Της Αναστασίας Βλαχοπούλου,
Μεγάλες διαδηλώσεις έχουν ξεσπάσει τον τελευταίο καιρό σε όλη την Κένυα λόγω εκτεταμένων επεισοδίων αστυνομικής βαρβαρότητας, έλλειψης λογοδοσίας και ανεπιτυχών οικονομικών πολιτικών από την κυβέρνηση.
Οι περισσότερες διαμαρτυρίες διοργανώθηκαν με σκοπό την απαίτηση δικαιοσύνης και διαφάνειας κατά της παραδοσιακής πολιτικής ηγεσίας.
Πιο αναλυτικά, στις 25 Ιουνίου του 2025—την πρώτη επέτειο των διαδηλώσεων κατά του διαβόητου οικονομικού νομοσχεδίου για σημαντικές αυξήσεις φόρων που ψηφίστηκε πέρυσι—, υπήρξε τρομερή κλιμάκωση στις συγκρούσεις σε διάφορες πόλεις της Κένυας όπως το Ναϊρόμπι, η Μομπάσα, το Νακουρού. Αυτό γιατί η ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου είχε οδηγήσει στην εισβολή πολιτών στο Κοινοβούλιο της χώρας και στον άδικο θάνατο 60 ανθρώπων, με αποτέλεσμα μια πανεθνική διαδήλωση προς τιμή όσων είχαν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια αυτών των διαδηλώσεων.
Απ’ ότι φαίνεται, παρόλο που το νομοσχέδιο ανασύρθηκε, οι εντάσεις έχουν αυξηθεί περαιτέρω έπειτα από το θάνατο του blogger Albert Ojwang υπό αστυνομική κράτηση o οποίος φέρεται να έκανε κριτική κατά ανώτερου αξιωματικού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τις διαμαρτυρίες να είναι πιθανό να συνεχιστούν μέχρι να υπάρξει ουσιαστική λογοδοσία και μεταρρύθμιση στα συστήματα αστυνομίας και δικαιοσύνης.
Σε μια κοινή δημοσίευση διαφόρων κοινοτικών ομάδων που υποστηρίζουν τις διαμαρτυρίες, φαίνεται η ύψιστη ανάγκη για μεταρρυθμίσεις στο σύστημα διακυβέρνησης. Χαρακτηριστικά, ομάδες όπως ο Δικηγορικός Σύλλογος της Κένυας (LSK), η Ομάδα Εργασίας για τις Αστυνομικές Μεταρρυθμίσεις και ο Ιατρικός Σύλλογος της Κένυας ανέφεραν πως: «Προσευχόμαστε για το έθνος μας, τον διάλογο και μια διέξοδο από το πολιτικό αδιέξοδο που αντιμετωπίζει η Κένυα. Ως χώρα, αντιμετωπίζουμε ένα ατυχές παράδοξο όπου χάνονται περισσότερες ζωές, καθώς οι άνθρωποι αναζητούν δικαιοσύνη για τις ζωές που έχουν ήδη χαθεί. Συγγνώμη για όλα τα θύματα της συνεχιζόμενης τάσης αστυνομικής βαρβαρότητας και υπερβολών».
Επιπρόσθετα, ομάδες προάσπισης ανθρώπινων δικαιωμάτων, ενθαρρύνουν τους πολίτες να ξεκινήσουν εξονυχιστικούς ελέγχους ώστε να συλλέξουν όσο το δυνατόν πιο πολλά αποδεικτικά στοιχεία γίνεται κατά της κυβέρνησης. Για παράδειγμα, ο εκτελεστικός διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας Κένυας, Irũngũ Houghton, δήλωσε πως οι περισσότεροι πολίτες σκοτώνονται έπειτα από συγκρούσεις μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών σε διάφορα μέρη της χώρας.
Κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων, πολλές λεηλασίες και ζημιές τόσο σε κυβερνητικές περιουσίες όσο και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις συμβαίνουν. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης σταμάτησαν να καλύπτουν τα γεγονότα έπειτα από προτροπή των αρχών για προσωρινή διακοπή της ζωντανής ραδιοφωνικής και τηλεοπτικής μετάδοσης, ώστε να μην αρχίσουν να διαμαρτύρονται περισσότερα άτομα. Ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε αργότερα αυτήν την απόφαση.
Σημαντικό είναι επίσης να αναφερθεί πως αυτή η δραστηριοποίηση αποτελεί ένα νέο κύμα ακτιβισμού με πρωταγωνιστές νεαρούς Κενυάτες οι οποίοι οργανώνονται μέσω των κοινωνικών δικτύων και των ψηφιακών πλατφορμών κατά της κυβέρνησης η οποία έχει προκαλέσει τη δυσπιστία του κοινού. Κατηγορίες όπως αδυναμία απόδοσης ευθυνών κατά της αστυνομικής βίας, αγνόηση της γνώμης του κοινού σχετικά με το οικονομικό νομοσχέδιο και η έλλειψη εποικοδομητικού διαλόγου με τους πολίτες είναι κάποιοι από τους λόγους που έχουν οδηγήσει τους πολίτες σε εξέγερση.
Ποια είναι όμως η αντίδραση της κυβέρνησης; Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Πρόεδρος William Ruto, έχει υποσχεθεί στους πολίτες πως θα περιορίσει την αστυνομική αυθαιρεσία. Ωστόσο, το υπουργείο Εσωτερικών, στην προσπάθεια να περιορίσει τις διαδηλώσεις, έχει δώσει τη δυνατότητα τους αστυνομικούς να πυροβολούν «επί τόπου» όσους έρχονται αντιμέτωποι με το νόμο.
Αυτές δεν είναι απλώς διαμαρτυρίες κατά των φόρων αλλά μια βαθύτερη αγανάκτηση και δυσαρέσκεια των πολιτών με την κρατική βία και τη διακυβέρνηση οι οποίες πολύ πιθανό να συνεχιστούν μέχρι να υπάρξει ουσιαστική λογοδοσία και διαφάνεια στα συστήματα αστυνομίας και δικαιοσύνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- At least 16 people killed and 400 injured in Kenyan protests,The guardian, διαθέσιμο εδώ
- Kenya: 12 Killed, 400 injured in Gen Z Anniversary Protests Across Kenya, Αll Africa, διαθέσιμο εδώ
- Kenyan civilian shot at close range by police during protests dies, AP, διαθέσιμο εδώ
