Της Μαρίας Ραβάνη,
Η επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ την προηγούμενη Παρασκευή 13 Ιουνίου προς το Ιράν έχει τραβήξει τα βλέμματα της παγκόσμιας κοινωνίας (δικαιολογημένα). Με τη σύγκρουση να συνεχίζεται και με το ενδεχόμενο εμπλοκής των Η.Π.Α. να φαντάζει όλο και πιο πιθανό, η παγκόσμια οικονομία έχει ήδη αρχίσει να βλέπει τις πρώτες συνέπειες της έκρυθμης αυτής κατάστασης. Και ο τομέας της ναυτιλίας φαίνεται πως θα είναι ο πρώτος που θα επωμιστεί το βάρος των πολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, περιοχή με κομβικό ρόλο στο διεθνές εμπόριο πετρελαίου και ενεργειακών πρώτων υλών.
Τις τελευταίες ημέρες οι ηλεκτρονικές παρεμβολές στα συστήματα πλοήγησης εμπορικών πλοίων λόγω της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν είχαν δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα σε πλοία που κινούνται στα Στενά του Ορμούζ και τον Περσικό Κόλπο. Την Τετάρτη 18/06 το πετρελαιοφόρο “MV Adalynn” τυλίχθηκε στις φλόγες, μετά από σύγκρουσή του με το πετρελαιοφόρο «MV Front Eagle”, με το υπουργείο ενέργειας των Η.Α.Ε. να κάνει λόγω για «σφάλμα πλοήγησης», περιστατικό που φαίνεται να συνδέεται άμεσα με τους φόβους των πλοιοκτητριών εταιρειών που διαθέτουν πλοία σε εκείνες τις περιοχές.
Η όλη κατάσταση έχει δημιουργήσει μεγάλο αίσθημα ανασφάλειας στους κύκλους των πλοιοκτητών. Σε περιόδους αυξημένης επικινδυνότητας, τα ναύλα και τα λεγόμενα «ασφάλιστρα κινδύνου πολέμου» σημειώνουν ραγδαία ανοδική πορεία, φαινόμενο που αρχίζει να παρατηρείται και κατά την περίοδο που διανύουμε. Εξάλλου, όπως αναφέρουν και αναλυτές του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers, αν και το Στενό του Όρμουζ θεωρητικά παραμένει ανοιχτό ως πέρασμα, στην πραγματικότητα η συγκεκριμένη θαλάσσια οδός «θεωρείται πλέον στην πράξη ημι-κλειστή».
Ο αντίκτυπος στα ναύλα έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αντιληπτός από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο τομέα της ναυτιλίας και κατά κόρον χρησιμοποιούν τις συγκεκριμένες θαλάσσιες οδούς. Κατά τους Xclusiv Shipbrokers: «Τα ναύλα για φορτώσεις Ιουλίου στη διαδρομή TD3C ανέβηκαν άμεσα κατά οκτώ μονάδες στους WS 65, ενώ η μεταφορά προϊόντων με LR2 από την Αραβική Χερσόνησο προς το Ηνωμένο Βασίλειο πλέον περιλαμβάνει προσαύξηση 600.000 δολαρίων για επιλογή πλεύσης μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας». Πέρα από τα ναύλα, αυξητική τάση σε τέτοιες περιόδους υπάρχει και στους μισθούς των πληρωμάτων, φαινόμενο απόλυτα κατανοητό καθώς συνδέεται με την αυξημένη επικινδυνότητα που καλούνται οι εργαζόμενοι να αντιμετωπίσουν.
Η πιθανότητα κλιμάκωσης της σύγκρουσης, έχει ήδη οδηγήσει σε «μέτρια μείωση» στον αριθμό των πλοίων που κινούνται σε αυτές τις περιοχές, σύμφωνα με τον Γιάκομπ Λάρσεν, επικεφαλής ασφαλείας της Bimco, της εταιρείας-εκπροσώπου των παγκοσμίων πλοιοκτητών και παράγοντας που δε συνηθίζει να προτρέπει τους συνεργάτες της να αποσύρουν τα πλοία τους. Η παρούσα ωστόσο κατάσταση έχει εισαγάγει ένα στοιχείο αβεβαιότητας και καλεί για άμεσα μέτρα.
Γιατί ωστόσο τα Στενά του Ορμούζ επηρεάζουν σε τέτοιο βαθμό το παγκόσμιο εμπόριο;
Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες οδούς διέλευσης πετρελαίου που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με την Αραβική θάλασσα. Μια πιθανή διακοπή των δρομολογίων από αυτό το σημείο θα έχει πιθανότητα ως συνέπεια μια εκτεταμένη ενεργειακή κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις τιμές πετρελαίου να εκτοξεύονται και την εφοδιαστική αλυσίδα να υφίσταται σοβαρές καθυστερήσεις. Πέρα από το πετρέλαιο, συνέπειες θα υπάρχουν και στο εμπόριο του υγροποιημένου φυσικού αερίου (NLG), καθώς από τα Στενά περνάει σχεδόν το 50% του παγκόσμιου NLG, με την τεράστια αγορά της Κίνας να λαμβάνει το ¼ των φορτίων της—δηλαδή 26,9 τόνους ετησίως—σε NLG διαμέσου της συγκεκριμένης οδού. Ένα πιθανό κλείσιμο θα οδηγήσει σε αναζήτηση νέων παρόχων με αποτέλεσμα να προκύψουν σημαντικές μετατοπίσεις στο παγκόσμιο χρηματιστήριο και καταστροφικές αυξομειώσεις στις τιμές μετοχών όπως αυτή της Japan-Korea Marker (JKM).
Η αστάθεια στην περιοχή λοιπόν έχει ήδη ταρακουνήσει τα «νερά» της παγκόσμιας οικονομίας και οι μεγάλοι ναυτιλιακοί όμιλοι παρακολουθούν τις εξελίξεις με μεγάλο ενδιαφέρον. Το σίγουρο είναι πως η κλιμάκωση της σύγκρουσης και η εμφάνιση «νέων παικτών» (π.χ. Η.Π.Α.) θα έχουν ακόμη πιο καταστροφικές συνέπειες στις ισορροπίες του παγκόσμιου εμπορίου, ενώ το «κλείσιμο» κομβικών σημείων—έστω και για μικρό χρονικό διάστημα—θα οδηγήσει στην αναβίωση καταστάσεων που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τι συμβαίνει στα Στενά του Ορμούζ – Η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν αυξάνει τους ναύλους των εμπορευμάτων, In.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Ο πόλεμος Ισραήλ–Ιράν εκτοξεύει τα ναύλα και τα ασφάλιστρα, Newmoney, Διαθέσιμο εδώ
- Στα πρόθυρα νέου ενεργειακού σοκ η ΝΑ Ευρώπη από τον κίνδυνο ανόδου του φυσικού αερίου, Newmoney, Διαθέσιμο εδώ
- Shipping groups are starting to shy away from the Strait of Hormuz as Israel-Iran conflict rages on, CNBC, Διαθέσιμο εδώ
