Της Χριστίνας Πουλάκου,
Την Παρασκευή 25 Απριλίου συνελήφθη ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας, Φερνάντο Κολόρ. Το ένταλμα είχε ήδη εκδοθεί από τον ανώτατο δικαστή της χώρας, Αλεσάντρ ντι Μοράις και ο δικηγόρος του πρώην προέδρου υποστηρίζει πως την ώρα που συνελήφθη βρισκόταν καθ’ οδόν για την Μπραζίλια, προκειμένου να παραδοθεί. Το ένταλμα εκδόθηκε μετά την απόρριψη της έφεσης που είχαν ασκήσει οι δικηγόροι του Κολόρ για την πρωτόδικη καταδίκη του 2023. Η κατηγορία που τον οδήγησε στη φυλακή σχετίζεται με τη διαφθορά και το ξέπλυμα χρημάτων.
Ο Φερνάντο Κολόρ ήταν ο πρώτος πρόεδρος της χώρας που εξελέγη με καθολική ψηφοφορία μετά τη στρατιωτική δικτατορία της περιόδου 1964-1985. Διετέλεσε πρωθυπουργός από το 1990 έως και το 1992, οπότε και παραιτήθηκε από το Κογκρέσο. Ο λόγος ήταν ότι το Ανώτατο Δικαστήριο είχε τότε ξεκινήσει έρευνα σε βάρος του, με την κατηγορία της διαφθοράς για μία ακόμη φορά. Τελικά, για την υπόθεση αυτή αθωώθηκε το 1994. Το 2006 επέστρεψε στην πολιτική σκηνή ως γερουσιαστής στην πόλη Αλαγκόας, από όπου καταγόταν, και παρέμεινε στη βραζιλιάνικη γερουσία ως τα τέλη του 2024, στο πλευρό του ακροδεξιού πρώην προέδρου Ζαΐρ Μπολσονάρο. Επομένως η κατηγορία για την οποία κρίθηκε ένοχος το 2023 δεν ήταν η πρώτη εμπλοκή του με τη βραζιλιάνικη δικαιοσύνη.
Η κατηγορία που απένειμε το Ανώτατο Δικαστήριο στον Κολόρ ήταν ότι χρηματιζόταν προκειμένου να καταρτίζει συμβόλαια μεταξύ εταιρειών. Συγκεκριμένα, έλαβε περίπου 20 εκατομμύρια ρεάλ Βραζιλίας, δηλαδή 3,1 εκατομμύρια ευρώ, με αντάλλαγμα να διευκολύνει παράνομα την εμπορική συναλλαγή ανάμεσα σε κατασκευαστική εταιρεία και σε πρώην θυγατρική της κρατικής εταιρείας πετρελαίου Petrobas, την BR Distribuidora. Τα συμβόλαια αφορούσαν την κατασκευή βάσεων διανομής καυσίμων. Ταυτόχρονα, με την πολιτική του δύναμη, όσο η BR Distribuidora ανήκε ακόμα στο κράτος, επηρέαζε τον διορισμό των στελεχών της. Το σκάνδαλο αυτό αποκαλείται «πλύσιμο αυτοκινήτου εξπρές» (Lava Jato) και είναι εξαιρετικά περίπλοκο, καθώς φαίνεται να εμπλέκεται μεγάλος αριθμός πολιτικών και δημόσιων προσώπων της Βραζιλίας.
Το δικαστήριο επέβαλε στον Κολόρ ποινή 8 χρόνων και 10 μηνών το 2023 γι’ αυτές τις πράξεις του, οι οποίες εκτυλίχθηκαν κατά το διάστημα 2010-2014. Ο λόγος για τον οποίο καθυστέρησε η σύλληψή του ήταν οι αλλεπάλληλες εφέσεις που ασκούσαν οι δικηγόροι του και η έλλειψη ομοφωνίας ανάμεσα στους δικαστές. Τη Δευτέρα 28 Απριλίου επικυρώθηκε το ένταλμα σύλληψής του και από τους υπόλοιπους δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου με πλειοψηφία 6-4. Οι δικηγόροι του Κολόρ, εφόσον δεν πέτυχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα με τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα, αιτήθηκαν να αλλάξει η ποινή από φυλάκιση σε κατ’ οίκον περιορισμό για λόγους υγείας, υποστηρίζοντας ότι υποφέρει από νόσο Πάρκινσον, νευροπαθολογικές διαταραχές και υπνική άπνοια. Το δικαστήριο εξακολουθεί να εξετάζει το αίτημα αυτό.
Είναι πάντως αξιοσημείωτο το ότι ο Κολόρ δεν είναι ο πρώτος πολιτικός ηγέτης της χώρας που καταδικάζεται από τη βραζιλιάνικη δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας το 1985, έχουν περάσει από τη χώρα εφτά πρωθυπουργοί εκ των οποίων οι τέσσερις έχουν κατηγορηθεί από το ανώτατο δικαστήριο. Πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι ο Ζαΐρ Μπολσονάρου που διετέλεσε πρόεδρος από τα 2019 έως το 2022 και πρόκειται να περάσει από δίκη, με την κατηγορία ότι οργάνωσε πραξικόπημα αφού απέτυχε να επανεκλεγεί το 2022. Εύλογα αντλείται, λοιπόν, το συμπέρασμα ότι η διαφθορά, η παρανομία και η υποβάθμιση των δημοκρατικών θεσμών είναι βαθιά ριζωμένες στην πολιτική ζωή της χώρας. Τα σκάνδαλα στα οποία εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα είναι συνηθισμένα και η πολιτική σταθερότητα δεν είναι καθόλου δεδομένη. Η σύλληψη του Κολόρ είναι μονάχα η κορυφή του παγόβουνου και αποτελεί το πιο πρόσφατο καμπανάκι κινδύνου για τον λαό της Βραζιλίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Brazil’s former president arrested and ordered to begin prison sentence, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Brazil’s ex-President Collor de Mello arrested after corruption sentence, Aljazeera, διαθέσιμο εδώ
-
Δικαστής διέταξε να φυλακιστεί ο πρώην Πρόεδρος της Βραζιλίας Κόλορ ντε Μέλου, ΑΠΕ-ΜΠΕ, διαθέσιμο εδώ
-
Court upholds former President Collor’s prison sentence in 6–4 Vote, Αgencia Brasil, διαθέσιμο εδώ
