Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Ο 20ος αιώνας αποτέλεσε την απαρχή για πολλές πρωτοπορίες στην ανθρώπινη πορεία, εξέλιξη των επιστημών, βελτίωση της ζωής, νέες τεχνολογίες είναι μόνο μερικοί από τους τομείς προόδου που σημειώθηκαν. Η εξερεύνηση του διαστήματος αναμφίβολα εντάσσεται σε αυτήν τη μεγάλη κατηγορία της ανθρώπινης κατάκτησης ειδικά μετά από την κατάργηση των συνόρων ανάμεσα στη Γη και το αχανές σύμπαν. Έτσι, ο άνθρωπος μπόρεσε να βγει είτε άμεσα είτε έμμεσα από το καβούκι του και άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στη μελέτη του ουρανού. Από τους πρώτους τομείς που βρέθηκαν στο επίκεντρο της μελέτης ήταν το ηλιακό μας σύστημα και οι πλανήτες που το απαρτίζουν. Αφού στο προηγούμενο άρθρο είδαμε μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά των εσωτερικών πλανητών του ηλιακού μας συστήματος ήρθε η στιγμή να εξετάσουμε τους εξωπλανήτες του, αυτούς δηλαδή που βρίσκονται πέρα από τη ζώνη των αστεροειδών που είναι μετά από τον Άρη.
1.Δίας
Ο πρώτος πλανήτης που κινείται σε αυτή τη ζώνη είναι ο Δίας, ο πέμπτος κατά σειρά πλανήτης από τον ήλιο και ο μεγαλύτερος του ηλιακού συστήματος. Διαθέτει μέση ακτίνα 69.911 χιλιόμετρα και σε αντίθεση με τους εσωτερικούς πλανήτες είναι ένας γίγαντας αερίων, όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι εξωπλανήτες. Η ατμόσφαιρά του αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο, ενώ συναντάμε σε μικρότερες συγκεντρώσεις άνθρακα, οξυγόνο, θείο, νέον, αμμωνία κ.α. Παράλληλα, τα αέρια στην ατμόσφαιρά του δημιουργούν ισχυρούς παγωμένους ανέμους (με τη θερμοκρασία του να είναι κατά μέσο όρο στους −185°C) και καταιγίδες με έντονη κεραυνική δραστηριότητα, με τα διάφορα νέφη που βρίσκονται εκεί να συγκεντρώνονται σε διαφορετικές ζώνες που ξεχωρίζουν ακόμα και με το χρώμα τους. Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση είναι η περιστροφή του γύρω από τον άξονά του καθώς χρειάζεται περίπου 10 ώρες, ενώ μια περιφορά του από τον ήλιο διαρκεί 4.333 γήινες ημέρες (δηλαδή σχεδόν 12 γήινα έτη). Το επίσης αξιοσημείωτο με αυτόν τον πλανήτη είναι και οι δορυφόροι του καθώς μέχρι στιγμής έχουν εντοπιστεί 95, με τους τέσσερις μεγαλύτερους να είναι η Ιώ, η Ευρώπη, ο Γανυμήδης και η Καλλιστώ.
2.Κρόνος
Ο πλανήτης των δακτυλίων, Κρόνος, και δεύτερος μεγαλύτερος του ηλιακού μας συστήματος ακολουθεί έχοντας ως μέση ακτίνα 58.232 χιλιόμετρα, με την ατμόσφαιρά του να αποτελείται κατά βάση από υδρογόνο και ήλιο, έχοντας και αυτός θυελλώδεις ανέμους και ισχυρές καταιγίδες. Η μεγάλη απόστασή του από τον ήλιο έχει ως αποτέλεσμα να χρειάζεται 10.756 γήινες ημέρες (δηλαδή γύρω στα 29 χρόνια) για να κάνει μια πλήρη περιφορά, ενώ γύρω από τον άξονά του χρειάζεται 10,7 ώρες. Ως προς τους φυσικούς δορυφόρους ο Κρόνος φαίνεται να σπάει όλα τα ρεκόρ καθώς γύρω του κινούνται τουλάχιστον 146 φεγγάρια, με την έρευνα να ανεβάζει διαρκώς αυτόν τον αριθμό. Τέλος, το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του, οι δακτύλιοί του είναι κομμάτια από πάγο, μετεωρίτες και αστεροειδείς που πιάστηκαν από την βαρύτητα του πλανήτη και πλέον περιστρέφονται γύρω του.
3.Ουρανός
Ο τρίτος εξωπλανήτης που συναντάμε είναι παγωμένος πλανήτης, ο Ουρανός, η με μέση ακτίνα 25.362 χιλιόμετρα. Έχοντας μια ατμόσφαιρα από υδρογόνο, ήλιο και μεθάνιο ο πλανήτης αυτός είναι ο πιο κρύος καθώς οι θερμοκρασία του κυμαίνεται στους −224°C. Το ιδιαίτερο, όμως, με τον πλανήτη είναι πως ο άξονάς του είναι κεκλιμένος κατά 98°, ο μοναδικός με αυτόν τον προσανατολισμό. Έτσι, τα περίπου 82 γήινα έτη (30.687 γήινες ημέρες) που χρειάζεται για να κάνει μια περιφορά γύρω από τον ήλιο έχουν ως αποτέλεσμα οι πόλοι του δέχονται περίπου 42 χρόνια συνεχούς ηλιακού φωτός, ακολουθούμενα από 42 χρόνια συνεχούς σκότους. Από την άλλη για να πραγματοποιήσει μια περιστροφή γύρω από τον άξονά του θέλει μόλις 17 ώρες. Το επίσης ενδιαφέρον είναι πως διαθέτει και αυτός μια σειρά από δακτυλίους, ενώ αριθμή και 28 φεγγάρια.
4.Ποσειδώνας
Ο τελευταίος και πιο μακρινός πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα είναι ο Ποσειδώνας, έχοντας ως μέση ακτίνα 24.622 χιλιόμετρα, καθιστώντας τον, τον μικρότερο ανάμεσα στους εξωπλανήτες. Έχοντας παρόμοια δομή με τον Ουρανό, ο Ποσειδώνας έχει κατά βάση στην ατμόσφαιρά του υδρογόνο, ήλιο και μεθάνιο, με την θερμοκρασία του να είναι κοντά στους −200°C. Όντας ο μακρινότερος πλανήτης χρειάζεται 165 γήινα έτη (60.190 γήινες ημέρες) για μια περιφορά του από τον ήλιου και περίπου 16 ώρες για μια περιστροφή του. Το σκηνικό του πλανήτη ολοκληρώνει μια σειρά από δακτυλίους και τα 16 γνωστά φεγγάρια του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- About the Planets, science.nasa.gov, Διαθέσιμο εδώ
- Solar system guide: Discover the order of planets and other amazing facts, space.com, Διαθέσιμο εδώ
- Planets of our Solar System, bbc.co.uk, Διαθέσιμο εδώ
