18.2 C
Athens
Παρασκευή, 3 Μαΐου, 2024
ΑρχικήΙστορίαΆουσβιτς: Ένα τρομακτικό ταξίδι στη μεγαλύτερη αποθήκη ψυχών (Α΄ Μέρος)

Άουσβιτς: Ένα τρομακτικό ταξίδι στη μεγαλύτερη αποθήκη ψυχών (Α΄ Μέρος)


Του Λάμπρου Βέλλιου,

Βασικά χαρακτηριστικά της γερμανικής ναζιστικής ιδεολογίας ήταν το μίσος για την δημοκρατία, τον κομμουνισμό, τους Εβραίους αλλά και η αίσθηση υπεροχής του γερμανικού έθνους και της Άριας Φυλής. Σκοπός της επεκτατικής στρατηγικής του Τρίτου Ράιχ ήταν όχι μόνο η τελική κυριαρχία σε ολόκληρο τον κόσμο εδαφικά, αλλά και η επιβολή δημογραφικών αλλαγών στην Ανατολική Ευρώπη, τον λεγόμενο ζωτικό χώρο. Το γερμανικό φυλετικό δόγμα αξίωνε το δικαίωμα του ανώτερου γερμανικού έθνους να επιβληθεί και να λάβει αποφάσεις για τα κατώτερα φυλετικά έθνη, όπως ήταν οι Ρομά και φυσικά οι Εβραίοι. Η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής περιελάμβανε, τον εκγερμανισμό φυλετικών ομάδων που συμβάδιζαν και ταίριαζαν με το πνεύμα και το ιδεολογικό δόγμα των ναζί κι έφτανε μέχρι τις αποτρόπαιες ενέργειες που στόχευαν στην εξάλειψη και την θυσία κατώτερων ομάδων μέσω της αύξησης της θνησιμότητας και τη μείωση της αναπαραγωγικότητας.

ΑΟΥΣΒΙΤΣ

Στρατόπεδα συγκέντρωσης δημιουργούνται ήδη από το 1933, από την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ, δηλαδή και του κόμματός του στην εξουσία, ως φυλακές πολιτικών κρατουμένων. Τον Σεπτέμβρη του 1939, οι Γερμανοί με βάση τη συνθήκη Ρίμπεντροφ-Μολότοφ, εισχώρησαν στα πολωνικά εδάφη.

Στην πόλη Όσβιεντσιμ ή αλλίως Άουσβιτς, όπως μετονομάστηκε από τους Γερμανούς (Ιούνιος 1940-Ιανουάριος 1945) λειτούργησε το πρώτο και μεγαλύτερο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όπως και τα άλλα στρατόπεδα ήταν ένα κρατικό ίδρυμα που υπαγόταν στην κεντρική διοίκηση του γερμανικού κράτους και συντηρούνταν από τον προϋπολογισμό του ίδιου. Κύριος λόγος για τη δημιουργία του αποτέλεσε ο αυξανόμενος αριθμός Πολωνών που συλλαμβάνονταν από την αστυνομία και η συμφόρηση των φυλακών. Αρχικά, ήταν ένα από τα πολλά στρατόπεδα που δημιουργήθηκαν από το ναζιστικό σύστημα τρομοκρατίας. Ως τέτοιο λειτουργούσε άλλωστε ως το 1942 όταν και μετατρέπεται στο μεγαλύτερο κέντρο μαζικής εξάλειψης Εβραίων.

Τα κρεματόρια του Άουσβιτς. Πηγή εικόνας: Προσωπικό αρχείο Λάμπρου Βέλλιου

Την περίοδο της συστηματικής και αδιάλειπτης λειτουργίας του (Αύγουστος 1944) το Άουσβιτς απαρτιζόταν από 3 ξεχωριστά τμήματα: Το Άουσβιτς 1 (16.000 κρατούμενοι). Σε απόσταση 3 χλμ. το Άουσβιτς 2-Μπίκερναου (90.000 έγκλειστοι), όπου βρίσκονταν οι θάλαμοι αερίων και τέλος το Άουσβιτς 3-Μόνοβιτς στο οποίο υπήρχαν 10.000 έγκλειστοι, δίπλα στα εργοστάσια συνθετικού καουτσούκ και βενζίνης που έχτισε η γερμανική εταιρεία IG FARBENINDUSTRIE, η οποία πλούτιζε από τα καταναγκαστικά έργα που εκτελούσαν στις βιομηχανίες της οι έγκλειστοι Εβραίοι. Το Άουσβιτς, ακόμη συμπεριλάμβανε δεκάδες υποστρατόπεδα με 21.000 κρατούμενους, οι οποίοι όπως αναφέρθηκε και παραπάνω εκτελούσαν καταναγκαστικά έργα στη βιομηχανία και τη γεωργία. Για την κατασκευή του στρατοπέδου χρειάστηκε να εκτοπιστούν από τις κατοικίες τους τουλάχιστον 8.000 Πολωνοί, ενώ οι Εβραίοι που ανέρχονταν γύρω στους 7.000 εκτοπίστηκαν στο Μπέντζιν, το Χσάνουφ και το Σοσνόβιετς.

ΑΟΥΣΒΙΤΣ 1

Το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς 1 δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 1940 στα περίχωρα του Όσβιεντσιμ σε προπολεμικούς πολωνικούς στρατώνες. Απαρτίζονταν από 20 προϋπάρχοντα κτίρια τα οποία προσαρμόστηκαν στις ανάγκες των Γερμανών ενώ κτίστηκαν στην συνέχεια και άλλα 8 κτίρια. Στην είσοδο, συναντά κάποιος την πύλη, με την επιγραφή: ARBEIT MACHT FREI (η εργασία απελευθερώνει) την οποία χιλιάδες έγκλειστοι διέσχιζαν πηγαίνοντας για δωδεκάωρη εργασία με ελάχιστη ώρα για διάλλειμα και φαγητό. Εξουθενωμένοι επέστρεφαν από τις 5.30 το πρωί που ξεκινούσε η εργασία στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κουβαλώντας τις σορούς των νεκρών Εβραίων, Ρομά, κομμουνιστών συγκρατούμενων τους. Με τη διαστρέβλωση της αρχικής σημασίας της ρήσης, της οποίας χρήση είχε γίνει σε ένα μυθιστόρημα του Γερμανού συγγραφέα Λόρεντς Ντίφενμπαχ, σήμερα είναι κοινωνικά αποδεκτό, ότι αποτελεί ένα σύνθημα κυνικότητας. Μοναδικό σκοπό είχε να αποκρύψει με συνθηματικό τρόπο, τα αποτρόπαια εγκλήματα και τον ανθρώπινο ευτελισμό που εξελισσόταν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Το Άουσβιτς 1 κατείχε θάλαμο αερίων και κρεματόριο όπως συνέβαινε και στα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γερμανοί μηχανικοί των SS αρχικά είχαν χτίσει αυτοσχέδιο θάλαμο αερίων στο υπόγειο των φυλακών. Στη συνέχεια, ένας πιο μεγάλος θάλαμος αερίων χτίστηκε σε διαφορετικό κτίριο έξω από το κτιριακό συγκρότημα των φυλακισμένων.

Όψη του στρατοπέδου. Πηγή εικόνας: Προσωπικό αρχείο Λάμπρου Βέλλιου

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως τα SS δεν αποκάλυπταν μέχρι τέλους στους Εβραίους τι τους περίμενε, αφού αρχικά πραγματοποιούσαν την διαλογή. Συνήθως τους έλεγαν πως οδηγούνται σε στρατόπεδο για μια καλύτερη ζωή, αλλά πιο πριν έπρεπε να απολυμανθούν. Τα άτομα που επιλέγονταν για θανάτωση έπρεπε να ξεντυθούν πριν μπουν στον θάλαμο αερίων. Οι χώροι αυτοί είχαν ψεύτικες ντουζιέρες, ενώ ταυτόχρονα στα αποδυτήρια υπήρχαν παγκάκια και αριθμημένες κρεμάστρες για να δημιουργηθεί στους φυλακισμένους η ψευδαίσθηση ότι μετά το λουτρό όλα θα είναι φυσιολογικά. Στη συνέχεια μέλη των SS με μάσκες αερίων άνοιγαν δοχεία (Κυκλώνα Β) και έριχναν τα εμποτισμένα με υδροκυάνιο θραύσματα διατομίτη στους θαλάμους, προκαλώντας ασφυξία στους κρατούμενους. Τέλος ,γίνονταν η καύση των σορών στα κρεματόρια.

Στο Άουσβιτς 1, στο μπλοκ 10 γίνονταν ιατρικά πειράματα για λογαριασμό των SS, της Βέρμαχτ αλλά κυρίως για λογαριασμό γερμανικών φαρμακευτικών εταιριών, οι οποίες κερδοσκοπούσαν πατώντας πάνω στον ανθρώπινο πόνο. Οι δραστηριότητες περιλάμβαναν μεταξύ άλλων μαζική στείρωση, δοκιμές φαρμάκων, μόλυνση με τύφο προκειμένου να προσδιοριστεί η περίοδος επώασης, έρευνες για να προσδιοριστούν οι συνέπειες της ασιτίας στον ανθρώπινο οργανισμό. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι επεμβάσεις γίνονταν χωρίς νάρκωση για να μετρηθεί το όριο της ανοχής στον πόνο των θυμάτων.

Ανάμεσα από το Μπλοκ 10 και Μπλοκ 11 βρισκόταν ο Τοίχος του Θανάτου, όπου γίνονταν οι εκτελέσεις με τουφεκισμό. Υπολογίζεται πως μέλη των SS εκτέλεσαν με τουφεκισμό πάνω από 5.000 άτομα κυρίως πολιτικούς κρατούμενους, οι οποίοι καταδικάζονταν σε θάνατο από γερμανικό έκτακτο δικαστήριο. Πέρα από τον τουφεκισμό και τους θαλάμους αερίων υπήρχαν κι άλλοι τρόποι εξόντωσης των φυλακισμένων. Μια από αυτές ήταν ο απαγχονισμός κατά τη διάρκεια του προσκλητηρίου, όλων όσων προσπαθούσαν να αποδράσουν, με σκοπό την τρομοκράτηση των κρατουμένων. Οι εκτελέσεις γίνονταν σε φορητές αγχόνες, όμως τον Ιούλιο του 1943 οι Γερμανοί δημιούργησαν ειδική κατασκευή για να μπορούν να εκτελούν αυτή την ποινή σε 12 άτομα ταυτόχρονα. Μια άλλη μέθοδος εκτέλεσης αποτελούσε η ένεση φαινόλης η οποία εφαρμόστηκε κατά κύριο λόγο το 1941, εξαιτίας της μεγάλης συμφόρησης που είχε δημιουργηθεί στο νοσοκομείο του στρατοπέδου. Οι καταδικασμένοι οδηγούνταν στο ιατρείο, κάθονταν στο σκαμπό και ένας νοσηλευτής των SS βύθιζε την βελόνα κατευθείαν στον καρδιακό μυ. Οι δολοφονημένοι μεταφέρονταν στα κρεματόρια.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
  • ΑΟΥΣΒΙΤΣ: ΕΝΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ ΤΩΝ ΝΑΖΙ, news247.gr, Διαθέσιμο εδώ
  • Ποια είναι η ιστορία του στρατοπέδου Άουσβιτς-Μπίρκενάου: Χώρος εξόντωσης 1,1 εκατομμυρίου ανθρώπων, skai.gr, Διαθέσιμο εδώ
  • Στέφανος, Καβαλλιεράκης, Ολοκαύτωμα: Ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας, lifo.gr, Διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Λάμπρος Βέλλιος
Λάμπρος Βέλλιος
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πρέβεζα και είναι τεταρτοετής φοιτητής του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Κατέχει πολύ καλή γνώση αγγλικών και μέσω της σχολής διδάσκεται τη Ρωσική γλώσσα. Συμμετείχε στο πρόγραμμα Erasmus :Water and sustainable development” και στην εθελοντική ομάδα του ΠΑΜΑΚ που αφορούσε το 10o Teen Business school. Συμμετείχε σε συνέδρια και σεμινάρια κοινωνικού, οικονομικού κaι ιστορικού ενδιαφέροντος. Στον ελεύθερο χρόνο του αρέσει να ασχολείται με τη γυμναστική και τον αθλητισμό, αλλά και την ανάγνωση βιβλίων.