Της Νικολέττας Παπαθανασίου,
Αναμφίβολα, οι τακτικές επισκέψεις σε χώρους αισθητικής αποτελούν μια πραγματικότητα για τον γυναικείο, κυρίως, πληθυσμό. Είτε πρόκειται για την εποχή του θέρους είτε για την περίοδο των Χριστουγέννων, η πλειοψηφία του γυναικείου πληθυσμού σπεύδει σωρηδόν σε χώρους ομορφιάς, όπως τα κομμωτήρια, αποζητώντας μια αλλαγή, μια ανανέωση. Στην ανανέωση αυτή, συχνά συμπεριλαμβάνεται και το βάψιμο των μαλλιών. Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύεται περίτρανα από τη δημοτικότητα που αποκτούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα πλείστες τεχνικές βαψίματος, όπως το balayage, οι ανταύγειες και το ombre. Πώς, όμως, λειτουργούν οι πάσης φύσεως βαφές μαλλιών; Πώς επιδρούν στην τρίχα; Τι κινδύνους ενέχουν; Αυτά είναι λίγα από τα ερωτήματα που θα αποπειραθούμε να απαντήσουμε στο παρόν άρθρο.
Καταρχάς, προκειμένου να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι βαφές επιτυγχάνουν το προσδοκώμενο ορατό αποτέλεσμα, χρειάζεται να επισημάνουμε ορισμένα βασικά στοιχεία, αναφορικά με την ανατομία της τρίχας. Η τρίχα αποτελείται κατά 95% από μια πρωτεΐνη ονόματι κερατίνη. Το στέλεχος της τρίχας, το ορατό, δηλαδή, μέρος της δομής της που εκφύεται από την επιδερμίδα, συνίσταται από 3 στιβάδες. Η εξώτατη εξ αυτών ονομάζεται περιτρίχιο και πρόκειται για μια στιβάδα αλληλεπικαλυπτόμενων νεκρών κυττάρων, της οποίας κύριος ρόλος είναι η προστασία των δύο εναπομενουσών στιβάδων: του φλοιού και του μυελού. Στον φλοιό, στη μεσαία, δηλαδή, στιβάδα, ανευρίσκονται υψηλά ποσά κερατίνης και της χρωστικής μελανίνης, με αποτέλεσμα ο φλοιός να είναι εκείνος ο παράγοντας που καθορίζει το χρώμα των μαλλιών. Ο μυελός, η εσώτατη στιβάδα, δύναται να εκλείπει, εφόσον απαντάται μόνο στις παχιές τρίχες.
Προτού πραγματευτούμε την επίδραση της βαφής στην τρίχα, κρίνεται σκόπιμο να διακρίνουμε τις βαφές σε δύο κατηγορίες: στις μόνιμες και στις προσωρινές. Τα δύο αυτά είδη βαφής διαφέρουν στα συστατικά τους, στις επιδράσεις τους στην τρίχα, καθώς και στη διάρκεια του αποτελέσματος που επιφέρουν.
Η ειδοποιός διαφορά της μόνιμης και της προσωρινής βαφής έγκειται στο γεγονός πως η μόνιμη βαφή χρειάζεται να διεισδύσει στο εσωτερικό της τρίχας, προκειμένου να επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ειδικότερα, συστατικά των μόνιμων βαφών με υψηλή αλκαλικότητα, όπως η αμμωνία ή η μονοαιθανολαμίνη, επιδρούν στην εξωτερική προστατευτική στιβάδα, το περιτρίχιο, καθιστώντας το διαπερατό, έτσι ώστε να επιτραπεί η είσοδος της βαφής στον φλοιό της τρίχας, ο οποίος, όπως προαναφέρθηκε, είναι υπεύθυνος για το χρώμα των μαλλιών. Αντίθετα, οι προσωρινές βαφές δε διαπερνούν το περιτρίχιο, η διάρκεια δράσης τους είναι ιδιαίτερα βραχεία και εξαρτάται από μια πληθώρα παραγόντων, όπως η έκθεση στο νερό και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Ένα συστατικό των μόνιμων βαφών που χρήζει ιδιαίτερης μνείας είναι το υπεροξείδιο του υδρογόνου, το γνωστό σε όλους μας «οξυζενέ». Αφού, λοιπόν, ουσίες, όπως η αμμωνία, έχουν «ανοίξει» το περιτρίχιο, καθίσταται εφικτή η είσοδος του υπεροξειδίου του υδρογόνου στον φλοιό της τρίχας. Ο ρόλος που διαδραματίζει σε αυτήν τη μεσαία στιβάδα είναι η αφαίρεση της φυσικής χρωστικής, έτσι ώστε μετέπειτα να εναποθετηθεί η επιθυμητή τεχνητή χρωστική. Στις περιπτώσεις που ο στόχος είναι να «ανοίξει» το χρώμα των μαλλιών, η παρουσία του υπεροξειδίου του υδρογόνου σε επαρκείς ποσότητες επιτάσσεται.
Θα μου πέσουν τα μαλλιά, αν τα βάφω συνέχεια;
Η παραπάνω πρόταση αποτελεί περισσότερο μύθο, παρά αλήθεια. Η συνεχής εφαρμογή βαφών, ιδιαίτερα αυτών με υψηλή περιεκτικότητα σε υπεροξείδιο του υδρογόνου, απειλεί την υγεία της τρίχας, αλλά ο άμεσος κίνδυνος δεν είναι η τριχόπτωση. Συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψιν και τον τρόπο με τον οποίο δρα η βαφή, κατανοούμε πως με τη διαρκή χρήση βαφών ουσιαστικά διαταράσσουμε τη δομή της τρίχας σπάζοντας τους διαφόρους δεσμούς, με αποτέλεσμα να προκύπτουν αποδυναμωμένα μαλλιά, που έχουν απωλέσει τη λάμψη τους.
Τι κινδύνους, όμως, ενέχουν γενικότερα οι βαφές;
Μια πληθώρα ερευνών έχει διεξαχθεί για την εντόπιση των πιθανών επιπλοκών που ανακύπτουν από τη χρήση μόνιμων βαφών. Τα πορίσματα αυτών, ωστόσο, φαίνεται πως δεν είναι σαφή. Ορισμένες μελέτες καταδεικνύουν την ύπαρξη μιας μικρής συσχέτισης μεταξύ των βαφών και της καρκινογένεσης, ειδικά ό,τι αφορά τη λευχαιμία και τα λεμφώματα. Η συσχέτιση αυτή προκύπτει από το γεγονός πως ένα ποσοστό των βαφών δύναται να εισέλθει στον οργανισμό είτε μέσω απορρόφησής του από την επιδερμίδα είτε μέσω της εισπνοής.
Ακόμα, ύστερα από τη χρήση οποιασδήποτε βαφής, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο των αλλεργικών αντιδράσεων. Πολλά συστατικά των βαφών δυνητικά λειτουργούν ως αλλεργιογόνα, με αποτέλεσμα μερικοί άνθρωποι με το κατάλληλο γενετικό υπόβαθρο να παρουσιάζουν αυξημένη ευαισθησία σε ένα ή περισσότερα από αυτά. Αυτού του είδους οι αλλεργικές αντιδράσεις εκδηλώνονται με κυρίαρχα συμπτώματα τον κνησμό, την ερυθρότητα και το οίδημα, είναι σχετικά ήπιες ως προς την ένταση και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και αντιμετωπίζονται εύκολα.
Αναφορικά με τις αντενδείξεις της χρήσης βαφών, σκόπιμο κρίνεται να αναφερθούμε στην περίπτωση της εγκυμοσύνης. Δεν έχει καταστεί εναργής η επίδραση που έχουν οι βαφές στο αναπτυσσόμενο έμβρυο, με αποτέλεσμα η πλειοψηφία των γιατρών να αποτρέπει τις μέλλουσες μητέρες από τη χρήση τους, προκειμένου να εξαλείψουν κάθε πιθανότητα για επιπλοκή.
Συνοψίζοντας, αντιλαμβανόμαστε πως απαιτείται η διεξαγωγή εκτενέστερων και πολυπληθέστερων ερευνών με αντικείμενο μελέτης τις βαφές, για να μπορέσουμε να συνάγουμε ασφαλέστερα συμπεράσματα αναφορικά με την ασφάλεια αυτών. Έως τότε, κρίνεται επιτακτικό να μεριμνούμε για την περιποίηση των μαλλιών μας σε τακτική βάση και φυσικά, να συμβουλευόμαστε πάντα τη γνώμη των ειδικών, προτού χρησιμοποιήσουμε αντίστοιχα προϊόντα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Does Dyeing Your Hair Damage It? Everything You Need to Know, healthline.com. Διαθέσιμο εδώ
- What Hair Dye Actually Does To Your Hair, According To Science, bustle.com. Διαθέσιμο εδώ
- The Hair Structure, philipkingsley.co.uk. Διαθέσιμο εδώ
- Hair Dyes and Cancer Risk, cancer.org. Διαθέσιμο εδώ