Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Η αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου από τον οίκο αξιολόγησης DBRS σε επενδυτικό επίπεδο BBB (low), έπειτα από 13 χρόνια οικονομικής κρίσης, και με σταθερές προοπτικές, άνοιξε αδιαμφησβήτητα τον δρόμο και για την αναβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών, μέσα στο επόμενο διάστημα (πιθανώς και εντός του 2024), καθώς εντός των επόμενων μηνών το Χ.Α. θα ενταχθεί σε “watch list”. Το πιο επιφανές και άμεσο όφελος θα είναι, αναντίρρητα, η περαιτέρω αποκλιμάκωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων. Επίσης, άνοιξε τον δρόμο και για την αποεπένδυση του Τ.Χ.Σ. από τις ελληνικές συστημικές τράπεζες.
Ωστόσο, παρά το θετικό αυτό γεγονός, επήλθε πτώση στην ελληνική αγορά, καθώς η κυβερνητική φθορά που ανέβασε το πολιτικό ρίσκο και οι οικονομικές απώλειες που επέφεραν οι πρόσφατες καταστροφές στη χώρα, με αποκορύφωμα την πλημμύρα και την καταστροφή πολλών περιοχών της Θεσσαλίας, που παράγουν μεγάλο μέρος του πρωτογενούς τομέα της Ελλάδα. Οι δυσμενείς εξελίξεις αυτές φαίνεται να προκαλούν φόβο για πιθανή αδυναμία επίτευξης των δημοσιονομικών στόχων, αλλά και καθυστέρησης αρκετών καίριων διορθωτικών μεταρρυθμίσεων για την ελληνική οικονομία. Επιπλέον, αβεβαιότητα προκαλείται και για τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στο Α.Ε.Π. της χώρας, καθώς οι αρχικές –πρόχειρες– εκτιμήσεις ότι οι ζημιές μπορεί να φτάσουν και τα € 4 δις. Βέβαια, η όποια απώλεια του Α.Ε.Π. θα περιοριστεί (τουλάχιστον ως έναν βαθμό) από την ανοικοδόμηση των περιοχών. Η χρηματοδοτική αρωγή, όμως, της Ένωσης που ανακοίνωσε η Ursula von der Leyen για την αποκατάσταση των κατοικιών, της αγροτικής γης και των βιοτεχνικών εγκαταστάσεων μείωσε τις ανησυχίες.
Ενώ, λοιπόν, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τη DBRS επισκιάστηκε, αρχικά, από τις φυσικές καταστροφές με τις τεράστιες ζημιές που επέφεραν, οι αγοραστές επανήλθαν δυναμικά στις τελευταίες συνεδριάσεις της εβδομάδας, περιορίζοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου τις απώλειες και ενισχύοντας τον τζίρο.
Διπλή αναβάθμιση πραγματοποίησε ο οίκος Moody’s για το ελληνικό αξιόχρεο στο Ba1, φέρνοντάς το ένα επίπεδο πιο κοντά από την επενδυτική βαθμίδα την Παρασκευή. O οίκος επισημαίνει πως η ελληνική οικονομία, τα δημόσια οικονομικά, οι θεσμοί και το τραπεζικό σύστημα έχουν αναδιαρθρωθεί σε σημαντικό βαθμό και πρόκειται να συνεχίσουν οι αλλαγές προς αυτήν την κατεύθυνση, ενώ η σημερινή Κυβέρνηση, παρά την πρόσφατη φθορά της, μπορεί να διαμορφώσει τη σταθερότητα στη χώρας.
Σε χαμηλά τριμήνου έκλεισε το Χρηματιστήριο Αθηνών τη Δευτέρα, στην πρώτη συνεδρίαση μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από τον DBRS, οίκο αξιολόγησης αναγνωρισμένο επίσημα από την Ε.Κ.Τ. Όπως φάνηκε, ήταν προεξοφλημένο γεγονός σε μεγάλο βαθμό η αναβάθμιση, παρουσιάζοντας για ακόμα μια φορά το φαινόμενο «αγόρασε στη φήμη, πούλα στην είδηση».
Γενικότερα, η πρώτη συνεδρίαση της εβδομάδας χαρακτηρίστηκε από έντονες διακυμάνσεις και εναλλαγές προσήμων σε επίπεδο τίτλων, ξεκινώντας τις διαπραγματεύσεις με ένα ανοδικό ξέσπασμα, που έφτασε το +1,84%, και έπειτα μια απότομη βουτιά, πρώτα σε επίπεδα οριακά πάνω από το 0% και έπειτα υπό αυτού. Τονωμένη παρουσιάστηκε, επίσης, και η συναλλακτική δραστηριότητα, ήδη από το πρώτο μισάωρο των συναλλαγών, αν και, στο τέλος, ενισχύθηκε σημαντικά από πακέτα που αφορούσαν τη μετοχή της Jumbo και αφορούσαν περίπου το 40% του συνολικού τζίρου.
Μεσο-μακροπρόθεσμα η προοπτική για την ελληνική αγορά παραμένει θετική, καθώς οι πρόσφατες αναταραχές που προκλήθηκαν από το εκτιμώμενο υψηλό κόστος των πυρκαγιών και των πλημμυρών, αλλά και από τους τριγμούς εντός του κυβερνητικού επιτελείου, πιθανότατα να επικρατήσουν σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο. Διαφορετικά, βάσει των σημερινών δεδομένων, δεν θα δινόταν η επενδυτική βαθμίδα.
Αισιόδοξα ξεκίνησε η εβδομάδα για την ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να κλείνει με κέρδη 0,3%. Παρόμοιες ήταν οι αποδόσεις και για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών, ξεχωρίζοντας το +1% του ιταλικού FTSE MIB και το +0,75% του ισπανικού IBEX 35. Βασικό στήριγμα της αγοράς αποτέλεσε ο εξορυκτικός κλάδος, με κέρδη 2,4%, ωθούμενος από την άνοδο στις τιμές των μετάλλων και τα θετικά νέα από την Κίνα.
Ενόψει της συνεδρίασης της Ε.Κ.Τ. (που πραγματοποιήθηκε αυτήν την εβδομάδα), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης κατά το 2023 και το 2024, αναμένοντας, μάλιστα, ήπια ύφεση για τη γερμανική οικονομία φέτος. Συγκεκριμένα, κατά 0,2 με 0,3 ποσοστιαίες μονάδες μείωσε τις προβλέψεις της, με την ανάπτυξη στην Ε.Ε. να αναμένεται στο 0,8% για το 2023 και στο 1,4% για το 2024 και για την Ευρωζώνη στο 0,8% και στο 1,3% αντίστοιχα, με την οικονομική δραστηριότητα να αναμένεται, γενικότερα, να παραμείνει σε υποτονικά επίπεδα, λόγω της ραγδαίας επιβράδυνσης των τραπεζικών πιστώσεων, ως απόρροια της νομισματικής «σύσφιξης».
Παράλληλα, όσον αφορά τον πληθωρισμό, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να επίμονος, αλλά σε πτωτική τροχιά, καθώς για το 2023 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 5,6% για την Ευρωζώνη και 6,5% για την Ε.Ε. και για το 2024 σε 2,9% και 3,2% αντίστοιχα.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 0,71% στις 1.250,59 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.247,02 μονάδων και 1.282,65 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 0,88% στις 3.026,30 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 2,78%, πέφτοντας στις 965,30 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε υψηλά στα € 140 εκατ. και ο όγκος στα 24,6 εκατ. τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, ισχυρή ήταν η πτώση άνω του 4% για την Τράπεζα Πειραιώς και άνω του 3% για την Εθνική Τράπεζα. Σημαντικές ήταν, επίσης, οι απώλειες άνω του 2% για τις ΕΛΧΑ, Alpha Bank και Quest και άνω του 1% για τις Ελληνικά Πετρέλαια, Lamda, Μυτιληναίο, Eurobank, Δ.Ε.Η. και Ελλάκτωρ. Αντίθετα, αξιοσημείωτα ήταν τα κέρδη άνω του 1% για τις Σαράντης, Coca Cola, Ο.Π.Α.Π. και Jumbo.
Επέκτεινε τη διόρθωση το Χρηματιστήριο Αθηνών την Τρίτη, σε μία συνεδρίαση που χαρακτηρίστηκε από έντονη διακύμανση, χάνοντας τα επίπεδα των 1.250 μονάδων. Οι φόβοι για δημοσιονομικό εκτροχιασμό παρέμειναν στο τραπέζι, αν και περιορίστηκαν σημαντικά, έπειτα από την ανακοίνωση της αρωγής από την Ευρώπη για την κάλυψη των καταστροφών, με πακέτα που θα φτάσουν τα € 2,25 δις, εφησυχάζοντας το κοινό. Σε αναμονή βρίσκονται και τα (ξένα) νέα κεφάλαια που αναμένονται να εισρεύσουν στην ελληνική αγορά, τουλάχιστον μέχρι να γίνει πιο ξεκάθαρο το τοπίο, κυρίως στο εσωτερικό, αλλά και στο εξωτερικό.
Αντίρροπες ήταν οι τάσεις στην ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να κλείνει με μικρή πτώση 0,2%. Παρόμοιες μεταβολές, αλλά με μεικτά πρόσημα, σημειώθηκαν στους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών. Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισαν πτωτικά.
Με επιφυλακτικότητα ενήργησαν οι επενδυτές, σε γενικές γραμμές, εν αναμονή μακροοικονομικών ανακοινώσεων για τις Η.Π.Α. και της αμφίρροπης συνεδρίασης της Ε.Κ.Τ., ενώ η εντεινόμενη άνοδος στις τιμές πετρελαίου, που δημιουργούν ανησυχίες για ανοδική πίεση του πληθωρισμού, οδήγησαν σε πτώση αρκετά χρηματιστήρια. Μάλιστα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του OPEC, αναμένεται η ζήτηση να οξυνθεί για το συγκεκριμένο εμπόρευμα τους επόμενους μήνες, διευρύνοντας το χάσμα της ζήτησης με την (ελλειμματική) προσφορά κατά 3 εκατ. βαρέλια την ημέρα για το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Η ενδεχόμενη αυτή εξέλιξη μπορεί να στείλει τις τιμές του πετρελαίου πέριξ των $ δολαρίων ανά βαρέλι.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 0,3% στις 1.246,88 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.236,44 και 1.257,09 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 0,26% στις 3.018,43 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 0,22%, πέφτοντας στις 963,14 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε χαμηλότερα στα € 105,43 εκατ. και ο όγκος στα 26,67 τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, σημαντικές ήταν οι απώλειες άνω του 1% για τις O.T.E., Σαράντης, Ε.ΥΔ.Α.Π., Jumbo, Τράπεζα Πειραιώς, Lamda, Cenergy, Τιτάν, Ο.Π.Α.Π. και Δ.Ε.Η. Αντίθετα, αξιοσημείωτα ήταν τα κέρδη άνω του 1% για τις Μυτιληναίος, Quest και ΓΕΚ Τέρνα.
Στο «κόκκινο» το Χρηματιστήριο Αθηνών την Τετάρτη, καταγράφοντας υψηλές απώλειες, χωρίς, όμως, να χάσει τα επίπεδα των 1.220 μονάδων, καθώς πολλοί επενδυτές «τρέχουν» να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Συγχρόνως, πολλοί επιμέρους τίτλοι έχασαν σημαντικά επίπεδα στηρίξεων.
Με μικρή πτώση έκλεισε η ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να χάνει 0,3%. Παρόμοιες ήταν οι μεταβολές και για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών, ξεχωρίζοντας ο βρετανικός FTSE 100, ο οποίος είχε οριακή πτώση. Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισαν με απώλειες.
Το βλέμμα των επενδυτών ήταν στραμμένο στις ανακοινώσεις μακροοικονομικών δεδομένων για τις Η.Π.Α., όπου παρουσιάστηκε άνοδος 0,6% στον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά τον Αύγουστο από τον Ιούλιο, ενώ ο αντίστοιχος δομικός δείκτης ενισχύθηκε κατά 0,3%. Συνεπώς, ο πληθωρισμός τον Αύγουστο διαμορφώθηκε στο 3,7%, έναντι του αναμενόμενου 3,6%. Οι παραπάνω μεταβολές ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις της αγοράς, προβληματίζοντας το επενδυτικό κοινό εν αναμονή της επερχόμενης συνεδρίασης της Fed.
Επίσης, στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τη Eurostat, πτώση καταγράφηκε στη βιομηχανική παραγωγή κατά 1,1% (σε ετήσια βάση πτώση 2,2%) τον Ιούλιο από τον Ιούνιο, ενώ, βάσει δημοσκόπησης του πρακτορείου Reuters, αναμενόταν υποχώρηση 0,7%.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 1,73% στις 1.225,25 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.219,34 μονάδων και 1.248,90 μονάδων. Ο FTSE Large Cap υποχώρησε κατά 1,76% στις 2.965,43 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης απώλεσε 2,57%, κατρακυλώντας στις 938,41 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε ελαφρώς χαμηλότερα στα € 101,6 εκατ. και ο όγκος στα 30,2 εκατ. τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, «βουτιά» άνω του 5% σημείωσε η Aegean, ενώ ισχυρή ήταν, επίσης, η πτώση άνω του 4% για τις Τράπεζα Πειραιώς και Βιοχάλκο και άνω του 3% για τις Cenergy και ΕΛΧΑ. Σημαντικές ήταν και οι απώλειες άνω του 2% για τις Εθνική Τράπεζα, Σαράντης, Δ.Ε.Η., Ελληνικά Πετρέλαια, Autohellas, Ελλάκτωρ και Eurobank και άνω του 1% για τις Coca Cola, Motor Oil, Quest, Lamda, Alpha Bank, Τιτάν, Ε.ΥΔ.Α.Π., Ο.Τ.Ε. και Ο.Π.Α.Π.
Διακόπηκε το πτωτικό σερί στο Χρηματιστήριο Αθηνών την Πέμπτη. Ο Γ.Δ. έφτασε μέχρι και τις 1.213 μονάδες, αντιδρώντας, εν τέλει, ανοδικά από νωρίς, στηριζόμενο και από το θετικό κλίμα στην ευρωπαϊκή αγορά. Ωστόσο, οι πιέσεις διατηρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, διαμορφώνοντας μια αδύναμη άνοδο. Επίσης, για ακόμα μια φορά, η συνεδρίαση χαρακτηρίστηκε από υψηλή διακύμανση και εναλλαγές προσήμων.
Ανοδικά έκλεισε η ευρωπαϊκή αγορά, με τον δείκτη Stoxx Europe 600 να ενισχύεται κατά 1,61%. Σημαντικά ήταν τα κέρδη και για τους επιμέρους βασικούς δείκτες των κύριων αναπτυγμένων αγορών. Βασικό στήριγμα της ανόδου αποτέλεσαν οι μετοχές του εξορυκτικού κλάδου, με κέρδη 4,2%, λόγω των υψηλών τιμών στα σιδηρομεταλλεύματα, ενώ, επίσης, επικουρικά λειτούργησαν τα σημαντικά κέρδη σε ενέργεια, real estate, εταιρείες κοινής ωφέλειας και τράπεζες. Βαρίδι αποτέλεσε η αυτοκινητοβιομηχανία, λόγω προστριβών μεταξύ Κίνας και Ε.Ε.
Επιβεβαιώθηκε το επικρατέστερο σενάριο των τελευταίων ημερών για την απόφαση της Ε.Κ.Τ. στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, καθώς αύξησε τα βασικά της επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης. Επίσης, η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας, Christine Lagarde, έστειλε σήμα πως, ενδεχομένως, στην επόμενη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί «παύση». Ουσιαστικά, ανέφερε πως τα επιτόκια έχουν φτάσει σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, ώστε να έχουν αντιπληθωριστική επίδραση, εφόσον διατηρηθούν έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 0,70% στις 1.233,81 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.213,64 μονάδων και 1.233,81 μονάδων. Ο FTSE Large Cap ενισχύθηκε κατά 0,82% στις 2.980,67 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης κέρδισε 1,44%, ανεβαίνοντας στις 951,89 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε χαμηλότερα στα € 90,1 εκατ. και ο όγκος στα 25 εκατ. τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, αξιοσημείωτα ήταν τα κέρδη άνω του 2% για τις Σαράντης, Lamda και Eurobank και άνω του 1% για τις Motor Oil, Εθνική Τράπεζα, Ελληνικά Πετρέλαια, Μυτιληναίος, Coca Cola και Δ.Ε.Η. Αντίθετα, σημαντικές ήταν οι απώλειες 2,08% για την ΕΛΧΑ και 1,94% για τη Cenergy.
Αντιστάθμισε σε πολύ μεγάλο βαθμό τις εβδομαδιαίες απώλειες την Παρασκευή το Χρηματιστήριο Αθηνών, σε μια συνεδρίασε υψηλής συναλλακτικής δραστηριότητας, κλείνοντας ο Γ.Δ. λίγο κάτω από τις 1.260 μονάδες.
Αρκετά ευρωπαϊκά χρηματιστήρια διατήρησαν το θετικό πρόσημο, ωστόσο, ο δείκτης Stoxx Europe 600 είχε απώλειες 0,2%. Η πλειονότητα των κλάδων έκλεισε θετικά. Οι βασικοί δείκτες των κύριων ανεπτυγμένων αγορών του πυρήνα έκλεισαν με αξιοσημείωτα κέρδη, ενώ στις περιφερειακές οι μεταβολές ήταν πιο ήπιες.
Σημαντική στήριξη δόθηκε από εταιρείες που έχουν μεγάλη έκθεση στην κινεζική αγορά, καθώς ανακοινώθηκαν βελτιωμένα οικονομικά στοιχεία για τη χώρα, ενώ πιέσεις δημιούργησε το σήμα που έδωσε η Lagarde, για μεγάλη διάρκεια διατήρησης του περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων.
Στην εγχώρια αγορά, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε άνοδο 2,01% στις 1.258,58 μονάδες και κυμάνθηκε μεταξύ 1.240,08 μονάδων και 1.261,07 μονάδων. Ο FTSE Large Cap ενισχύθηκε κατά 2,43% στις 3.062,45 μονάδες και ο τραπεζικός δείκτης κέρδισε 2,19% στις 992,88 μονάδες. Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε υψηλότερα στα € 195,6 εκατ. και ο όγκος στα 41,8 εκατ. τεμάχια.
Ενδεικτικά, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, αλματώδης ήταν η άνοδος 6,54% και 5,86% για τις Cenergy και Μυτιληναίο αντίστοιχα. Ισχυρή ήταν, επίσης, η άνοδος 4,94% για την Τράπεζα Πειραιώς και άνω του 3% για τις ΕΛΧΑ, Eurobank, ΓΕΚ Τέρνα, Εθνική Τράπεζα και Δ.Ε.Η. Αξιοσημείωτα ήταν και τα κέρδη άνω του 2% για τις Alpha Bank, Aegean, Coca Cola και Τιτάν και άνω του 1% για τις Motor Oil, Ελληνικών Πετρελαίων, Jumbo και Ο.Π.Α.Π. Αντίθετα, σημαντικές ήταν οι απώλειες 2,75% για την Ε.ΥΔ.Α.Π. και άνω του 1% για τις Lamda και Autohellas.
Συνοψίζοντας, την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε πτώση 0,07%, ο FTSE Large Cap ενισχύθηκε κατά 0,30% και ο τραπεζικός δείκτες απώλεσε 0,97%. Τέλος, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έκλεισε στις 461,93 μονάδες με κέρδη 1,53%.
