Της Μαρίας Σιούτα,
Στο πλαίσιο του φλέγοντος και πολύπλοκου ζητήματος Ισραήλ-Παλαιστίνης, η Γαλλία εμφανίζεται μέχρι στιγμής ως βασικός παράγοντας, επιδιώκοντας να αναλάβει το ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές και προσπαθώντας να τηρήσει μαζί τους διπλωματικές και ισορροπημένες σχέσεις. Ως υπέρμαχος της λύσης των δύο κρατών ως τη μόνη δίκαιη λύση για ασφαλή και ειρηνική συνύπαρξη, η εξωτερική πολιτική και η στάση της Γαλλίας μπορεί να χαρακτηριστεί από ουδετερότητα, σταθερή προσήλωση στο διεθνές δίκαιο, προώθηση της διεθνούς συναίνεσης και της διπλωματίας κι επιδίωξη επίλυσης του ζητήματος με ειρηνικά κι όχι στρατιωτικά μέσα.
Ωστόσο, σε πρόσφατη συνέντευξη που έδωσε στις 9 Απριλίου στο τηλεοπτικό κανάλι “France 5”, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την πρόθεση της Γαλλίας για πλήρη αναγνώριση ενός ανεξάρτητου κι αυτοδιάθετου παλαιστινιακού κράτους. Συγκεκριμένα, ο Γάλλος πρόεδρος επισήμανε πως σκοπεύει η αναγνώριση να πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο του 2025. Ως αφορμή έθεσε τη διάσκεψη που θα γίνει τον Ιούνιο στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, στην οποία θα συμπροεδρεύσουν η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία και θα έχει ως στόχο την προώθηση της λύσης των δύο κρατών και τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. Η δήλωση αυτή του Μακρόν εμφανίζεται ως μία αποφασιστική μεταστροφή σε σύγκριση με τη μέχρι τώρα πολιτική της χώρας κι έρχεται να διαταράξει τις διμερείς της σχέσεις με το Ισραήλ.
Με εξαίρεση τη δήλωση του Γάλλου προέδρου, η Γαλλία παραδοσιακά έχει ακολουθήσει μία ουδέτερη στάση, διατηρώντας διπλωματικό διάλογο και συνεργασία τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Παλαιστίνη, και προάγοντας τη λύση των δύο κρατών και της αμοιβαίας αναγνώρισης. Τάσσεται υπέρ της υιοθέτησης των συνόρων που προτάθηκαν το 1967, με την Ιερουσαλήμ ως κοινή πρωτεύουσα, ενώ στηρίζει ενεργά και θέτει ως θεμελιώδη τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός, άμεση κι άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων, απρόσκοπτη μεταφορά και προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, παύση των εποικιστικών δραστηριοτήτων και σεβασμό της κυριαρχίας κι αυτοδιάθεσης. Παράλληλα, έχει υπάρξει ένας από τους κύριους Ευρωπαίους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας κι άμεσης οικονομικής στήριξης, ιδιαίτερα στην περιοχή της Γάζας. Ωστόσο, παρά την αλληλέγγυα στάση που έχει επιδείξει η χώρα προς τους Παλαιστίνιους και τη στήριξή της για την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση, μέχρι στιγμής έχει αποφύγει να αναγνωρίσει πλήρως το παλαιστινιακό κράτος.
Gershom GPO
Οι λόγοι για τους οποίους η Γαλλία δεν έχει, μέχρι στιγμής, αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος κι έχει διατηρήσει μια τόσο έντονη ουδετερότητα ποικίλλουν και πηγάζουν κατεξοχήν από τη γενικότερη διάθεσή της για διπλωματική στρατηγική και διεθνή συντονισμό. Συγκεκριμένα, έχει δηλώσει στο παρελθόν πως η αναγνώριση δεν πρέπει να είναι απλά μία συμβολική κίνηση, αλλά ένα μέσο προς την ουσιαστική επίτευξη της δίκαιης και βιώσιμης ειρήνης στη Μέση Ανατολή. Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά και αξιοσημείωτη πυρηνική δύναμη, η προσπάθειά της να αποφύγει τις μονομερείς ενέργειες και να εγκαθιδρύσει τη θέση της ως ουδέτερος διαμεσολαβητής μεταξύ των δύο πλευρών είναι διάσπαρτη στην εξωτερική της πολιτική.
Παράλληλα, η Γαλλία ιστορικά έχει στενές πολιτικές, διπλωματικές κι αμυντικές σχέσεις με το Ισραήλ, παρόλο που αυτή έχει εξασθενήσει τον τελευταίο καιρό εξαιτίας των εντάσεων. Η χώρα έχει ανέκαθεν προωθήσει διπλωματικά την αναγνώριση του Ισραήλ από χώρες που ακόμα δεν το έχουν αναγνωρίσει, ενώ υποστηρίζει ρητά το δικαίωμά του στη συλλογική ασφάλεια και υπεράσπιση της εδαφικής του ακεραιότητας, που εμπίπτει στο άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Τέλος, η ουδετερότητα στην εξωτερική της πολιτική συνιστά και τρόπο να αποφύγει την πόλωση και το διχασμό στο εσωτερικό της, καθώς διαθέτει αφενός τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα στην Ευρώπη κι αφετέρου μία από τις μεγαλύτερες μουσουλμανικές κοινότητες της ηπείρου.
Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, η πρόσφατη δήλωση του Γάλλου προέδρου συνιστά για πολλούς σημαντική απόκλιση από την παραδοσιακή γαλλική πολιτική και ιδιαίτερα άμεσο κι αποφασιστικό βήμα σε σύγκριση με τη γενικότερη γαλλική επιφυλακτικότητα και ουδετερότητα. Ο Μακρόν ανέφερε πως θα προχωρήσει σε αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους καθώς θεωρεί ότι είναι το «δίκαιο» που πρέπει κάποια στιγμή να γίνει, κι ότι μία τέτοια κίνηση θα κινητοποιήσει μία συλλογική προσπάθεια για αναγνώριση, σε διεθνές επίπεδο, της Παλαιστίνης αλλά και του Ισραήλ, από χώρες που συνεχίζουν να αρνούνται την ισραηλινή κρατική υπόσταση. Παράλληλα, αναφερόμενος στο Ιράν, τόνισε ότι μία πλήρης αναγνώριση θα επιτρέψει στη Γαλλία «να λάβει σαφή θέση στον αγώνα εναντίον εκείνων που αρνούνται το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει», ενώ επισήμανε και την ανάγκη για συλλογική ασφάλεια στην περιοχή.
Anadolu Agency
Η προοπτική της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους αποτελεί καθοριστική διπλωματική τομή και ενέχει πολλαπλές συνέπειες για τη Μέση Ανατολή και για τη διεθνή σκηνή. Ως ηγετικό μέλος και κεντρική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μία τέτοια κίνηση από τη Γαλλία δύναται να επηρεάσει και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και να τις ωθήσει κι αυτές προς την αναγνώριση μία ανεξάρτητης Παλαιστίνης. Επιπλέον, η χώρα αποκλίνοντας με αυτό το βήμα από την προηγούμενή της ουδετερότητα δύναται να εδραιωθεί ως ακόμα πιο ενεργός παράγοντας και να αυξήσει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, ένα τέτοιο βήμα εγκυμονεί σοβαρές επιπτώσεις για τις ήδη τεταμένες σχέσεις της με το Ισραήλ. Οι αντιδράσεις είναι ήδη έντονες, με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να χαρακτηρίζει ως «σοβαρό λάθος» την κίνηση του Μακρόν και τον Υπουργό Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ να εξαγγέλει οποιαδήποτε αναγνώριση της Παλαιστίνης ως «ανταμοιβή για την τρομοκρατία και στήριξη για τη Χαμάς». Η ένταση φαίνεται να κορυφώνεται, με το Ισραήλ να απαγορεύει την είσοδο και να ακυρώνει τις θεωρήσεις εισόδου σε 27 Γάλλους βουλευτές και τοπικούς αξιωματούχους, μόλις 48 ώρες πριν την προγραμματισμένη άφιξή τους στο γαλλικό προξενείο στην Ιερουσαλήμ.
Συνοψίζοντας, η απότομη αυτή μεταστροφή της Γαλλίας από την παραδοσιακή της πολιτική και η προοπτική της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους από μία χώρα που συγκαταλέγεται στις κύριες γεωπολιτικές δυνάμεις της Δύσης κρίνεται καταλυτική για τη διεθνή σκηνή. Αφενός, δύναται να επηρεάσει και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, δημιουργώντας μία γενικευμένη τάση αναγνώρισης κι ασκώντας ταυτόχρονα πίεση στο Ισραήλ και στη Χαμάς. Αφετέρου, ένα τέτοιο βήμα συνιστά και σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις Ισραήλ-Γαλλίας, ενώ μπορεί να πυροδοτήσει περαιτέρω αντιδράσεις του Ισραήλ ή ακόμα και δυσαρέσκεια των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, η εξέλιξη αυτή θα πρέπει να αξιολογηθεί με προσοχή, καθώς ενδέχεται να επηρεάσει τόσο τις περιφερειακές δυναμικές στη Μέση Ανατολή, όσο και τις ισορροπίες στη διεθνή διπλωματική σκηνή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- « Γιατί στρέφεται ο Μακρόν στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους», Liberal, διαθέσιμο εδώ
- «Νετανιάχου κατά Μακρόν: Σοβαρό λάθος η προώθηση ενός παλαιστινιακού κράτους», ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ, διαθέσιμο εδώ
- «Εμ. Μακρόν: Στην κατεύθυνση της αναγνώρισης του κράτους της Παλαιστίνης η Γαλλία», Εuronews, διαθέσιμο εδώ
- «France could recognize Palestinian state ‘in June’: Macron» , France 24, διαθέσιμο εδώ
- «Το Ισραήλ απαγόρευσε την είσοδο 27 Γάλλων βουλευτών της αριστεράς στο έδαφός του», Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ, διαθέσιμο εδώ
- «France and Israel», Ministry for Europe and Foreign Affairs, διαθέσιμο εδώ
