Του Ελευθέριου Χονδρού,
Στη σκιά της παγκόσμιας αναταραχής που προκαλούν οι εμπορικές πολιτικές των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα επιχειρούν μια στρατηγική επαναπροσέγγιση, επιδιώκοντας να ενισχύσουν τις διμερείς τους σχέσεις και να διαμορφώσουν ένα νέο γεωπολιτικό τοπίο. Η 50ή επέτειος των διπλωματικών τους σχέσεων αποτέλεσε την αφορμή για μια σειρά κινήσεων που αποσκοπούν στην εμβάθυνση της συνεργασίας τους, σε ένα περιβάλλον όπου οι παραδοσιακές συμμαχίες δοκιμάζονται.
Ο Πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, εξέφρασε την πρόθεση της χώρας του να συνεργαστεί με την ΕΕ για την επέκταση της αμοιβαίας ανοικτότητας και την ορθή διαχείριση των διαφορών, υπογραμμίζοντας ότι οι υγιείς και σταθερές σχέσεις Κίνας-ΕΕ δεν προάγουν μόνο την αμοιβαία επιτυχία, αλλά και «φωτίζουν τον κόσμο». Αυτή η ρητορική, αν και δεν αναφέρει ρητά τις ΗΠΑ, αποτελεί σαφή αναφορά στις μονομερείς ενέργειες της Ουάσινγκτον, τις οποίες το Πεκίνο επιδιώκει να αντιμετωπίσει μέσω της ενίσχυσης των δεσμών με την Ευρώπη.
Η Κίνα, σε μια προσπάθεια να αμβλύνει τις εντάσεις και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την ΕΕ, ανακοίνωσε την άρση των κυρώσεων που είχε επιβάλει το 2021 σε πέντε ευρωβουλευτές και την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε αντίποινα για τις επικρίσεις της ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση των Ουιγούρων στη Σιντζιάνγκ . Η άρση αυτών των κυρώσεων ανοίγει τον δρόμο για την επανέναρξη του διαλόγου και την προώθηση της Συνολικής Συμφωνίας Επενδύσεων ΕΕ-Κίνας, η οποία είχε παγώσει λόγω των εντάσεων.
Παράλληλα, η ΕΕ αντιμετωπίζει αυξανόμενες πιέσεις από τις ΗΠΑ, με τον Πρόεδρο Τραμπ να επιβάλλει δασμούς έως και 20% σε ευρωπαϊκά προϊόντα, στο πλαίσιο της πολιτικής του για μείωση του εμπορικού ελλείμματος. Ως απάντηση, η ΕΕ εξετάζει την επιβολή επιπλέον δασμών ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αμερικανικά προϊόντα, εάν οι εμπορικές διαπραγματεύσεις δεν αποδώσουν ικανοποιητικά αποτελέσματα.
Η επιδείνωση των εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ έχει οδηγήσει σε αλλαγές στη συμπεριφορά των Ευρωπαίων καταναλωτών, με πολλούς να αποφεύγουν την αγορά αμερικανικών προϊόντων, όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες. Αυτή η στροφή ενδέχεται να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις.
Η Κίνα, αντιλαμβανόμενη τις ευκαιρίες που προκύπτουν από τις εντάσεις ΕΕ-ΗΠΑ, επιδιώκει να ενισχύσει τη συνεργασία με την Ευρώπη, προτείνοντας υψηλού επιπέδου διαλόγους σε θέματα στρατηγικής, οικονομίας, πράσινης ανάπτυξης και ψηφιοποίησης. Αυτή η προσέγγιση εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική του Πεκίνου για την ενίσχυση των διεθνών του δεσμών, καθώς αντιμετωπίζει προκλήσεις από τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, η ΕΕ παραμένει επιφυλακτική, λαμβάνοντας υπόψη ζητήματα όπως η στήριξη της Κίνας στη Ρωσία και οι ανησυχίες για την υπερπαραγωγική της οικονομία. Παρά τις προσπάθειες προσέγγισης, η ΕΕ συνεχίζει να εξετάζει προσεκτικά τις σχέσεις της με την Κίνα, επιδιώκοντας μια ισορροπημένη προσέγγιση που θα διασφαλίζει τα συμφέροντά της.
Η τρέχουσα συγκυρία προσφέρει στην ΕΕ την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της στη διεθνή σκηνή, ενισχύοντας τη στρατηγική της αυτονομία και διαμορφώνοντας νέες συμμαχίες. Η προσέγγιση με την Κίνα, αν και πολύπλοκη, μπορεί να αποτελέσει μέρος αυτής της στρατηγικής, υπό την προϋπόθεση ότι θα βασίζεται σε σαφείς αρχές και θα διασφαλίζει τα θεμελιώδη συμφέροντα και αξίες της ΕΕ.
Καθώς ο κόσμος μεταβαίνει σε μια νέα πολυπολική τάξη, η ΕΕ καλείται να διαδραματίσει ενεργό ρόλο, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες και αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις με αποφασιστικότητα και στρατηγική σκέψη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- China’s Xi ready to work with EU to expand ties, handle friction, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- EU plans tariffs on 100 billion euros of US goods if talks fail, Bloomberg News reports, Reuters, διαθέσιμο εδώ
