Της Γιώτας Ευθυμίου,
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ, αν αυτό που βλέπεις είναι όντως εκεί;
Τα πλάσματα βρίσκονται καθημερινά ανάμεσά μας και μας υπενθυμίζουν ότι τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το —εικονικό— φανταστικό είναι πολύ πιο ρευστά απ’ όσο νομίζουμε. Το ίδιο ισχύει φυσικά για το γνώριμο «κανονικό» και το αλλόκοτο, που μας προβληματίζει και μας ξεβολεύει, γιατί το «κανονικό» κατασκευάστηκε για να μας εφησυχάζει ενώ το αλλόκοτο έχει την παράξενη δύναμη να εμφανίζει τις νέες —αληθινές— πτυχές του κόσμου και να διεγείρει μυστηριωδώς τα συναισθήματά μας. Όπως και στην καθημερινότητα τίποτα δεν είναι απόλυτο, μιας και η ζωή είναι γεμάτη αμφισημίες και η πραγματικότητα όχι μόνο είναι υποκειμενική αλλά έγκειται στην προοπτική του ατόμου ή στην περίπτωσή μας του περιπατητή.
Η απεικόνιση αυτής της ταλάντευσης ανάμεσα στα προαναφερθέντα δίπολα υλοποιείται και διηγείται μέσω μιας βαθιά αληθινής και συνάμα τελετουργικής έκθεσης, όπου η τέχνη δίνει έναυσμα στο σουρεαλισμό να προβάλλει την καθημερινότητα με ένα πιο συμβολικό και μαγικό τρόπο. Ένα μεγάλο πλήθος καλλιτεχνών ενώνει τις δυνάμεις του για να ζωντανέψει ένα ανεξήγητο όραμα ριζωμένο στην πόλη, στο Πεδίον του Άρεως, όπου για είκοσι μέρες οι επισκέπτες μπόρεσαν να βιώσουν συναισθηματικά τη σχέση του πραγματικού με την παραίσθηση και να περιηγηθούν σε ένα πάρκο που μοιάζει φυσικό αλλά δεν είναι, γεγονός που μας δίδαξαν τα εμβληματικά και καλαίσθητα έργα που περιτριγύριζαν το χώρο.
Μια έκθεση που παίρνει μορφή και συνυπάρχει με την καθημερινότητα του πάρκου, μια προσέγγιση της ζωής που εμφανίζεται απρόσμενα, κρυμμένη ανάμεσα στα δέντρα, τα φυτά και τα σιντριβάνια. Τα πλάσματα, καθώς περιμένουν να ανακαλυφθούν και να ζωντανέψουν, με ένα άγγιγμα, ένα ήχο ή απλά τα περαστικά βλέμματα των επισκεπτών «κινούνται» αναπάντεχα γύρω μας και παίρνουν υπόσταση μέσω των δικών μας αισθήσεων με σκοπό να μας μάθουν ή να μας βοηθήσουν να φανταστούμε αν είναι φυσιολογικά ή εξ’ ολοκλήρου ψηφιακά.
Τα Plásmata 3 δεν διαχωρίζουν τη τέχνη σε ψηφιακή και αναλογική, αντίθετα αναδεικνύουν τη φυσική της συνέχεια στον χώρο και το χρόνο μέσω των εκθεμάτων που προσφέρουν. Η τέχνη είναι, όμως, καθαρά ανθρώπινο δημιούργημα, οι καλλιτέχνες προσφέρουν σώμα και πνεύμα για να ξεπεράσουν και να καταρρίψουν τη τεχνητή νοημοσύνη αμφισβητώντας τον αλγόριθμο και δημιουργώντας νέες αφηγήσεις με όπλο τους μόνο τη φαντασία και φυσικά το αδιαπραγμάτευτο ταλέντο τους.
Τα εκθέματα της φετινής χρονιάς περιλάμβαναν υβριδικά έργα, πολλά από τα οποία ανήκουν στη Συλλογή του Ιδρύματος Ωνάση, παράξενα τοτέμ φορτισμένα με υπαινιγμούς πνευματισμού, μυθικά ζώα, αρχαίες κολόνες—μαξιλάρια όπου ξαπλώνεις άφοβα χωρίς να πονάς, μνημεία φτιαγμένα από σπασμένα μάρμαρα αθηναϊκών πεζοδρομίων, σώματα που δεν ξέρεις εάν πέφτουν στο κενό ή εάν ανεβαίνουν στον ουρανό από μια σκάλα που οδηγεί στο πουθενά, γυάλινα λουλούδια που φωτίζονται με τη δύναμη της αγκαλιάς δύο ανθρώπων, αμαζόνες πάνω σε μηχανές, κοχύλια που περιστρέφονται αέναα και μέσα από τα οποία ακούγονται σταγόνες να ρέουν, οικεία και ανοίκεια πλάσματα που ξεπροβάλλουν μέσα από τα παρτέρια του πάρκου.
Τα πλάσματα είναι παράξενα και ταυτόχρονα οικεία, εμφανίζονται σαν μια ανάμνηση ονείρου και μας προσκαλούν σε ένα παιχνίδι αλληλεπίδρασης και συναισθηματικής πρόκλησης. Μέσα από αυτή τη συνάντηση ψευδαίσθησης και επιθυμίας αποκαλύπτουν τον κόσμο γύρω μας, με τη συνοδεία ζωντανού ραδιοφώνου, κινηματογραφικών προβολών και γεύσεων, όπου οι πολιτισμοί μπλέκονται αρμονικά χωρίς να συγχέονται και να ομοιομορφοποιούνται, αναδεικνύοντας τη μοναδικότητα και την ομορφιά τους.
Αυτό το μοναδικό πολυπολιτισμικό ταξίδι συμβολισμών είναι μια εμπειρία κατά την οποία η αφήγηση ενώνεται με τις μνήμες και μαζί μεταμορφώνουν το πάρκο σε ένα χώρο περιπλάνησης και εξερεύνησης. Εκεί μπορούν να βρεθούν ερευνητές, επαγγελματίες, καλλιτέχνες, ακτιβιστές, κάτοικοι, περαστικοί και οργανωμένες ομάδες που συμμετέχουν σε έναν ανοιχτό διάλογο με την πόλη, τη γειτονιά και το πάρκο —τόσο στον φυσικό όσο και στον φαντασιακό του χώρο.
Τα Plásmata ήρθαν για τρίτη φορά να μας συνεπάρουν και να μας συγκλονίσουν σε έναν κόσμο αινιγματικό μα γνώριμο· ένα κόσμο που ποτέ δεν είδαμε, που μάταια αψηφήσαμε ή ίσως αγνοήσαμε και που συνδέεται άρρηκτα με εκείνον που έπεται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Plásmata 3, onassis.org, διαθέσιμο εδώ
