18 C
Athens
Τρίτη, 10 Δεκεμβρίου, 2024

20η Οκτωβρίου

Του Πελοπίδα-Παναγιώτη Κουλούρη,

1784: Γεννιέται ο Άγγλος πολιτικός Ερρίκος Ιωάννης Τεμπλ γνωστότερος ως Πάλμερστον. Η πολιτική του Πάλμερστον επηρέασε σημαντικά και την εξέλιξη του νεοσύστατου τότε Ελληνικού Κράτους. Ενώ ήταν αρχικά φιλέλληνας, έτρεφε αισθήματα συμπάθειας για τους Έλληνες και ήταν υποστηρικτής της ανεξαρτησίας της Ελλάδας, πολλές φορές, όμως, υποστήριξε τα βρετανικά συμφέροντα με την διαφύλαξη της εδαφικής ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έναντι των ελληνικών συμφερόντων, επειδή φοβόταν αφενός τον έλεγχο των στενών των Δαρδανελλίων από τους Ρώσους και αφετέρου την εγκατάσταση των Γάλλων στην Αίγυπτο. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που επεδίωξε και πέτυχε την υπογραφή της συνθήκης του 1839 με τις υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις, μέσω της οποίας προστατευόταν, πλέον, η ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Πάλμερστον υπήρξε ένας από τους ισχυρότερους πολιτικούς της Μεγάλης Βρετανίας αλλά και ένας από τους φανατικότερους θιασώτες της ιδέας της αγγλικής υπερηγεμονίας του κόσμου.

1740: Η Μαρία Θηρεσία γίνεται αρχιδούκισσα της Αυστρίας. Η άρνηση της αναγνώρισής της από τη Γαλλία, την Πρωσία, τη Βαυαρία και τη Σαξονία αποτέλεσε το έναυσμα για τον Πόλεμο της Αυστριακής Διαδοχής. Ο Πόλεμος της Αυστριακής Διαδοχής (Österreichischer Erbfolgekrieg, 1740–48), στον οποίο συμμετείχαν οι περισσότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις, προκλήθηκε από την διεκδίκηση εκ μέρους της Μαρίας Θηρεσίας της κληρονομιάς των Αψβούργων. Ο πόλεμος είχε πολλές επί μέρους συγκρούσεις, σπουδαιότερες των οποίων ήταν ο Πρώτος και Δεύτερος Σιλεσιανός Πόλεμος, καθώς και περιφερειακές συγκρούσεις στην Αμερική (Πόλεμος του βασιλιά Γεωργίου και Αγγλοϊσπανικός πόλεμος) και στην Ινδία (Καρνατικός πόλεμος).

1827: Η ναυμαχία στο Ναυαρίνο έγινε στις 20 Οκτωβρίου (σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο). Στέφεται με νίκη για τους συμμαχικούς στόλους της Αγγλίας, της Ρωσίας και της Γαλλίας έναντι του ενωμένου τουρκοαιγυπτιακού στόλου, παρά τη συντριπτική υπεροχή του δεύτερου. Η νίκη στο Ναυαρίνο έδωσε ανάσα στην Ελληνική Επανάσταση, που αντιμετώπιζε το φάσμα της ολοκληρωτικής καταστροφής. Ενώ οι δημοκρατικές κυβερνήσεις Ηνωμένου Βασιλείου και Γαλλίας, παρασυρμένες και από τον φιλελληνισμό των ψηφοφόρων τους, έστελναν δυνάμεις στην Ελλάδα, η Ρωσία παρέμενε εχθρική. Αποκηρύσσοντας το κίνημα του Υψηλάντη, καταδικάζοντας την ελληνική εξέγερση µε τις εγκυκλίους προς τους κατά τόπους Ρώσους προξένους και διαβεβαιώνοντας την Πύλη για τη νομιμοφροσύνη της, εμπόδισε τη γενίκευση του ξεσηκωμού σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό τµήµα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και, ίσως, αλλού. Μόνον όταν φάνηκε ότι η Ελλάς θα γίνει ανεξάρτητο κράτος (µε την υποστήριξη τού Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας), αποφάσισε και η Ρωσία να στείλει στόλο στη ναυμαχία τού Ναυαρίνου, µόνο και µόνο για να µη μείνει αμέτοχη.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα Ρώσικα πολεμικά πλοία ήταν λιγότερα από τα Βρετανικά και τα Γαλλικά, καθώς και ότι μπήκαν τελευταία στη Ναυμαχία. Η Γαλλία ένωσε τις άλλες δύο δυνάμεις προκειμένου να αποκατασταθεί ο ηγετικός ρόλος της στις ευρωπαϊκές υποθέσεις μετά από την ήττα της στους Ναπολεόντειους πολέμους. Οι κυβερνήσεις και των τριών δυνάμεων δέχονταν, επίσης, υπό την έντονη πίεση της εγχώριας κοινής γνώμη τους, ώστε να ενισχυθούν οι Έλληνες, ειδικά μετά από την εισβολή της Πελοποννήσου, το 1825, από τον υποτελή στους Οθωμανούς Ιμπραήμ Πασά της Αιγύπτου και τις αγριότητες του στρατού του σε βάρος του γηγενούς πληθυσμού. Η κοινή γνώμη στην Ευρώπη, που επί χρόνια παρακολουθούσε την αιματοχυσία του ελληνικού λαού και την απάθεια των ηγετών των μεγάλων κρατών, δέχθηκε με μεγάλη χαρά το αποτέλεσμα της ναυμαχίας και το θεώρησε ως νίκη των λαών σε πείσμα των αποφάσεων των πολιτικών ηγεσιών. Η συνδυασμένη οθωμανική και αιγυπτιακή αρμάδα καταστράφηκε από συμμαχική βρετανική, γαλλική και ρωσική ναυτική δύναμη. Είναι η τελευταία σημαντική ναυμαχία στην ιστορία που διεξήχθη εξ’ ολοκλήρου με ιστιοφόρα σκάφη. Επίσης, ποτέ στην ιστορία του πολέμου των κανονιοφόρων ιστιοφόρων δεν βρέθηκαν τόσα πολλά πλοία, με τόσο μεγάλη δύναμη πυρός, συγκεντρωμένα σε ένα τόσο περιορισμένο χώρο. Οι συγκεντρωμένοι στόλοι των τριών μεγάλων δυνάμεων συνιστούσαν ισχυρή ναυτική δύναμη. Αν και υστερούσαν αριθμητικά του συνδυασμένου οθωμανοαιγυπτιακού στόλου, τόσο σε αριθμό πλοίων όσο και σε μεγάλα πλοία και σε αριθμό πυροβόλων, η τριμερής πλευρά υπερτερούσε σε πειθαρχία, εκπαίδευση και ιδίως σε πείρα στον θαλάσσιο πόλεμο- κυρίως από ναυμαχίες μεταξύ Άγγλων και Γάλλων. Επιπλέον τα πυροβόλα τους, αν και λιγότερα -1324 η τριμερής και 2240 οι Τουρκοαιγύπτιοι- ήταν μεγαλύτερα και, επομένως, ισχυρότερα σε δύναμη πυρός.

Η καταβύθιση του οθωμανικού μεσογειακού στόλου έσωσε την Ελληνική Επανάσταση από την κατάρρευση προς την οποία έβαινε μετά από 6 – και πλέον – χρόνια άνισου αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον δυνάμεων που επιστράτευε η Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα Βαλκάνια, την Μικρά Ασία, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, ακόμα και τη Δυτική Ευρώπη (σημειώνεται ότι κατά την ναυμαχία σε πολλά Αιγυπτιακά πλοία επέβαιναν Γάλλοι αξιωματικοί). Αργότερα απαιτήθηκαν δύο πρόσθετες στρατιωτικές παρεμβάσεις από τη Ρωσία υπό μορφή ρωσο-τουρκικού πολέμου (1828-9) και από μια γαλλική εκστρατευτική μονάδα στην Πελοπόννησο (γνωστή ως Εκστρατεία του Μοριά), προκειμένου να επιτευχθεί η απόσυρση των οθωμανικών δυνάμεων από την κεντρική και νότια Ελλάδα και να εξασφαλιστεί η Ελληνική ανεξαρτησία. Οι Γάλλοι, μετά από μια μεγάλη περίοδο περιθωριοποίησης που ακολούθησε, την ήττα του Ναπολέοντα, έβρισκαν ξανά τη θέση τους ανάμεσα στις δυνάμεις της Ευρώπης και το Ναυαρίνο θεωρήθηκε μία από τις αποδείξεις του ενεργού ρόλου, που κλήθηκαν και πάλι να αναλάβουν στη διαχείριση των ευρωπαϊκών υποθέσεων. Επίσης η νίκη αυτή ήταν γι΄αυτούς μια ηθική ικανοποίηση για την αξία του πολεμικού τους ναυτικού, «που τόσο είχε ταπεινωθεί από την πανωλεθρία του Τραφάλγκαρ».

1968: Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού, ο αμερικανός Ντικ Φόσμπερι κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο άλμα εις ύψος, εισάγοντας ένα νέο παλμό στο αγώνισμα, καθώς περνά τον πήχη με την πλάτη.

Πελοπίδας-Παναγιώτης Κουλούρης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Το 2014 ξεκίνησε τις σπουδές του, στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου αποφοιτώντας το 2018. Τον Οκτώβριο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Νεαπόλεως Πάφου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα "Νεότερη και Σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ιστορία". Στο OffLine Post αρθρογραφεί για τις κατηγορίες Πολιτικού και Ιστορίας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ