Του Κωνσταντίνου Καρατζά,
Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής επενδύουν όλο και περισσότερο σε εταιρείες lobbying στις Ηνωμένες Πολιτείες, δαπανώντας δεκάδες εκατομμύρια δολάρια, με στόχο την άσκηση επιρροής σε πολιτικά και οικονομικά ζητήματα. Αν και το lobbying είναι νόμιμο στις ΗΠΑ και καταγράφεται επίσημα, όταν πρόκειται για ξένες κυβερνήσεις, το φαινόμενο αποκτά μεγαλύτερη γεωπολιτική σημασία και γεννά ερωτήματα για τη διαφάνεια και την πολιτική ανεξαρτησία.
Σύμφωνα με στοιχεία από το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης και το μητρώο FARA (Foreign Agents Registration Act), μόνο το 2023, χώρες όπως το Μεξικό, η Κολομβία, η Γουατεμάλα και η Ονδούρα ξόδεψαν πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια για lobbying στις ΗΠΑ. Στόχος τους: να διαμορφώσουν το αφήγημα γύρω από τη μετανάστευση, την καταπολέμηση των ναρκωτικών, τις εμπορικές σχέσεις και την αναπτυξιακή βοήθεια.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση της κυβέρνησης του Μεξικού, η οποία συνεργάστηκε με ισχυρές εταιρείες lobbying στην Ουάσινγκτον, ώστε να επηρεάσει τις θέσεις του Κογκρέσου για την πολιτική μετανάστευσης και την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στους μετανάστες. Παρόμοια στρατηγική ακολούθησαν και άλλες κυβερνήσεις της Κεντρικής Αμερικής, με στόχο να αποφύγουν περικοπές στη βοήθεια από την Ουάσινγκτον ή να επιτύχουν πιο ευνοϊκές διμερείς συμφωνίες.
Το Ελ Σαλβαδόρ επίσης αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση, αφού ο πρόεδρος Nayib Bukele, έχει σπαταλήσει πάνω από 1, 5 εκατομμύρια δολάρια την τελευταία τριετία στο lobbying. Από τον Φεβρουάριο ο Bukele, έχει καταφέρει να συναντηθεί με τον Τραμπ στο Οβαλ γραφείο, έκλεισε συμφωνία για την πυρηνική ενέργεια, ενώ εξασφάλισε τη διαβεβαίωση για βοήθεια στην επέκταση της περιβόητης μεγάλης φυλακής της χώρας του και μία αναβαθμισμένη αξιολόγηση της εσωτερικής ασφάλειας.
Από την άλλη, ο Αργεντίνος πρόεδρος Javier Milei, ακολούθησε διαφορετική προσέγγιση για να γίνει ο αγαπημένος πρόεδρος του Τραμπ, σπαταλώντας χιλιάδες δολάρια για να δειπνήσει στο Mar-a-Lago και να εμφανιστεί δίπλα στον Musk στη συντηρητική διάσκεψη CPAC, που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο στην Ουάσινγκτον. Ο Milei κατάφερε με αυτές τις ενέργειες να ανοίξει τον δρόμο, για να εξασφαλίσει η Αργεντινή 20 δισεκατομμύρια από το ΔΝΤ με την υποστήριξη των ΗΠΑ σε μυστική επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή του υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ Scott Bessent.
Η πρακτική του lobbying δεν είναι καινούρια, αλλά τα τελευταία χρόνια εντείνεται, ιδίως λόγω των αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και της μετανάστευσης προς τις ΗΠΑ. Το lobbying χρησιμοποιείται όχι μόνο για να επηρεάσει αποφάσεις του Λευκού Οίκου ή των αμερικανικών υπηρεσιών, αλλά και για να ελέγξει την εικόνα που προβάλλεται στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης.
Ωστόσο, αυτή η πρακτική δεν συντελείται χωρίς συνέπειες. Πολλοί επικριτές υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μία «παράκαμψη» της παραδοσιακής διπλωματίας, ενώ δεν λείπουν και οι κατηγορίες για σπατάλη δημόσιου χρήματος σε χώρες με υψηλά ποσοστά φτώχειας. Επιπλέον, η επιρροή που ασκούν οι ξένες κυβερνήσεις σε αμερικανικά πολιτικά πρόσωπα μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις συμφερόντων και αδιαφανείς σχέσεις εξουσίας. Η νομοθεσία FARA απαιτεί από όλες τις εταιρείες που εκπροσωπούν ξένες κυβερνήσεις να καταγράφουν τις δραστηριότητές τους. Ωστόσο, η εφαρμογή του νόμου παραμένει χαλαρή, ενώ συχνά τα συμβόλαια lobbying καλύπτονται πίσω από περίπλοκα νομικά σχήματα και υποκατασκευαστές.
Την ίδια στιγμή, οι αμερικανικές εταιρείες lobbying, που λειτουργούν ως δίαυλοι επικοινωνίας με το πολιτικό σύστημα της Ουάσινγκτον, επωφελούνται από τις γενναιόδωρες αμοιβές. Σύμφωνα με το OpenSecrets.org, τα μεγαλύτερα γραφεία lobbying που δραστηριοποιούνται σε αυτό το πεδίο περιλαμβάνουν εταιρείες με βαθιές διασυνδέσεις με το Κογκρέσο και πρώην κυβερνητικά στελέχη. Η παρουσία ξένων παραγόντων στο lobbying των ΗΠΑ δεν αφορά μόνο τη Λατινική Αμερική, αλλά το φαινόμενο στην περιοχή αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω της ιστορικής σχέσης εξάρτησης, των έντονων οικονομικών προβλημάτων και της συχνής πολιτικής αστάθειας.
Στο φόντο όλων αυτών, η πολιτική ηγεσία στις ΗΠΑ καλείται να απαντήσει σε ένα δύσκολο ερώτημα. Πού τελειώνει η νόμιμη διπλωματική εκπροσώπηση και πού αρχίζει η υπονόμευση της πολιτικής ανεξαρτησίας;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Latin American leaders spend millions to influence Trump’s White House, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
-
Trump’s Second Term Draws Inspiration from Latin American Right-Wing Leaders, The Rio Times, διαθέσιμο εδώ
-
This Trump Administration Is Shaping Up to Be Latin America-First, FP, διαθέσιμο εδώ
