Δέκα χρόνια μετά

Το δημοψήφισμα της 5^ης Ιουλίου του 2015 αποτελεί την κορύφωση του ελληνικού δράματος. Μια θεσμική παρωδία που τραυμάτισε πολλαπλώς το σώμα της Πολιτείας και της κοινωνίας, αλλά επίσης βοήθησε να καταρρεύσουν μύθοι και να αποκαλυφθούν απάτες χρόνων. Έστω και με τον δύσκολο τρόπο…

Όσοι αντιλαμβάνονταν  τους διεθνείς συσχετισμούς και δεν είχαν παρασυρθεί από το τσουνάμι της λαϊκιστικής παράνοιας του «αντιμνημονίου» δεν μπορούσαν παρά να προβλέπουν ότι δύο ήταν τα ενδεχόμενα, από τη στιγμή που ο Τσίπρας με τους ΣΥ.ΡΙΖ.Α—ΑΝ.ΕΛ αναδείχθηκαν στην κυβέρνηση της χώρας, είτε θα οδηγούσαν την Ελλάδα στην  ασύντακτη χρεοκοπία, είτε θα έφερναν ένα νέο και σκληρότερο μνημόνιο. Δεν υπήρχε άλλη λογική κατάληξη, εφόσον ακολουθούσαν όλα τα παράλογα που διακήρυτταν. Πράγματι, μετά από έξι μήνες δήθεν «περήφανης διαπραγμάτευσης», από την «Πρώτη φορά Αριστερά» με ισχυρές δόσεις «δημιουργικής ασάφεια» από του υπουργό Οικονομικών Γιάν(ν)η Βαρουφάκη  κατάσταση οδηγήθηκε σε αδιέξοδο μιας και οι αγορές δεν «χόρευαν» στον ρυθμό που «βάραγε τα νταούλια» ο Τσίπρας. Με τα δημοσιονομικά περιθώρια να έχουν καταστεί ασφυκτικά, ο τότε Πρωθυπουργός συνειδητοποίησε ότι η συνθηκολόγηση αποτελούσε μονόδρομο αφού, προφανώς, αντελήφθη τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε για τη χώρα η άτακτη χρεοκοπία και η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη.

Η επικοινωνιακή διαχείριση της συνθηκολόγησης απασχολούσε τον Τσίπρα περισσότερο κι από αυτό καθαυτό το περιεχόμενο του μνημονίου που ερχόταν. Άλλωστε, η διατήρηση της εξουσίας αποτελούσε το βασικό κριτήριο των όποιων επιλογών του κι όχι τα συμφέροντα της χώρας. Έτσι, αποφάσισε να τζογάρει την τύχη της Ελλάδας προκειμένου να καλύψει την αποτυχία και την μεγαλειώδη κυβίστηση που ετοιμαζόταν να κάνει. Με την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος είχαμε, επίσης, το κλείσιμο των τραπεζών προκειμένου να αποφευχθεί η μαζική ανάληψη καταθέσεων, στο πλαίσιο του πανικού της επαπειλούμενης χρεοκοπίας και να μην καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα. Οι πολίτες στερήθηκαν την απρόσκοπτη πρόσβαση στα χρήματά τους με την επιβολή ορίου αναλήψεων να πληγώνει την οικονομία και να σπέρνει ανασφάλεια…

Το δημοψήφισμα, διεξήχθη επί της λεγομένης πρότασης Γιουνκέρ. Όχι μόνο αφορούσε ένα σύνθετο οικονομικό ζήτημα, εκ φύσεως μη επιδεκτικό δημοψηφίσματος, αλλά περιελάμβανε μια πρόταση, η οποία είχε ήδη αποσυρθεί από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων! Η ιλαροτραγωδία συνεχίστηκε ακόμα και σε ό,τι αφορούσε τη μορφή των ψηφοδελτίων: αναγραφή της πρότασης και στα αγγλικά, με την επιλογή του ΟΧΙ να είναι τυπωμένη πριν από αυτήν του ΝΑΙ προκειμένου να κερδίσει και ψήφους από πολίτες που ασυναίσθητα, λόγω της τάσης να προηγείται η κατάφαση στον λόγο μας, θα έβαζαν σταυρό την πρώτη επιλογή. Ακόμα και την ύστατη ώρα για τη χώρα ο τυχοδιωκτισμός και η νοοτροπία «φοιτητοπατέρα» δεν εγκατέλειπαν έναν Πρωθυπουργό μιας χώρας στο χείλος της καταστροφής!

Το ΟΧΙ κατήγαγε συντριπτική νίκη έναντι του ΝΑΙ, συγκεντρώνοντας 62% έναντι 38%. Σε αυτό το αποτέλεσμα συνετέλεσαν διάφοροι παράγοντες όπως η άκαμπτη στάση των δανειστών στους οποίους χρεώθηκε και η επιβολή  capital controls δημιούργησε αντι-συσπείρωση. Επίσης, ένα σημαντικό τμήμα της κοινής γνώμης δεν ήταν έτοιμο να δεχτεί ότι επί πέντε χρόνια εξαπατοίτο από τον Τσίπρα, τον Καμμένο και τον θίασό τους. Ο συλλογικός εγωισμός πληγώθηκε κι έγινε τυφλό πείσμα. Ακόμη, η επιθετική προπαγάνδα των συστημικών ΜΜΕ αλλά και απαξιωμένων πολιτικών προσώπων, όπως ο Κώστας Καραμανλής και ο Γιώργος Παπανδρέου, εξαγρίωσε μεγάλη μερίδια πολιτών και όξυνε την «επαναστατική» τους διάθεση. Δημιουργήθηκε, έτσι μια ετερόκλητη πλειοψηφία, η οποία ξεκινούσε από την εξωκοινοβουλευτική ακροαριστερά και κατέληγε στους νεοναζί της Χρυσής Αυγής.

Καίτοι υπερίσχυσε το ΟΧΙ, που ο ίδιος είχε υποστηρίξει δημοσίως, ο Τσίπρας ηττήθηκε, Διότι είχε επενδύσει στην επικράτηση του ΝΑΙ, ώστε να εμφανιστεί κατόπιν ως δήθεν  «θεσμικός» που σέβεται τη λαϊκή ετυμηγορία έστω κι αν αυτός διαφωνεί. Έτσι, θα έφερνε μνημόνιο χωρίς ο ίδιος να έχει έχει κάνει δημοσίως κωλοτούμπα. Το αποτέλεσμα όμως του χάλασε τα σχέδια. Την ώρα που διάφοροι αφελείς, πολιτικά και οικονομικά αναλφάβητοι συμπολίτες μας χόρευαν στην Πλατεία Συντάγματος, για την ήττα του Μνημονίου, στο Μέγαρο Μαξίμου ετοιμάζονταν για το ταξίδι από το οποίο θα επέστρεφαν με το τρίτο και χειρότερο μνημόνιο. Ένα μνημόνιο το οποίο ο Τσίπρας χαρακτήρισε επιτυχία μιας διαπραγμάτευσης 17 ωρών…

Οι ΣΥ.ΡΙΖ.Α-ΑΝ.ΕΛ, σε πρώτη φάση, θα κατορθώσουν να επιβιώσουν εκλογικά της αποκαλύψεως της απάτης τους. Θα το επιτύχουν κυρίως χάρη στην ανεπάρκεια των πολιτικών τους αντιπάλων. Τα κόμματα που είχαν στηρίξει το ΝΑΙ, θα σπεύσουν βλακωδώς να υπερφηφίσουν το μνημόνιο Τσίπρα — Καμμένου. Η ΝΔ, βιώνοντας και η ίδια τα παραμύθια που πουλά επί δεκαετίες περί «μεγάλης ευρωπαϊκής παράταξης». Το ΠΑ.ΣΟ.Κ έχοντας εθιστεί στον ρόλο του αυτοθυσιαζόμενου κόμματος, από το 2010. Το Ποτάμι, από ένα συνδυασμό ευρωδουλικής ιδεοληψίας και υστεροβουλίας, μιας  και στην ηγεσία του  γυάλιζε η θέση του κυβερνητικού εταίρου από τη στιγμή που ο Τσίπρας αποδέχθηκε την παραμονή της χώρας στους δυτικούς θεσμούς και θα έπρεπε να ξεφορτωθεί τους ακραίους εντός κι εκτός ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Ακόμη, λέγεται, ότι Μεϊμαράκης, Γεννηματά και Θεοδωράκης είχαν λάβει διαβεβαιώσεις από τον τότε πρωθυπουργό ότι εφόσον στηρίξουν με την ψήφο τους το νέο μνημόνιο, η χώρα δεν θα οδηγείτο άμεσα σε βουλευτικές κάλπες και αφελώς τον πίστεψαν. Αντί να απέχουν από την ψηφοφορία στη Βουλή —το μνημόνιο θα περνούσε με ψήφο επί των παρόντων ακόμη και μετά τη διάσπαση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α από τον Λαφαζάνη και την ομάδα του—, αναδεικνύοντας την ανακολουθία του Τσίπρα και την ασέβεια προς τη λαϊκή ετυμηγορία «κατάφεραν» να χρεωθούν το πιο σκληρό μνημόνιο το οποίο δεν οφειλόταν σε αυτούς.

Ο Τσίπρας, φυσικά, δεν κράτησε τον λόγο του. Πήγε αμέσως σε πρόωρες εκλογές, προτού φανούν στην πράξη οι συνέπειες των όσων είχε υπογράψει, με το επιχείρημα «όλοι φέραμε μνημόνια, ψηφίστε εμένα που θα το εφαρμόσω με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία». Ταυτοχρόνως, έριξε στο εσωτερικό του κόμματος το σύνθημα «ή τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν» προκειμένου να το συσπειρώσει ενόψει του κινδύνου πρόωρης απώλειας της εξουσίας. Την ίδια στιγμή, ο Μεϊμαράκης, σαν «αυτοφωράκιας» του νέο-καραμανλισμού (της τρίτης, αφανούς συνιστώσας των ΣΥ.ΡΙΖ.Α-ΑΝ.ΕΛ) έκανε μια προεκλογική εκστρατεία — χαβαλέ. Το δε ΠΑ.ΣΟ.Κ, προσπαθώντας να μαζέψει τα κομμάτια του, μετά τη συντριβή των πρώτων εκλογών του 2015, επέλεξε να συνεργαστεί με το απόκομμα της ΔΗΜΑΡ, των χρησίμων ηλιθίων του Τσίπρα στην πρόκληση πρόωρων εκλογών το 2014, προσπαθώντας παράλληλα να πείσει τον Γιώργο Παπανδρέου να αφήσει τα παιδιαρίσματα και να επιστρέψει σε αυτό, χωρίς επιτυχία…

Κάπως έτσι, οι ΣΥ.ΡΙΖ.Α-ΑΝ.ΕΛ εδραιώθηκαν στην εξουσία, με τον Τσίπρα να έχει «καθαρίσει» και το κόμμα του. Θα ακολουθήσει μια τετραετία φτώχειας (ακόμα και το ΕΚΑΣ, θα κοπεί), εθνικών ηττών (ελληνοτουρκικά, μεταναστευτικό, Συμφωνία Πρεσπών, υποθήκευση του συνόλου της δημόσιας περιουσίας) και διαρκούς προσπάθειας διαστροφής των θεσμών (υπόθεση τηλεοπτικών αδειών, σκευωρία Novartis κ.α.). Η πλειοψηφία του ελληνικού λαού, με ευθύνη και τμημάτων της μειοψηφίας που δεν μπόρεσαν να πείσουν, αποφάσισε ότι η κατάρρευση των μύθων του «αντι—μνημονίου»  και το ξεσκέπασμα της απάτης που στήθηκε στο πλαίσιο αυτού, έπρεπε να συμβεί με τον πιο δύσκολο τρόπο…

Το δημοψήφισμα του 2015, αποτελεί την κορύφωση αλλά και τη σύνοψη της ελληνικής κρίσης. Στις λίγες ημέρες που μεσολάβησαν από την προκήρυξη μέχρι τη διεξαγωγή του, εντοπίζονται όλα όσα χαρακτήρισαν την μνημονιακή περιπέτεια της χώρας τη δεκαετία 2010-2019. Πρόκειται για τον λαϊκισμό, την ανευθυνότητα, την έλλειψη ψυχραιμίας, του ανορθολογισμού, ο τυχοδιωκτισμός και η αυτοκαταστροφή. Διδαχτήκαμε άραγε, από αυτή την εμπειρία;