Της Μαρίας Κουλούρη,
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτέλεσε τη συγκλονιστικότερη εμπόλεμη σύγκρουση που γνώρισε η ανθρωπότητα στην ιστορία της. Ένας πόλεμος με δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς, αμάχους και στρατιώτες, κατεστραμμένες χώρες και πόλεις χωρισμένες στα δύο, ο οποίος αναλύθηκε στη σχετική βιβλιογραφία όσο κανένας άλλος. Οι αιτίες, οι μάχες, καθώς και το τέλος του πολέμου, που επηρέασαν ολόκληρο τον κόσμο, είναι ευρέως γνωστά. Ποια ήταν, ωστόσο, η κατάσταση στη Γερμανία κατά τις τελευταίες μέρες της κυριαρχίας του Τρίτου Ράιχ και, συγκεκριμένα, η εβδομάδα μετά την αυτοκτονία του Χίτλερ στις 30 Απριλίου 1945. Αυτές τις μέρες περιγράφει το βιβλίο Οκτώ μέρες του Μάη: Η τελευταία εβδομάδα του Τρίτου Ράιχ του Volker Ullrich, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg.
Ο Volker Ullrich γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου του 1943 στο Celle της Γερμανίας. Πρόκειται για έναν βραβευμένο ιστορικό και δημοσιογράφο, ο οποίος σπούδασε Φιλολογία, Ιστορία, Φιλοσοφία και Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου, αποφοιτώντας το 1968, ενώ απέκτησε το Διδακτορικό του το 1975. Εργάστηκε ως Καθηγητής Γερμανικών και Ιστορίας σε γυμνάσια του Αμβούργου, ως Λέκτορας Πολιτικής Διδακτικής στη Σχολή Εκπαίδευσης του Lüneburg, αλλά και ως υπεύθυνος για το πολιτικό βιβλίο στην εφημερίδα Die Zeit. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται βιογραφίες για τον Χίτλερ, τον Ναπολέοντα και τον Μπίσμαρκ, ενώ έχει τιμηθεί με το βραβείο Λογοτεχνικής Κριτικής Alfred Kerr.
Το βιβλίο Οκτώ μέρες του Μάη: Η τελευταία εβδομάδα του Τρίτου Ράιχ, λοιπόν, εμπεριέχει περιγραφές από το ημερολόγιο του συγγραφέα Έριχ Κέστνερ, ο οποίος βίωσε ως αυτόπτης μάρτυρας την κατάσταση στη Γερμανία εκείνες τις πρώτες μέρες του Μάη. Αρχικά, στον πρόλογο του βιβλίου, περιγράφονται αναλυτικά οι τελευταίες ώρες του Αδόλφου Χίτλερ, η αυτοκτονία του μαζί με τη σύζυγό του, Εύα Μπράουν, καθώς και οι πρώτες ώρες ύστερα από αυτό το συνταρακτικό γεγονός για την ηγεσία του Τρίτου Ράιχ. Στο επόμενο κεφάλαιο, το οποίο αποτελεί μια περιγραφή της 1ης Μαΐου του 1945, ο συγγραφέας παρέχει πληροφορίες σχετικά με το κλίμα που επικράτησε έπειτα από την αυτοκτονία του Χίτλερ. Ο Χίτλερ αυτοκτόνησε στις 3:30 μ.μ., μεταβιβάζοντας με διαθήκη την εξουσία του στους Ντένιτς, Γκέμπελς και Μπόρμαν. Φυσικά, ο γερμανικός λαός δεν πληροφορήθηκε την πλήρη αλήθεια. Στο επόμενο κεφάλαιο, δηλαδή τη «2α Μαΐου 1945», ο συγγραφέας αναφέρει τον τρόπο με τον οποίο μεταδόθηκε ο θάνατος του Χίτλερ από το ραδιόφωνο. Συγκεκριμένα, το βράδυ της 2ας Μαΐου 1945 ο κρατικός ραδιοφωνικός σταθμός απέδωσε τον θάνατο του Χίτλερ σε χαμένη μάχη και όχι σε αυτοκτονία. Για τους περισσότερους Γερμανούς, βέβαια, ο θάνατος του Χίτλερ έμοιαζε περισσότερο με ανακούφιση παρά με τραγωδία.
Κάθε ένα από τα επόμενα κεφάλαια αποτελεί και μια εξιστόρηση ανά ημέρα έως την 8η Μαΐου και την πτώση του Τρίτου Ράιχ, ενώ, στο τέλος, περιλαμβάνεται και ένας συνολικός επίλογος του συγγραφέα. Αυτά τα κεφάλαια περιλαμβάνουν πολλά συγκλονιστικά γεγονότα, τα οποία θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο παρόν κείμενο. Ενδεικτικά, ωστόσο, αξίζει να αναφέρουμε μια αφήγηση από το κεφάλαιο «5 Μαΐου 1945» και το στρατόπεδο Νταχάου, όπου τον Γενάρη του 1946 Αμερικανοί στρατιώτες εισέβαλαν σε δυο πτέρυγες του πρώην στρατοπέδου συγκέντρωσης, οι οποίες λειτουργούσαν ως καταλύματα Σοβιετικών καταναγκαστικών εργατών, με τους τελευταίους να βρίσκονται σε άθλια κατάσταση και να παρακαλούν τους Αμερικανούς να τους σκοτώσουν. Κάποιοι από αυτούς το διέπραξαν κρεμάμενοι από τα δοκάρια της οροφής. Όσοι επέστρεψαν στην ΕΣΣΔ, διακομίστηκαν σε στρατόπεδα διαλογής, όπου πέρασαν αυστηρό έλεγχο. Στη Γερμανία, αυτοί οι «ξένοι» εργάτες, ή αλλιώς displaced persons, κατηγορούνταν για την υψηλή εγκληματικότητα και υπόκειντο σε βάναυσες τιμωρίες, αν και τα ποσοστά εγκληματικότητας των Γερμανών ήταν υψηλότερα, όπως αναφέρει ο συγγραφέας.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό ιστορικό πόνημα, το οποίο μέσα από προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων της εποχής μεταφέρει τον αναγνώστη στο κλίμα που επικράτησε στη Γερμανία ύστερα από την πτώση του Τρίτου Ράιχ. Οι πληροφορίες, αν και πολυάριθμες, παρουσιάζονται με οργανωμένη ροή μέσω γραμμικής αφήγησης, καθιστώντας το ανάγνωσμα εύληπτο για όλους τους αναγνώστες.
