14.3 C
Athens
Κυριακή, 8 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήΜατιές στην ΙστορίαΗ 8η Οκτωβρίου στην Ιστορία

Η 8η Οκτωβρίου στην Ιστορία


Του Τάσου Γρηγοριάδη,

«Η Μεγάλη Παράταξη στον ποταμό Ugra», αποτυπωμένη σε έργο τέχνης με την τεχνική Papier-mâché. Πηγή εικόνας: Diomedia

1480: Λαμβάνει χώρα η αποκαλούμενη ως «Μεγάλη Παράταξη στον ποταμό Ugra», κοντά στη Μόσχα. Το Μέγα Δουκάτο της Μόσχας, που εξουσιαζόταν από τον Ιβάν Γ’ (Μέγα), θεωρείται ο μεσαιωνικός πρόγονος της σημερινής Ρωσίας. Ωστόσο, οι Ρώσοι παρέμεναν φόρου υποτελείς του καταρρακωμένου πλέον Χανάτου της Χρυσής Ορδής. Η επανειλημμένη άρνηση καταβολής φόρου από τον Ιβάν εξαγρίωσε τον Χάννο της Χρυσής Ορδής, Άχμεντ Χαν μπιν Κιουτσούκ (Ahmed Khan bin Küchük). Μετέπειτα, την άνοιξη του 1480, οι Τάταροι, έχοντας συμμαχήσει με την Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, περνούν στην αντεπίθεση, εισβάλοντας στο Δουκάτο. Οι Ρώσοι αποφάσισαν να αμυνθούν στις όχθες των ποταμών, στα πέριξ της Μόσχας. Στον απόηχο ποικίλων ασήμαντων συγκρούσεων, στις 6 Οκτωβρίου, ο Άχμεντ παρέταξε τα στρατεύματά του στην απέναντι όχθη του ποταμού Ugra, αναμένοντας ενισχύσεις από τον βασιλιά της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, Καζιμίρ Δ’. Οι ενισχύσεις δεν κατέφτασαν ποτέ και την 8η Οκτωβρίου του 1408, ο Άχμεντ διέταξε έφοδο για να προσπελαστεί ο ποταμός, αλλά η επίθεση αποκρούστηκε. Με την πάροδο των ημερών, καμιά πλευρά δεν προτίθονταν να διασχίσει τον ποταμό. Ως αποτέλεσμα, στα τέλη του μήνα, οι Τάταροι υποχώρησαν πλήρως, καθώς παρουσιάστηκαν ανάγκες σε άλλο μέτωπο. Συμπερασματικά, αυτή η περίεργη σύρραξη αποτίναξε τον Ταταρικό ζυγό από το Δουκάτο της Μόσχας και κατά έναν τρόπο αποτελεί το «κύκνειο άσμα» της Χρυσής Ορδής, που είκοσι δύο χρόνια αργότερα καταλύθηκε ολοσχερώς.


Πορτραίτο του 1815 που απεικονίζει τον Κλέμενς Φον Μέττερνιχ. Ζωγραφίστηκε από τον Βρετανό ζωγράφο Thomas Lawrence. Πηγή εικόνας: Wikimedia Commons

1809: Ο Κλέμενς Φον Μέττερνιχ (Klemens Von Metternich) ορίζεται Υπουργός Εξωτερικών της Αψβουργικής Αυτοκρατορίας. Καταρχάς, ο Μέττερνιχ ανατράφηκε στο Κόμπλεντς της βορειοδυτικής Γερμανίας, όντας γόνος ευγενούς Βεστφαλικού οίκου. Έλαβε εξίσου επιρροές από Γερμανία και Γαλλία, μιλώντας τις αντίστοιχες γλώσσες με ευφράδεια. Σπούδασε στο Στρασβούργο και το Μάϊντζ, ενώ με το πέρας των σπουδών του εντάχθηκε στη διπλωματική υπηρεσία της Αυστρίας. Μετέπειτα, από το 1794 μέχρι την υπουργοποίησή του, το 1809, διετέλεσε εκπρόσωπος της Αυτοκρατορίας σε Βρετανία, Σαξονία, Πρωσία και Γαλλία. Με την Αυστρία να δεινοπαθεί, καταβεβλημένη από τους Ναπολεόντειους Πολέμους, ο Μέττερνιχ ανελίσσεται, όντας σφοδρός πολέμιος του Γάλλου Αυτοκράτορα και των πολιτικών του. Συνεπώς, στις 8 Οκτωβρίου του 1809, ο Αυτοκράτορας Φραγκίσκος Β’ τον χρήζει Υπουργό Εξωτερικών. Με το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων, λαμβάνει χώρα το Συνέδριο της Βιέννης (1815) και επίσης, συστήνεται η «Ιερά Συμμαχία», Αυστρίας-Ρωσίας-Πρωσίας, με πρωτεργάτη τον Μέττερνιχ. Ακόμη, ο ίδιος θεωρούσε πως η υπέρμετρη ανάμειξη του λαού στα κοινά θα οδηγούσε προοδευτικά σε αναρχία. Επιπρόσθετα, ήταν αντίθετος στις επαναστάσεις -όπως και στην ελληνική- και πίστευε πως κανένα κράτος δεν πρέπει να υπερτερεί σημαντικά των άλλων, προς αποφυγή γενικευμένων συρράξεων. Καταληκτικά, αν και δικαιολογημένα αποτελεί αμφιλεγόμενη φιγούρα, η πολιτική της εξισορρόπησης που εισήγαγε, συνεισέφερε στην αποφυγή ευρύτατων συγκρούσεων, από το 1815 έως τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.


Η πρώτη μέρα διαμαρτυρίας επί κλίνης κατά του πολέμου του Βιετνάμ των Λένον-Όνο στο Μόντρεαλ του Καναδά. Πηγή εικόνας: The Washington Post

1971: Κυκλοφορεί το τραγούδι-ορόσημο του 20ου αιώνα, “Imagine” από τον Τζον Λένον. Το τραγούδι αποτελεί την επιτομή της «σόλο» καριέρας του Λένον, στον απόηχο της διάλυσης των Beatles, το 1970. Μια γυναίκα έμελλε να ταρακουνήσει ζωή του Λένον. Αναφερόμαστε στη δεύτερη σύζυγό του, τη Γιαπωνέζα Γιόκο Όνο, που αποτέλεσε για πολλούς τη βασική αιτία διάλυσης της θρυλικής μπάντας των «Σκαθαριών». Παρ’ όλα αυτά, η Όνο επηρέασε σημαντικά τη ζωή του Λένον και συνεπώς, και το τραγούδι “Imagine. Ο ίδιος, άλλωστε, αργότερα παραδέχθηκε πως: «Το τραγούδι πρέπει να αποδίδεται ως ένα τραγούδι του Λένον και της Όνο». Πιο συγκεκριμένα, πρόσθεσε ότι: «Μεγάλο μέρος του -στίχοι και πρόσληψη- προήλθε από τη Γιόκο [-], ήταν παρμένα από το Γκρέιπφρουτ». Το Γκρέιπφρουτ αποτελεί βιβλίο με ποιήματα της Όνο, που εκπέμπει αντιπολεμικά και ουτοπικά μηνύματα. Παρομοίως, το “Imagine” είναι μια ωδή στην αγάπη, την ειρήνη, και εμμέσως τον ριζοσπαστισμό, ενώ παράλληλα περιέχει αρκετούς αμφιλεγόμενους στίχους. Αξίζει να σημειωθεί πως, από το 2017, η Γιόκο Όνο αποτιμάται επισήμως και αυτή ως συνθέτης του “Imagine”. Εν κατακλείδι, το τραγούδι και το ομώνυμο άλμπουμ καθίσταται το πιο επιτυχημένο του Λένον («σόλο» καριέρα), ενώ ειδικά μετά τη δολοφονία του, το 1980, παγιώθηκε στην αιωνιότητα, ως ένας ύμνος του ιδεαλισμού, της ανθρωπιάς και της παγκόσμιας ειρήνης.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Great stand on the Ugra river, Wikia.org, διαθέσιμο εδώ
  • Klemens von Metternich, Encyclopedia.com, διαθέσιμο εδώ
  • Klemens von Metternich, New World Encyclopedia, διαθέσιμο εδώ
  • The Story of… ‘Imagine’ by John Lennon, Smooth Radio, διαθέσιμο εδώ
  • The Legacy of John Lennon’s song ‘’Imagine’’, Biography.com, διαθέσιμο εδώ
  • How a 15-th century strange battle put Russia on the map, Russia Beyond, διαθέσιμο εδώ
  • Imagine — John Lennon’s song became an anthem for troubled times, Financial Times, διαθέσιμο εδώ
  • The Great Stand on the Ugra River – Ending Tatar Dominion Over Moscow, War History Online, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Τάσος Γρηγοριάδης
Τάσος Γρηγοριάδης
Προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος «Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών» του ΠΑ.ΜΑΚ., στο οποίο διδάσκεται και την τουρκική γλώσσα, ενώ παράλληλα κατέχει την αγγλική. Εδώ και χρόνια ασχολείται με τους τομείς της διεθνούς και εγχώριας (γέω)πολιτικής, της ιστορίας και της γεωγραφίας. Υπέρμαχος της εφαρμογής-ισχυροποίησης του διεθνούς δικαίου και της διπλωματίας γενικότερα.