Της Χάρις Λιάτσου,
Εικοσιτέσσερις (24) Ιουνίου 2022 και η Αμερική αποφασίζει να γυρίσει τον δείκτη του χρόνου πενήντα χρόνια πίσω. Το Ανώτατο Δικαστήριο ανατρέπει τον νόμο Roe v. Wade, μετατρέποντας τις αμβλώσεις σε μια παράνομη και αυστηρά τιμωρητέα πράξη, καταπατώντας το δικαίωμα της ιδιωτικότητας του ανθρώπου. Μια ιστορική στιγμή, τόσο για την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής όσο και για την υπόλοιπη ανθρωπότητα, η οποία αρχίζει να αναρωτιέται αν θα ακολουθήσει την ίδια πορεία. Η Ευρώπη, παρατηρητής για άλλη μια φορά των εξελίξεων, με κάποιες εξαιρέσεις, βρίσκεται στην αντίθετη όχθη από την Αμερική.
Τι είναι, όμως, η άμβλωση;
Άμβλωση είναι μια ιατρική διαδικασία με την οποία τερματίζεται η εγκυμοσύνη, αφαιρώντας ένα ή περισσότερα έμβρυα από τη μήτρα, προτού αποκτήσουν την ικανότητα να ζήσουν έξω από αυτή. Αν και είναι μια από τις πιο συζητημένες και αμφιλεγόμενες ιατρικές διαδικασίες, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης την αναγνωρίζει ως ένα θεμελιώδες δικαίωμα και προστατεύει τους ανθρώπους που την επιθυμούν. Αυτό γιατί ο νόμος περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τονίζει με ακρίβεια τη σημασία της σωματικής αυτονομίας, δηλαδή τη λήψη αποφάσεων για το σώμα μας χωρίς κανέναν περιορισμό. Μάλιστα, με άξονα το Διεθνές Δίκαιο, όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην υγεία, χωρίς να γίνονται θύματα διακρίσεων και προκαταλήψεων.
Πώς αντιμετωπίζουν, λοιπόν, οι ευρωπαϊκές χώρες τις αμβλώσεις;
Η Μάλτα, το Βατικανό (υπακούει στο εκκλησιαστικό δίκαιο), το Λιχτενστάιν, η Ανδόρρα και η Πολωνία είναι οι κυριότερες χώρες που διαφωνούν κάθετα με τις αμβλώσεις. Συγκεκριμένα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας αποφάσισε, πριν δύο χρόνια, ότι οι αμβλώσεις θα είναι νόμιμες, μόνο όταν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αιμομιξίας ή η ζωή του ατόμου, που κυοφορεί, βρίσκεται σε κίνδυνο. Φυσικά, αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απογοήτευση ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, αρκετές διαδηλώσεις και την επανεξέταση του ζητήματος, χωρίς όμως τελικά να γίνει κάποια αλλαγή. Αν αυτό δεν ήταν αρκετό, ας προχωρήσουμε στη Μάλτα, όπου ο Ποινικός Κώδικας τιμωρεί με ως και τρία χρόνια φυλάκιση οποιονδήποτε καταφύγει σε έκτρωση και έως και τέσσερα χρόνια φυλάκιση σε γιατρούς, που θα δεχτούν να την εκτελέσουν.
Όσον αφορά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, συνήθως η άμβλωση επιτρέπεται μέσα στο χρονικό πλαίσιο των τριών μηνών από την αρχή της κύησης ή στις πρώτες δεκαοχτώ με εικοσιτέσσερις εβδομάδες κύησης. Ασφαλώς, αυτό δεν σημαίνει ότι η άμβλωση είναι μια εύκολη και ανώδυνη διαδικασία, καθώς υπάρχουν χώρες (Γερμανία, Ουγγαρία, Αλβανία και Εσθονία), που, αν και αναγνωρίζουν το δικαίωμα στις αμβλώσεις, απαιτούν να περάσει μια συγκεκριμένη χρονική περίοδος πριν την έκτρωση και υποχρεώνουν τις εγκυμονούσες να παρευρεθούν σε συνεδρίες ψυχοθεραπείας, με κύριο στόχο την αποτροπή της άμβλωσης ακόμη και μια μέρα πριν από αυτή.
Αν και η Ευρώπη βρίσκεται σίγουρα σε μια καλύτερη θέση όσον αφορά τις αμβλώσεις συγκριτικά με την Αμερική, πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια για την καθολική καθιέρωση του ανθρώπινου δικαιώματος σε αμβλώσεις και για την ένταξη του νόμου αυτού στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι μη ασφαλείς αμβλώσεις, χωρίς τη βοήθεια ενός ειδικού, αποτελούν την τρίτη αιτία παγκοσμίως μητρικών θανάτων, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Accessing abortion services, European Union Agency for Fundamental Rights, διαθέσιμο εδώ
- Coi, G. (2022, May 4). Abortion laws in Europe in 4 charts. POLITICO, διαθέσιμο εδώ
- Hickox, C. (2022, June 27). European Abortion Laws: A comparative overview. Center for Reproductive Rights, διαθέσιμο εδώ
