Της Αναστασίας Δρόσου,
Οπωσδήποτε, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν πρότυπα και τρόπους ζωής. Σε μία χώρα όπως η Κολομβία, όπου οι συμμορίες και οι ένοπλες ομάδες μαστίζουν τη χώρα εδώ και δεκαετίες, το TikTok μετατρέπεται σε πλατφόρμα προβολής της βίας και του εύκολου χρήματος. Θύματα; Χιλιάδες ανυποψίαστοι νέοι…
Σύμφωνα με έρευνα των Ηνωμένων Εθνών, μεταξύ του 2022 και του 2024 είχαν επιβεβαιωθεί 474 περιπτώσεις «πρόσληψης» ανηλίκων σε παράνομες συμμορίες. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί το 2025, με την προσέγγιση των νέων να γίνεται τόσο στον χώρο του σχολείου όσο και μέσω ηλεκτρονικών πλατφορμών — σε ανησυχητικό βαθμό.
Οι εικόνες που έρχονται από το TikTok μαρτυρούν την κοινωνική και ηθική φθορά: Εντυπωσιακά πάρτι, οπλοκατοχή, χρήση ναρκωτικών, ακριβά ρούχα… Πρόκειται για τη ζωή που υπόσχεται η εμπλοκή στην παρανομία και το εμπόριο ναρκωτικών. Ταυτόχρονα, αναφέρεται πως νεαρά αγόρια και κορίτσια δελεάζονται μέσω της προσφοράς δώρων, όπως μηχανές, κινητά, χρήματα και προϊόντα ομορφιάς, ακόμη και αισθητικές επεμβάσεις. Ένα μικρό τίμημα, μπροστά στη θυσία της ασφάλειας και της αθωότητάς τους.
Το International Crisis Group αναφέρει ότι το φαινόμενο της νεανικής εγκληματικότητας έχει αγγίξει το υψηλότερο ποσοστό της τελευταίας δεκαετίας, ενώ αναμένεται να ενταθεί πριν τις εκλογές του 2026. Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα είναι πολύ οξύτερο απ’ ό,τι περιγράφεται στα νούμερα, καθώς πολλές οικογένειες δεν αναφέρουν στις αρχές τις εξαφανίσεις των παιδιών τους, για να αποφύγουν τον κοινωνικό στιγματισμό ή τα αντίποινα. Μάλιστα, ο προσφάτως καταδικασθείς για την απόπειρα δολοφονίας του Miguel Uribe, υποψηφίου στις προεδρικές εκλογές, είναι μόλις 15 ετών.
Δεν πρόκειται παρά για ένα αντικαθρέφτισμα της βίας που επί δεκαετίες αναπαράγεται στην καρδιά της κολομβιανής κοινωνίας. Εκτός από τα καρτέλ ναρκωτικών, καθώς η Κολομβία αποτελεί το επίκεντρο της παγκόσμιας παραγωγής κοκαϊνης, ένοπλες ομάδες όπως η FARC και η ELN, αλλά και παραστρατιωτικές οργανώσεις, όπως η AUC, αποτελούσαν και αποτελούν δέλεαρ για τους νέους, με αποτέλεσμα να εξοικειώνονται από μικρή ηλικία με τον ασσύμετρο πόλεμο, τη βία, τις δολοφονίες, τις εκτοπίσεις, τις απαγωγές… Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι τη διάλυση της FARC το 2016, υπολογίζεται πως 18.000 ανήλικοι είχαν δραστηριοποιηθεί στους κόλπους της επαναστατικής αυτής οργάνωσης.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η Meta και το TikTok εργάζονται στενά με τις κολομβιανές αρχές για την ακύρωση βίαιου περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την καταπολέμηση της νεανικής εγκληματικότητας. Ωστόσο, η βία είναι ένα φαινόμενο αγκιστρωμένο στην κολομβιανή κοινωνία, με τις κοινωνικές αναταραχές να έχουν ενταθεί το τελευταίο διάστημα. Τον Ιανουάριο, συγκρούσεις μεταξύ ένοπλων ομάδων στα σύνορα με τη Βενεζουέλα προκάλεσαν τον εκτοπισμό τουλάχιστον 50.000 ανθρώπων, ενώ τον Ιούνιο οργανωμένες βομβιστικές επιθέσεις προκάλεσαν 7 θανάτους και δεκάδες τραυματισμούς στα νοτιοανατολικά της χώρας.
Εν αναμονή των εκλογών του επόμενου έτους, η κοινωνική βία και η πολιτική αναταραχή αναμένεται να εκραγούν, μαρτυρώντας την υφέρπουσα ανισότητα και αδικία που κυριαρχεί στην κολομβιανή κοινωνία, με πρώτα θύματα τους ανηλίκους. Από τους ίδιους, όμως, δεν ζητάμε να ξαναχτίσουν τη χώρα;
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
Colombia gangs lure children to join ranks via TikTok and Facebook, UN warns, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Country Policy and Information Note Colombia: Armed Groups and Criminal Gangs, UK Government, διαθέσιμο εδώ
