει ισλαμικά ήθη στην Ευρώπη.
Και ενώ ζούμε στον αιώνα της παγκοσμιοποίησης και της εξέλιξης, όπου η ισότητα και η ισονομία είναι θεμελιώδεις αρχές στη ζωή μας, το 2019 μια δημοσκόπηση αποκάλυψε ότι το 66% των Γάλλων είναι υπέρ της απαγόρευσης του μπουρκίνι στις παραλίες και ότι το 73% είναι υπέρ της απαγόρευσής του στις πισίνες. Θεωρείται ότι δεν είναι ένα απλό ένδυμα, αλλά πολιτικό σύμβολο της γυναικείας υποταγής, τη στιγμή που η δημιουργός του ανέφερε ότι το σχεδίασε για να δώσει στις γυναίκες ελευθερία και στη συνέχεια πρόσθεσε ότι οι Γάλλοι έχουν παρεξηγήσει ένα ρούχο που είναι τόσο θετικό, καθώς συμβολίζει τον ελεύθερο χρόνο και την ευτυχία, τη διασκέδαση, την φυσική κατάσταση και την υγεία. Ο Jean-Luc Mélenchon υποστηρίζει ότι πρόκειται για «πολιτική πρόκληση» και για απαίσια εργαλειοποίηση του γυναικείου σώματος. Επιπροσθέτως, κάποιοι πιστεύουν ότι δεν είναι απλά ένδυση, αλλά συμμόρφωση σε μια ντιρεκτίβα που κηρύσσει τον ισλαμικό εξτρεμισμό στα τζαμιά και στις γειτονιές και ότι στόχος τους είναι η «θεαματικότητα» του Ισλάμ σε δημόσιο χώρο, με τις γυναίκες του Ισλάμ να κρατούνται μακριά από την χειραφέτηση.
Αυτό που είναι δύσκολο να κατανοήσουν πολλοί Γάλλοι είναι ότι δεν είναι το ένδυμα, αλλά η δυνατότητα του αυτοπροσδιορισμού. Η απαγόρευσή του είναι κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και φυλετικό ζήτημα όπως λένε και οι θιασώτες της πολυπολιτισμικότητας. Σήμερα, ενώ τα νομοθετικά όργανα τίθενται κατά της απαγόρευσης, το κοινό κινείται προς την de facto απαγόρευση με το πρόσχημα ότι το μπουρκίνι δεν είναι μόδα, ούτε εκδήλωση σεμνοτυφίας, αλλά μια ακόμη προσπάθεια επιβολής των ισλαμικών ηθών στην Ευρώπη.
Εν έτει 2021, σε αρκετές γυναίκες ακτιβίστριες έχει επιβληθεί πρόστιμο επειδή φορούσαν μπουρκίνι σε πισίνα της Grenoble, ενώ τον προηγούμενο μήνα 5 γυναίκες μπήκαν στην πισίνα της πόλης, προκαλώντας την εκκένωσή της κατόπιν αιτήματος των αξιωματούχων. Το δημαρχείο του Grenoble δήλωσε ότι οι ακτιβιστές είχαν αποκλείσει την πρόσβαση στην πισίνα και αφαιρέθηκαν από τον χώρο, απαγορεύοντάς τους την είσοδο για 2 μήνες. Τον Ιούνιο του 2019, 12 γυναίκες υποστηριζόμενες από τη Συμμαχία των Πολιτών είχαν πραγματοποιήσει παρόμοια δράση στην ίδια πισίνα στο Grenoble σε μια «πράξη πολιτικής ανυπακοής».
«Οι απαγορεύσεις αυτές δεν κάνουν τίποτα για να αυξήσουν τη δημόσια ασφάλεια, αλλά κάνουν πολλά για να προωθήσουν τη δημόσια ταπείνωση. Δεν είναι μόνο οι ίδιες οι απαγορεύσεις που συνιστούν διάκριση, αλλά όπως έχουμε δει, η επιβολή τους είναι εκείνη που οδηγεί τόσο σε καταχρήσεις όσο και στην εξευτελιστική μεταχείριση των μουσουλμάνων γυναικών και κοριτσιών», δήλωσε ο John Dalhuisen, ενώ εφημερίδες όπως η Guardian, η Independent, το BBC και οι New York Times συντονίστηκαν σε ειρωνικούς τόνους γράφοντας ότι «Η Γαλλία θεωρεί ως απειλή Νο1. για την ασφάλειά της το μπουρκίνι».
Αλλά ο Γάλλος Πρωθυπουργός, Manuel Valls, το 2016 είχε πει ότι η συζήτηση δεν τελείωσε και ξέσπασε στους επικριτές της απαγόρευσης του μπουρκίνι. Ανακαλώντας το εθνικό σύμβολο της ελευθερίας της Γαλλίας, μια επαναστατική προσωπικότητα της εποχής γνωστή ως Marianne, η οποία απεικονίζεται πάντα με ένα στήθος εκτεθειμένο, ο Valls είχε πει: «Έχει γυμνό στήθος γιατί ταΐζει μεταφορικά τον λαό. Δεν είναι καλυμμένη, είναι ελεύθερη. Αυτή είναι η δημοκρατία και αυτό είμαστε».
Άραγε, τελικά, το θέμα είναι ότι παραβιάζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και κινδυνεύει ο κοσμικός χαρακτήρας του κράτους ή ο φόβος για την ενίσχυση των ισλαμικών ηθών στην Ευρώπη;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Women in France fined for wearing ‘burkini’ swimsuits at pool, Euronews, διαθέσιμο εδώ
- ΓΑΛΛΙΑ: Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΜΠΟΥΡΚΙΝΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΔΩΣΕΙ ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΦΩΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ, Διεθνής Αμνηστία, διαθέσιμο εδώ
- Το μπουρκίνι διχάζει τη Γαλλία, DW, διαθέσιμο εδώ
