Του Βλάντισλαβ Αφισίδη,
Η αποστολή Απόλλων 10, που εκτοξεύθηκε στις 18 Μαΐου 1969, είναι ίσως η πιο απαιτητική δοκιμασία στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος. Αν και δεν περιλάμβανε προσσελήνωση, χρησίμευσε ως πρόδρομος για τις επόμενες αποστολές Απόλλων, καθώς ήταν πρώτη φορά που δοκιμάστηκε στην πράξη όλη η διαδικασία για να πάει άνθρωπος στη Σελήνη, φτάνοντας πολύ κοντά, μόλις 15,6 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνειά της.
Η NASA, μετά τις επιτυχίες του Απόλλων 8 και του Απόλλων 9, είχε ακόμη ανοιχτές τεχνικές αβεβαιότητες. Το Απόλλων 10 σχεδιάστηκε ως η «γενική δοκιμή» όλων των φάσεων μιας αποστολής προσσελήνωσης, εκτός της καθόδου και προσεδάφισης. Ήταν η πρώτη φορά που το Σεληνιακό Μοντέλο (Lunar Module – LM) θα επιχειρούσε ανεξάρτητη πτήση σε σεληνιακή τροχιά, προσεγγίζοντας την επιφάνεια σχεδόν μέχρι το όριο προσγείωσης.
Επιλέχτηκε συνειδητά να μην εφοδιάσει το LM με πλήρη ποσότητα καυσίμου, ώστε να αποφευχθεί το ρίσκο μιας «ανεπίσημης» απόπειρας προσσελήνωσης. Όπως δήλωσε ο διοικητής της αποστολής, Τόμας Στάφορντ, «είχαμε αυστηρή εντολή: θα πλησιάζαμε όσο τολμούσαμε, αλλά δεν θα προσγειωνόμασταν».
Το πλήρωμα του αποτελούταν από τρείς έμπειρους αστροναύτες: τον διοικητή Τόμας Στάφορντ, τον πιλότος του κεντρικού σκάφους Τζον Γιανγκ και τον πιλότο του σεληνιακού οχήματος Γιούτζιν Σέρναν. Τα δύο σκάφη της αποστολής ονομάστηκαν «Σνούπι» και «Τσάρλι Μπράουν», όπως οι γνωστοί ήρωες κινουμένων σχεδίων, για να γίνει πιο φιλική η αποστολή στο ευρύ κοινό.
Κατά τη διάρκεια της αποστολής, το σεληνιακό όχημα αποσπάστηκε από το βασικό σκάφος και πραγματοποίησε δοκιμαστικούς ελιγμούς. Με αυτόν τον τρόπο, η NASA έλεγχε στην πράξη αν όλα τα συστήματα για την προσσελήνωση λειτουργούσαν σωστά. Επιπλέον, το Απόλλων 10 ήταν η πρώτη αποστολή που μετάδωσε ζωντανά έγχρωμες τηλεοπτικές εικόνες από το εσωτερικό του σκάφους σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη,
Η NASA εκτίμησε ότι η επιτυχία του Απόλλων 10 αφαίρεσε τις τελευταίες επιχειρησιακές αβεβαιότητες. Ο Κρις Κράφτ, που ήταν τότε επικεφαλής επιχειρήσεων πτήσης, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά:
«Εάν μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε το Απόλλων 10, τότε είμαστε έτοιμοι για προσγείωση».
Η προσομοίωση της τροχιάς καθόδου, οι ελιγμοί επανασύνδεσης και η συνολική απόδοση του σεληνιακού μοντέλου έπεισαν τους μηχανικούς και τη διοίκηση της NASA ότι το επόμενο βήμα ήταν όχι μόνο εφικτό, αλλά σχεδόν βέβαιο υπό ελεγχόμενες συνθήκες
Σε γεωπολιτικό πλαίσιο αποστολή ανήκει σε ένα ευρύτερο σημείο έντονης αντιπαλότητας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση, τον Ψυχρό Πόλεμο. Αφού προηγήθηκε ο Σπούτνικ (1957) και η επανδρωμένη αποστολή του Γιούρι Γκαγκάριν (1961), η Σοβιετική Ένωση είχε αποκτήσει ξεκάθαρο προβάδισμα στον διαστημικό αγώνα, ενισχύοντας τη θέση της ως υπερδύναμη.
Η απάντηση της Ουάσιγκτον εκδηλώθηκε τον Μάιο του 1961, όταν ο Πρόεδρος Τζον Κένεντι δήλωσε ενώπιον του Κογκρέσου την επιδίωξη να σταλεί άνθρωπος στη Σελήνη και να επιστρέψει με ασφάλεια πριν την ολοκλήρωση της δεκαετίας.
Αυτή η δήλωση ήταν κυρίως πολιτική και ιδεολογική παρά τεχνική, υπηρέτησε ως θεμέλιο για τη ραγδαία εξέλιξη του προγράμματος Απόλλων, το οποίο έγινε σύμβολο της αμερικανικής υπεροχής και της φιλελεύθερης δημοκρατίας έναντι του σοβιετικού καθεστώτος.
Η επιτυχία του προγράμματος δεν αποτέλεσε απλώς επιστημονική πρόοδο, αλλά και στρατηγική επένδυση γοήτρου σε μία εποχή που η κοινή γνώμη παρακολουθούσε με θαυμασμό την εξέλιξη της διαστημικής κούρσας.
Η επιλογή των ονομάτων «Σνούπι» και «Τσάρλι Μπράουν» για τα σκάφη της αποστολής ήταν μια συνειδητή πρωτοβουλία της NASA να διαμορφώσει μια φιλική εικόνα της αποστολής στο κοινό. Οι ζωντανές μεταδόσεις από την τροχιά της Σελήνης ανανέωσαν το ενδιαφέρον της αμερικανικής κοινωνίας για το πρόγραμμα Απόλλων, προσφέροντας νέο πολιτικό βάρος στις διαστημικές επιτυχίες.
Η πολιτική αξία της αποστολής ήταν τεράστια. Έστειλε το μήνυμα ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες για το αποφασιστικό βήμα. Δύο μήνες αργότερα, τον Ιούλιο του 1969, ο κόσμος θα έβλεπε σε ζωντανή σύνδεση την πραγματοποίηση του οράματος του Κένεντι μέσω της αποστολής Απόλλων 11.
Το Απόλλων 10 υπήρξε κάτι περισσότερο από «δοκιμή». Ήταν η ενέργεια επιβεβαίωσης της αμερικανικής κυριαρχίας σε έναν αγώνα όπου η αποτυχία δεν ήταν πιθανότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Apollo 10, nasa.gov, διαθέσιμο εδώ
- ‘Countdown’: Apollo 10, a Mission That Almost Ended in Catastrophe, time.com, διαθέσιμο εδώ
- Infographic: Apollo 10 mission, spacecenter.org, διαθέσιμο εδώ
- Snoopy to the Moon! Apollo 10 Commander Looks Back on Historic Flight 50 Years Ago, space.com, διαθέσιμο εδώ
- The story of Apollo 10, skyatnightmagazine.com, διαθέσιμο εδώ
