Της Δήμητρας Νικολοπούλου,
Στις 16 Μαΐου 2025, η πρωτεύουσα της Αλβανίας, τα Τίρανα, φιλοξένησε τη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (EPC), συγκεντρώνοντας 47 ηγέτες από όλη την Ευρώπη. Η συνάντηση αυτή αποτέλεσε σημαντική ευκαιρία για να συζητηθούν κρίσιμα θέματα, όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση και οι γεωπολιτικές εξελίξεις, με φόντο τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Παράλληλα, όμως, η Σύνοδος ξεχώρισε για το ασυνήθιστο και θεατρικό της χαρακτήρα.
Η έναρξη της Συνόδου έγινε με έναν πρωτότυπο και απρόσμενο τρόπο: οι ηγέτες αντίκρισαν στην οθόνη τις εικόνες τους, αλλά ως μωρά, δημιουργημένες μέσω τεχνητής νοημοσύνης, να απευθύνουν το μήνυμα «Καλώς ήρθατε στην Αλβανία» στις μητρικές τους γλώσσες. Η πρωτοβουλία αυτή, που φαίνεται να ανήκει προσωπικά στον Αλβανό Πρωθυπουργό, Edi Rama, προκάλεσε έκπληξη και γέλιο. Πιο συγκεκριμένα, η Ιταλίδα Πρωθυπουργός, Giorgia Meloni, σχολίασε με χιούμορ: «Ευχαριστώ, με κάνατε να νιώσω ξανά μωρό!» Το βίντεο κέρδισε χειροκροτήματα, δίνοντας μια ελαφρύτερη νότα σε μια κατά τα άλλα σοβαρή Σύνοδο. Η Πρωθυπουργός της Δανίας, Mette Frederiksen, παρακολουθούσε με ένα μειδίαμα, ενώ ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdoğan, παρέμεινε σχεδόν ανέκφραστος, αν και δεν κατάφερε να κρύψει ένα μικρό χαμόγελο, όταν προβλήθηκε η δική του εκδοχή, ένα μωρό με μουστάκι.
Λίγες ώρες νωρίτερα και μόλις λίγες μέρες μετά την επανεκλογή του, ο Rama υποδέχθηκε τους Ευρωπαίους ηγέτες, φορώντας τα χαρακτηριστικά του αθλητικά παπούτσια, στέλνοντας έτσι ένα μήνυμα πως δεν διστάζει να παραβιάσει το πρωτόκολλο, όταν το θεωρεί αναγκαίο. Σε αυτό το πλαίσιο, με την άφιξη της Meloni, έκανε μια θεατρική κίνηση, γονατίζοντας αστειευόμενος μπροστά της, επαναλαμβάνοντας μια στιγμή που είχε προκαλέσει αίσθηση σε παλαιότερη διεθνή συνάντηση. Η Meloni ανταποκρίθηκε με γέλιο, σχολιάζοντας τη διαφορά ύψους μεταξύ τους. Αυτή η σκηνή δεν ήταν απλώς επικοινωνιακό κόλπο, αλλά ανέδειξε τον διπλωματικό ρόλο που επιδιώκει η Αλβανία να διαδραματίσει ως περιφερειακός παράγοντας στα Βαλκάνια, με βλέμμα στην πλήρη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η γεωπολιτική ένταση από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία βρέθηκε στο επίκεντρο των συζητήσεων. Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Volodymyr Zelensky, απηύθυνε έκκληση για μια ενιαία ευρωπαϊκή στάση απέναντι στη Ρωσία, καθώς οι μάχες στο ανατολικό τμήμα της χώρας κλιμακώνονται. Η Μόσχα αρνήθηκε εκ νέου τη συμμετοχή της σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ανοίγοντας το δρόμο για σκέψεις νέων κυρώσεων.
Η συζήτηση μεταξύ των ηγετών επικεντρώθηκε, επίσης, στη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης και στην ανάγκη για ενίσχυση της άμυνας, ιδιαίτερα υπό την απειλή μιας ενδεχόμενης αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.
Το μεταναστευτικό ζήτημα, όπως αναμενόταν, αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης. Η Ιταλία παρουσίασε τη διμερή της συμφωνία με την Αλβανία για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής μεταναστών εκτός των συνόρων της ΕΕ. Παρά το ενδιαφέρον που έδειξαν ορισμένοι ηγέτες, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων αντέδρασαν έντονα, καταγγέλλοντας τις συνθήκες ως απάνθρωπες και παράνομες. Η Meloni επιχείρησε να συγκροτήσει ένα μέτωπο στήριξης για αυστηρότερη ευρωπαϊκή πολιτική στο μεταναστευτικό, ενώ χώρες του Βορρά διατήρησαν επιφυλάξεις.
Η φιλοξενία της Συνόδου αποτέλεσε ορόσημο για την Αλβανία. Ο Rama δήλωσε την επιθυμία του να δει τη χώρα του να εντάσσεται πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Παρότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζει την πρόοδο, υπογραμμίζει την ανάγκη για βαθιές μεταρρυθμίσεις, κυρίως στον τομέα του κράτους δικαίου και της καταπολέμησης της διαφθοράς. Η επιλογή των Τιράνων ως τόπου διεξαγωγής της Συνόδου έστειλε σαφές μήνυμα για τον σημαντικό ρόλο, τον οποίο η ΕΕ επιθυμεί να αναλάβουν τα Δυτικά Βαλκάνια στο ευρωπαϊκό μέλλον.
Η Σύνοδος δεν αποτέλεσε απλώς μια διπλωματική συνάντηση. Ήταν μια σκηνή, όπου το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης συναντήθηκαν με στυλ, πολιτική στρατηγική και… λίγη τεχνητή νοημοσύνη. Ανάμεσα σε προκλήσεις, εντάσεις και χαμόγελα, η Ευρώπη συνεχίζει να αναζητά τη συνοχή της, αυτή τη φορά μέσα από τα μάτια ενός AI-μωρού. Παρά τις θεατρικές στιγμές, η ατζέντα της Συνόδου ήταν εξαιρετικά σοβαρή. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες, ένθερμοι υποστηρικτές της Ουκρανίας, επιδιώκουν να εντείνουν την πίεση στον Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Putin με νέα πακέτα κυρώσεων, ενώ οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Κιέβου και Μόσχας συνεχίζονται στην Κωνσταντινούπολη.
Στις 26 Μαΐου 2025, δέκα ημέρες μετά τη Σύνοδο, οι εξελίξεις συνεχίζουν να διαμορφώνουν το ευρωπαϊκό τοπίο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην εφαρμογή του 18ου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο περιλαμβάνει μέτρα κατά του ρωσικού ενεργειακού τομέα, του «σκιώδους στόλου» και του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Παράλληλα, οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη παραμένουν σε αδιέξοδο, με τη Ρωσία να αποφεύγει ουσιαστικές δεσμεύσεις.
Στο εσωτερικό της Αλβανίας, η κυβέρνηση του Edi Rama συνεχίζει τις προσπάθειες για την ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων, με στόχο την επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας προς την ΕΕ. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ενώ η επόμενη Σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στη Δανία το φθινόπωρο του 2025, με την ελπίδα για περαιτέρω πρόοδο σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση και η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
European leaders meet in Albania to debate security concerns, Russia, ABC News, διαθέσιμο εδώ
-
Europe’s leaders talk migration at Albania summit, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
-
Albania’s Rama gives showman’s welcome to Europe’s leaders, France24, διαθέσιμο εδώ
-
AI-generated baby greet Europe leader Albania summit, Politico, διαθέσιμο εδώ
