Tης Βασιλικής Μιχαηλίδου,
Η περίοδος των Εμπόλεμων Βασιλείων (475-221 π.Χ.) βρήκε την Κίνα σε πολιτική και πολεμική ταραχή. Η ιδιάζουσα κυβέρνηση των Τζόου των τελευταίων πέντε αιώνων, παρουσίαζε σημάδια αποδυνάμωσης, με παράλληλα την ανέλιξη των γειτόνων τους. Επιπλέον, η βία και η εγκληματικότητα εντός της επικράτειας αυξήθηκε θεαματικά, ωθώντας τους ηγέτες των υπόλογων κρατών να επιζητήσουν το κυβερνητικό μονοπώλιο. Ακολουθώντας αυτό το συγκρουσιακό μονοπάτι, κυριάρχησαν εφτά κράτη στην κινέζικη περιφέρεια, τα επονομαζόμενα «Εφτά Εμπόλεμα Κράτη», το βασίλειο των Qin (Τσιν), των Qi (Τσι), των Chu (Τσου), των Yan (Γιαν), των Zhao (Τζάο), των Han (Χαν) και των Wei (Γουέι).
Σημαντικό για την κατανόηση για αυτή τη σύγκρουση είναι να σκιαγραφιστεί το γεωγραφικό υπόβαθρο μέχρι να φτάσουν οι ηγεσίες στο σημείο των διενέξεων.
Το κράτος των Qin αποτελούσε το δυτικότερο άκρο της Κίνας, βορειοανατολικά τους βρίσκονταν τα τρία διάδοχα κράτη των Jin, στα οποία ήταν οι Han, οι Wei και οι Zhao. Kατόπιν, το βασίλειο των Qi βρισκόταν ανατολικά των Wei και νότια των Yan, oι οποίοι βρίσκονταν στο ανώτερο βορειοανατολικό σύνορο της ευρύτερης περιφέρειας. Τέλος, στη νότια πλευρά της Κίνας τοποθετούνταν οι Chu. Βέβαια, εκτός από αυτά τα επτά κύρια βασίλεια υπήρχαν και κάποια μικρότερα, τα οποία όμως είτε απορροφήθηκαν από μεγαλύτερα, είτε έγιναν δορυφόροι των τελευταίων είτε εξοντώθηκαν.
Η περίοδος των Εμπόλεμων Κρατών τοποθετείται κατά τη δυναστεία των Τζόου η οποία, όπως προαναφέρθηκε, υπήρξε στη θέση της ηγεσίας της χώρας για πάνω από πέντε αιώνες. Γι’ αυτό τον λόγο οι ιστορικοί έχουν χωρίσει την περίοδο των Τζόου σε δύο περιόδους, στις περιόδους των Δυτικών και Ανατολικών Τζόου. Μάλιστα, η τελευταία περίοδος χωρίζεται σε άλλες δύο χρονικές υποκατηγορίες, της Άνοιξης και Φθινοπώρου (771 – 476 π.Χ) και αυτής των Εμπόλεμων Κρατών, η οποία σηματοδότησε εν τέλει την ενοποίηση της Κίνας από την δυναστεία των Qin με ηγέτη τον Qin Shi Huang (Τσιν Σι Χουανγκ).
Αυτό, όμως, που αμέλησε να φροντίσει η κυβέρνηση Τζόου ήταν η όλο και αυξανόμενη δυσαρέσκεια των ελίτ φατριών, οι οποίες δεν επιτρέπονταν να λαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τη βασιλική οικογένεια. Ήδη από την εποχή της Άνοιξης και του Φθινοπώρου, ορισμένα κρατίδια κέρδισαν δύναμη καθώς δεν μπορούσαν πλέον να βασίζονται στην κεντρική και επικυρίαρχη εξουσία για νομιμότητα και προστασία τους. Η διαμάχη για την ηγεμονία δεν καθυστέρησε πολύ. Δημιουργήθηκε ένα πολιτικό σύστημα που ελέγχονταν από τα μεγάλα κρατίδια, ενώ τα μικρότερα κρατίδια συνήθιζαν να κατέχουν κατασκοπευτικό ρόλο.
Η ολοένα και αυξανόμενη ισχύς των κρατών σε σχέση με άλλα διαφαίνεται αποκαλυπτικά μέσω του γεγονότος της «Διαίρεσης των Τζιν». Πριν το 405 π.Χ τα τρία κρατίδια των Τζιν (Wei, Han, Zhao) ήταν ενωμένα υπό την ηγεσία των Wei και εκτείνονταν σε όλες τις κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα ύστερα από δύο χρόνια ο βασιλιάς Wei – Lie να αναγνωρίσει ως υποτελή τα κρατίδια των Zhao, Wei και Han.
Ωστόσο, η αυξημένη δύναμη των Wei προκάλεσε την αποσκίρτηση των Zhao από τη συμμαχία. Το 383 π.Χ. οι Zhao επιτέθηκαν στο μικρό κράτος των Wey (Oυέυ). Οι Wey απευθύνθηκαν αμέσως στους Wei και οι τελευταίοι χωρίς να χάσουν χρόνο επιτέθηκαν στους Zhao από δυτικά. Tρομοκρατημένοι οι Zhao για επικείμενες επιθέσεις, ζήτησαν την στήριξη των Chu. Οι Chu, φημισμένοι για την υστεροβουλία τους, χρησιμοποίησαν το αίτημα βοηθείας ως πρόσχημα για να προσαρτήσουν εδάφη στα βόρεια. Η σύγκρουση αυτή σημάδεψε το τέλος της δύναμης των ενωμένων Τζιν. Μια δεκαετία αργότερα, το 376 π.Χ., τα κράτη των Han, Wei και Zhao ανέτρεψαν τον δούκα των Τζιν και χώρισαν την επικράτεια μεταξύ τους, σημαδεύοντας το τέλος της αιωνόβιας δυναστείας.
Στο σημείο, όμως, που φαινόταν να επικρατεί ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των τριών βασιλείων, το 370 π.Χ. ο ηγέτης των Wei απεβίωσε χωρίς να ορίσει διάδοχο. Ένας πόλεμος διαδοχής ήταν αναπόφευκτος. Οι Zhao από τα βόρεια και οι Han από τα νότια εισέβαλαν στο κράτος των Wei. Οι επιτυχημένες, όμως, εκστρατείες των δύο στρατών δεν απέδωσαν. Κύρια αιτία ήταν η ασυνεννοησία και η αναβλητικότητα στη λήψη αποφάσεων μεταξύ των δύο ηγετών, για το μέλλον της ανώτερης κυβερνητικής θέσης του θρόνου των Wei. Ως αποτέλεσμα, ο τότε πρίγκιπας των Wei στέφθηκε βασιλιάς του λαού.
Παρατηρώντας αφ’ υψηλού την εξέλιξη της ιστορίας, θα μπορούσαμε ως ιστορικοί να συμπεράνουμε πως αν οι ηγέτες των Zhao και Han λάμβαναν γρηγορότερα απόφαση για τον διάδοχο του θρόνου των Wei, πιθανότατα αυτός ο πόλεμος να μην είχε συνέχεια ή να μην αποκτούσε την έκταση που εν τέλει πήρε. Αλλά, η ιστορία δεν στηρίζεται σε υποθέσεις. Ο πόλεμος των Εμπόλεμων Κρατών καθίσταται το σημάδι έναρξης της ανάδυσης της Κίνας σε παντοδύναμη αυτοκρατορία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Linda Jaivin (2022), Σύντομη Ιστορία της Κίνας (Πρώτη Έκδοση), Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχμιο
- Wei, Jin and the Southern and Northen Dynasties, chinaexpeditiontours.com, διαθέσιμο εδώ
