Του Παντελή Σιμώτα,
Ο Τρωικός Πόλεμος είναι μια από τις πιο διαχρονικές και γοητευτικές ιστορίες της αρχαίας μυθολογίας, που απαθανατίστηκε στα επικά ποιήματα του Ομήρου και αντηχήθηκε μέσα από γενιές αφηγήσεων. Στην καρδιά αυτής της επικής σύγκρουσης βρίσκεται ένα μωσαϊκό υφασμένο με ανδρεία, προδοσία και το αδάμαστο πνεύμα των ηρώων. Ανάμεσα σε αυτούς τους φωστήρες της αρχαιότητας, ονόματα όπως ο Αχιλλέας, ο Έκτορας και ο Αινείας αντηχούν στα χρονικά, ενσαρκώνοντας το θάρρος και τη θυσία που καθόρισαν μια εποχή.
Ο Τρωικός Πόλεμος, που απλώνεται σε όλο τον αιγαιακό ορίζοντα, δεν ήταν απλώς μια σύγκρουση στρατών, αλλά ένα χωνευτήρι στο οποίο ήρωες και θεοί συνέκλιναν, διαμορφώνοντας τη μοίρα των εθνών. Ο θρύλος λέει ότι ο πόλεμος πυροδοτήθηκε από τον διαβόητο διαγωνισμό ομορφιάς μεταξύ των θεών Ήρας, Αθηνάς και Αφροδίτης, οι οποίες διεκδικούσαν το χρυσό μήλο της έριδος. Από αυτόν τον μοιραίο διαγωνισμό προέκυψε το φάντασμα του Πάρη, πρίγκιπα της Τροίας, του οποίου η μοιραία επιλογή θα έθετε σε κίνηση μια σύγκρουση που θα κατέτρωγε έθνη.
Κεντρικό ρόλο στο δράμα του Τρωικού Πολέμου έπαιξαν οι ήρωές του, μορφές των οποίων οι πράξεις αντηχούσαν στο πεδίο της μάχης και στα χρονικά της ιστορίας. Πρώτος ανάμεσά τους ήταν ο Αχιλλέας, ο αήττητος πολεμιστής του οποίου η οργή και η ανδρεία συνδυάζονταν μόνο με την ύβρη του. Η μονομαχία του με τον Έκτορα, πρωταθλητή της Τροίας, παραμένει χαραγμένη στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας, μια σύγκρουση τιτάνων που ξεπέρασε τα θνητά όρια. Ωστόσο, πολλοί αφανείς, αλλά εξίσου σημαντικοί ήρωες, συμμετείχαν στο έπος. Ένας από αυτούς ήταν ο Εύμηλος.
Ο Εύμηλος ήταν γιός του βασιλιά των Φερών, Άδμητου και της Άλκηστης και είχε αδελφούς τον Ίππασο και τον Περιμήλη. Από ετυμολογική προσέγγιση, το όνομά του σημαίνει «αυτός που έχει πολλά πρόβατα», εὑ- (πολύ, καλό) + μῆλον (πρόβατο, ζωντανό). Στην αρχή λέγεται πως ήταν ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης, αλλά στην συνέχεια παντρεύτηκε την Ιφθίμη, η οποία ήταν κόρη του Ικάριου και αδερφή της Πηνελόπης, της αγαπημένης συζύγου του Οδυσσέα.
Στην Αρχαία Ελλάδα, οι Φερές ήταν μια πόλη-κράτος που τοποθετούνταν στην νοτιοανατολική Αρχαία Θεσσαλία. Πήραν το όνομά τους από την Φερά, την κόρη του Αιόλου. Ήταν μέρος της Πελασγιώτιδας τετραρχίας, ενώ σύμφωνα με τον Στράβωνα, βρισκόταν κοντά στην Βοιβηίδα λίμνη, την σημερινή λίμνη Κάρλα και απείχε περίπου 90 στάδια από το ιστορικό λιμάνι των Παγασών, που βρισκόταν στον Παγασητικό Κόλπο. Η πόλη αναφέρεται στον κατάλογο του Ομήρου με τις ελληνικές πόλεις που συμμετείχαν στον Τρωικό Πόλεμο. Οι Θεσσαλοί συμμετείχαν στον πόλεμο με 40 πλοία από τις Φέρες, την Βοίβη, τις Γλαφυρές και την Ιωλκό, εκ των οποιών τα 11 είχαν επικεφαλή των Εύμηλο. Αξίζει να αναφερθεί πως ο ήρωας έφερε μαζί του στην εκστρατεία, τα άλογα που του είχε εμπιστευτεί ο θεός Απόλλωνας.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου και μετά τον τραγικό θάνατο του Πάτροκλου, διοργανώθηκαν αγώνες στην μνήμη του αγαπημένου φίλου του Αχιλλέα. Στα πλαίσια των αγώνω διεξήχθη και μια αρματοδρομία, στην οποία ο Εύμηλος δεν έχασε την ευκαιρία να συμμετάσχει. Άλλωστε, είχε κερδίσει αντίστοιχους αγώνες στην πατρίδα του. Στου δρόμου τα μισά, ο ήρωας και οι φοράδες του προηγούνταν των άλλων συμμετεχόντων, αλλά η θεά Αθηνά, επίτηδες έσπασε τον ζυγό της άμαξας του Ευμήλου, καθώς η ίδια υποστήριζε τον Διομήδη. Ο Εύμηλος έπεσε από το άρμα του και κύλησε κοντά στην ρόδα. Παρόλο που ήταν τραυματισμένος σε διάφορα μέρη του σώματός του, με δάκρυα στα μάτια, σηκώθηκε και μάζεψε την άμαξα και τα άλογα και τερμάτισε τελευταίος. Η σκηνή αυτή αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου στην ραψωδία Ψ και στους στίχους 288 και 375. Τότε, ο Αχιλλέας, αναγνωρίζοντας την ανδρεία του και το ήθος του, του χάρισε τον θώρακα του Αστρόπαιου.
Η σκηνή του τερματισμού από την Ιλιάδα σε μετάφραση του Ι. Πολυλά: «Και απ’ όλους ήλθε υστερινός ο Εύμηλος κι ετράβα / τ’ όμορφο αμάξι κι έμπροσθεν κεντούσε τ’ άλογά του. / Τον είδε κι εσυμπόνεσεν εκείνον ο Πηλείδης / και αυτούς τους λόγους είπε ευθύς στην μέση των Αργείων: / -`Υστερος ο καλύτερος με τ’ άλογό του φθάνει / αλλ’ όπως πρέπει, ας του δοθεί το δεύτερον βραβείον / και του Τυδέως ο υιός ας λάβει τα πρωτεία. / `Ολ’ οι Αχαιοί συμφώνησαν να γίνει αυτό που είπε / και την φοράδα παρευθύς θα του έδιδε ο Πηλείδης, / εάν δεν εσηκώνονταν να ειπεί το δίκαιόν του/ ο Αντίλοχος, του Νέστορος υιός, στον Αχιλλέα»
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως ο γενναίος Φεραίος ήρωας, ήταν ένας από τους Αχαιούς που κρύφτηκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο, ενώ ήταν και ένας από τους πρώτους που «πάτησαν» την Τροία. Συμμετείχε και στους αγώνες που έλαβαν χώρα κατά την κηδεία του Αχιλλέα.
Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της αφήγησης της ιστορίας του Εύμηλου και, γενικότερα, του Τρωικού Πολέμου, ο απόηχος του ηρωισμού και της τραγωδίας συνεχίζει να αντηχεί στους διαδρόμους του χρόνου. Ωστόσο, πέρα από τη σφαίρα του μύθου και του θρύλου, η κληρονομιά των Τρωικών ηρώων παραμένει ως απόδειξη της διαρκούς δύναμης του ανθρώπινου πνεύματος. Στους θριάμβους και τις αποτυχίες τους, βρίσκουμε αντανακλάσεις των δικών μας αγώνων και φιλοδοξιών, υπενθυμίζοντάς μας τη διαχρονική αναζήτηση της τιμής, της δόξας και, τελικά, της λύτρωσης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ι. Ρίσπεν, (1953), Ελληνική Μυθολογία Τόμος Ι & ΙΙ, Αθήνα Εκδόσεις Βίβλος.
- Α. Μεγαπάνου, (2006), Πρόσωπα και άλλα Κύρια Ονόματα Μυθολογικά – Ιστορικά εώς τον 1ο μ.Χ. αιώνα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, Αθήνα: Εκδόσεις Έναστρον.
